Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.01.2013, Side 12

Viðtal
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.1. 2013
R
ætur Jóns Bjarnasonar liggja á landsbyggðinni.
Það fer ekkert á milli mála þegar komið er inn á
heimilið, þó að húsið standi við Aragötu í einu
rótgrónasta hverfi Reykjavíkur.
Á stofuveggnum hangir málverk af Asparvík á
Ströndum. Þar fæddist hann og ólst upp til sjö ára aldurs. Og
á ganginum er málverk af föður hans við Bjarnarhöfn á Snæ-
fellsnesi, en þangað flutti fjölskyldan frá Ströndum. „Maður er
umkringdur æskustöðvunum,“ segir hann.
Miklar væntingar
Óhætt er að segja að kjörtímabilið hafi verið róstusamt hjá
Jóni og einkennst af átökum, einkum innan flokks. Jóni var
vikið úr stóli sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra á miðju
kjörtímabili og svo fór að Jón sagði sig úr þingflokki Vinstri
grænna um miðja viku, en hafði í ársbyrjun tilkynnt að hann
hygðist ekki taka þátt í prófkjöri flokksins fyrir næstu kosn-
ingar. „Ég hugleiddi þetta fram á síðustu stundu – þetta vó
salt í huganum,“ segir hann.
Jón var kosinn á þing árið 1999 þegar flokkurinn var stofn-
aður og það var því stór ákvörðun að hverfa á braut. „Ég hef
helgað flokknum hugsjónir mínar og krafta, fyrst sem þing-
maður Norðurlands vestra og svo Norðvesturlands,“ segir
hann. „Landsbyggðin á sterk ítök bæði í mér og stefnu flokks-
ins, sem ég hef átt þátt í að móta. Þess vegna hef ég orðið
fyrir miklum vonbrigðum með ríkisstjórnina síðustu misserin,
ekki aðeins vegna ESB heldur einnig í því hvernig haldið hef-
ur verið á mörgum málefnum landsbyggðarinnar og þjóð-
málum almennt. Mér finnst það ganga í berhögg við þær hug-
sjónir og stefnu sem ég hef talið flokkinn standa fyrir. Ég var
beggja blands hvort ég ætti að taka slaginn eða láta við svo
búið sitja. Ákvörðun mín laut eingöngu að því að taka ekki
þátt í þessu prófkjöri Vinstri grænna.“
Hann segir samstarfið hafa verið mjög erfitt innan þing-
flokksins og ágreining um bæði stefnu og vinnubrögð. „Ég
nefni sem dæmi að mínir nánustu samherjar hafa flestir horfið
á braut, Atli Gíslason, Ásmundur Einar Daðason, Lilja Mós-
esdóttir og allir vita hvernig komið var fram við Guðfríði Lilju
Grétarsdóttur, þá miklu hugsjóna- og baráttukonu, sem að síð-
ustu sagði af sér þingmennsku. Það þýðir ekkert að segja að
þau hafi horfið á braut – af því bara. Það getur enginn leitt
það hjá sér. Síðan hættu góðir félagar og jafnvel forystumenn
víða í félögum flokksins, sögðu af sér ábyrgðarstöðum eða
sögðu sig úr flokknum.“
Jón skýrir þessar hræringar innan flokksins með því, að
mikill ágreiningurinn sé í grundvallarmálum sem hann var
stofnaður um. Það hafi verið rótin að því að hann gaf ekki
kost á sér fyrir VG í næstu kosningum. En hann útilokar ekki
framboð. „Í svona stöðu útilokar maður aldrei neitt,“ segir
hann. „Við lifum jú á tímum þar sem skiptir máli hvert stefnt
verður. Ég er að sjálfsögðu reiðubúinn til þess að berjast
áfram fyrir mínum hugsjónum með því fólki sem á samleið
með mér. En ekkert liggur fyrir í þeim efnum, enda er það í
sjálfu sér allt önnur ákvörðun.“
Ágreiningur frá fyrsta degi
Strax frá fyrsta degi var verulegur ágreiningur í þingflokks-
herberginu um ESB-umsóknina. „Þá þegar var gerð sú krafa
að VG ætti í upphafi aðild að umsókninni, en því var hafnað af
mörgum þingmönnum flokksins og þar með varð ljóst að ekki
lægi fyrir meirihlutastuðningur stjórnarflokkanna. Lyktirnar
urðu þær að Atli Gíslason lagði fram bókun sem við fleiri
studdum um að þetta yrði ekki skilyrði í ríkisstjórnarsamstarf-
inu og færi svo, þá áskildum við okkur allan rétt til að halda
fram okkar sjónarmiðum og berjast fyrir frjálsu Íslandi innan
þings sem utan. Þess vegna kom ESB-umsóknin inn í þingið
sem einskonar þingmannamál sem utanríkisráðherra flutti og
síðan var það Alþingis að greiða atkvæði um framhaldið.“
Jón segir að skýrt hafi verið tekið fram að það ætti að taka
skamman tíma að fá úr því skorið hvort eitthvað væri að
sækja inn í Evrópusambandið eða ekki. „Auk þess kom ekki
til greina neinskonar aðlögun eða aðkoma ESB inn í íslenskt
samfélag meðan á viðræðunum stæði. Á því hefur síðan orðið
grundvallarbreyting og engan veginn verið staðið við þau fyr-
irheit. Við erum komin í bullandi aðlögun á mörgum sviðum
Jón Bjarnason segir unga fólkið hafa
orðið verst úti í hruninu og að
stjórnvöld hafi ekki staðið undir
væntingum gagnvart því.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Berst fyrir mínum hugsjónum
JÓN BJARNASON HEFUR STAÐIÐ Í STRÖNGU Á MÖRGUM VÍGSTÖÐVUM Á KJÖRTÍMABILINU. HANN ER AFAR GAGNRÝNINN
Á STÖRF RÍKISSTJÓRNARINNAR, SEGIR HAFA VERIÐ ÁGREINING INNAN ÞINGFLOKKS VG FRÁ FYRSTA DEGI OG AÐ EKKERT
SÉ ÁKVEÐIÐ UM HVORT HANN HALDI ÁFRAM ÞÁTTTÖKU Í STJÓRNMÁLUM.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is