Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.01.2013, Blaðsíða 23

27.1. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23
Hverju komstu svo að í heilsuvegferðinni?
„Fyrst var ég frekar auðtrúa, las greinar á netinu og trúði
þeim en fór svo að kynna mér vísindagreinarnar sjálfar. Þá
komst ég fljótlega að því að flest af því sem er verið að segja
á netinu og milli manna um næringu er ekki rétt. Opinberu
næringarleiðbeiningarnar sem eru í gangi í dag eru ekki
byggðar á sterkum vísindalegum grunni. Það eru margar
rannsóknir sem benda til þess að margt af því sem verið er
að halda fram sé kolrangt,“ segir hann og útskýrir nánar:
„Einhvern tímann á 20. öldinni, í kringum 1970-80 var ákveð-
ið að mettuð fita væri aðalorsakavaldurinn að hjartasjúkdóm-
um. Rannsóknir sem voru framkvæmdar þá sýndu að mettuð
fita hafði tengsl við hjartasjúkdóma. Á síðustu árum og ára-
tugum hafa verið gerðar nýjar og miklu betri rannsóknir
sem sýna að það eru engin tengsl þarna á milli. Síðan hefur
líka komið í ljós að upphaflegu rannsóknirnar eru meingall-
aðar.“
Stríðið á móti mettaðri fitu hefur haft slæm áhrif
„Þessi stefna, stríð á móti mettaðri fitu, hefur mótað næring-
arfræðina. Þess vegna var ákveðið að mæla með því að fólk
minnkaði neyslu á kjöti og eggjum og færi að borða meira af
kornmat. Þessi lágfitu-hákolvetnastefna byrjaði í kringum
1980, á sama tíma og offitufaraldurinn,“ segir hann og syk-
ursýkisfaraldurinn fylgdi á eftir.
„Margir vísindamenn telja að lágfitustefnan sé ekki lækn-
ingin heldur orsakavaldurinn. Ég held að þetta eigi eftir að
taka langan tíma að breytast, einhverja áratugi,“ segir Krist-
ján sem aðhyllist lágkolvetnamataræði, byggt á því að borða
óunninn náttúrulegan mat.
„Ég held að það mataræði myndi henta flestum. Margar
klínískar rannsóknir sýna að það er enginn vafi á því að lág-
kolvetnamataræði er betra en lágfitumataræði og munurinn
er sláandi,“ segir Kristján sem hræðist ekki fitu í mataræði
sínu. Hann steikir upp úr smjöri og kókosolíu, notar heldur
fituríkar mjólkurvörur og loks ólífuolíu á salatið. „Ég er bú-
inn að vera á þessu mataræði að mestu síðustu fjögur ár,“
segir Kristján, sem finnur mikinn mun á sér eftir breytt
mataræði.
„Flestar rannsóknir á lágkolvetnamataræði hafa komið út
á síðustu tíu árum og það er búið að rannsaka það mikið.
Fólk er að deyja í milljónatali úr sykursýki og lífsstíls-
tengdum vandamálum sem væri hægt að laga með breyttu
mataræði. Fólk hefur í mörgum tilvikum læknast af syk-
ursýki með lágkolvetnamataræði.“
Kristján er að tala um lífsstílsbreytingu en ekki pilluát og
segir að fólk taki oft hratt við sér eftir að það breyti um
mataræði. „Fólk finnur oft mun á sér eftir fyrstu vikuna. Því
líður kannski skringilega fyrstu dagana því líkaminn er að
skipta algjörlega um gír, búinn að brenna sykri og kolvetni í
áratugi og fer svo allt í einu yfir í að brenna aðallega fitu.
Aðlögunarferlið tekur nokkra daga eða jafnvel vikur.“
Góð ráð fyrir betri heilsu
Hann segir lágkolvetnamataræði gott fyrir þá sem vilja létt-
ast. „Helsti kosturinn við þetta mataræði fyrir fólk sem vill
léttast er að maður þarf ekki að telja hitaeiningar og getur
borðað eins mikið og maður vill ef kolvetnunum er haldið
niðri og bara borðaður alvörumatur. Ef maður breytir ekki
mataræðinu heldur bara skömmtunum og treystir á vilja-
styrkinn verður maður svangur og þegar maður verður
svangur borðar maður og hættir á mataræðinu. Það eru til
einstaklingar sem geta þetta en flestir geta það ekki. Við er-
um ekki vélmenni,“ segir hann.
Ef maður ætlar að gera eitthvað eitt til að bæta heilsuna
þá er það að taka út sykur, ávaxtasafa og þurrkaða ávexti,
segir Kristján. „Það er betra að borða ferska ávexti. Það er
auðveldara að borða tíu rúsínur en tíu vínber. Fólk þarf líka
að lesa innihaldslýsingar. Margt sem er auglýst sem heilsu-
vara er troðfullt af sykri. Það er bara verið að ljúga að
fólki,“ segir hann.
„Ef fólk hefur áhuga á að léttast er mikilvægast að
minnka inntöku á kolvetnaríkum mat, aðallega sykri, hveiti
og kornmat. Minnka þetta verulega eða útrýma þessu alveg.
Í staðinn á það að borða kjöt, fisk, egg, grænmeti, ávexti,
hnetur, fræ og kartöflur eru fínar í hófi. Það er best að
halda sig við óunnar matvörur, matvörur sem eru með sem
minnstum aukaefnum. Og það er engin ástæða til að vera
hræddur við fituna, líkaminn þarf á fitu að halda. Svo eru
allir sammála um gildi þess að taka lýsi.“
Morgunblaðið/Golli
„Ég er matarfíkill og átti erfitt með að halda mig við
ákveðið mataræði og var hætt við ofáti jafnvel oft í viku.
Eftir að ég ákvað að hætta að borða sykur og glúten hef
ég náð alveg 100% stjórn á þessu. Ég veit nákvæmlega
hvað fíkn er og matarfíkn er nákvæmlega eins og önnur
fíkn. Þetta er annað efni og líkamlegu og félagslegu af-
leiðingarnar eru kannski ekki eins miklar en sömu
stöðvarnar í heilanum stjórna þessu,“ segir Kristján sem
er sem stendur að skrifa bók um matarfíkn. Bókin verð-
ur rafbók á ensku og kemur út í næsta mánuði.
„Sykurinn er verstur hvað varðar matarfíknina en svo
er það mismunandi hjá fólki hvaða mat það lendir í
vandræðum með en hveiti er algengt og líka mikið unn-
ar vörur eins og kartöfluflögur. Þetta gerist ekki fyrir alla
og þeim sem eru ekki með matarfíkn finnst þetta skrýt-
ið,“ segir hann og útskýrir nánar: „Það er ekki hægt að
segja alkóhólista að drekka í hófi. Það þurfa auðvitað all-
ir að borða en það þarf enginn að borða sykur. Þau
skilaboð til fólks sem getur ekki borðað sykur í hófi, um
að það eigi samt að gera það og nota viljastyrkinn, eru
skaðleg skilaboð. Það eina sem virkar á fíkn er að halda
sig algjörlega frá efninu sem maður er háður.“
ER AÐ SKRIFA RAFBÓK UM MATARFÍKN
Hófið skaðleg skilaboð
Morgunblaðið/Ernir
Morgunblaðið/Golli