Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.02.2013, Blaðsíða 52

52 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3.2. 2013
Sýningin „Þrælkun, þroski, þrá?“ verður opn-
uð í listasetrinu Kirkjuhvoli á Akranesi á
laugardag klukkan 14. Sýningin fjallar um
börn við vinnu á sjó og í landi og tekist er á
við spurningar um vinnumenningu og barna-
uppeldi á Íslandi á fyrri hluta 20. aldar. Kann-
að er í því samhengi hvernig ljósmyndir geta
breytt viðhorfi okkar til fortíðarinnar eftir
því samhengi sem þær eru skoðaðar í.
Sýningin byggist á viðamikilli rannsókn sem
Sigrún Sigurðardóttir menningarfræðingur
vann í rannsóknarstöðu dr. Kristjáns Eldjárns
við Þjóðminjasafn Íslands. Í tengslum við sýn-
inguna, sem fyrst var sett upp í Þjóðminja-
safninu, gaf safnið út bók Sigrúnar „Aft-
urgöngur og afskipti af sannleikanum“.
SÝNING UM VINNUMENNINGU
BÖRN VIÐ VINNU
Ein margra ljósmynda á sýningunni í Kirkjuhvoli
á Akranesi, af ungum dreng við vinnu til sjós.
Hlíf Sigurjónsdóttir flumflytur verk eftir Rúnu
Ingimundar og Merrill Clark á tónleikunum.
Hlíf Sigurjónsdóttir fiðluleikari heldur tón-
leika í Húsavíkurkirkju á sunnudag klukkan
15.30. Á tónleikunum frumflytur Hlíf meðal
annars tónverkið „Að heiman“ eftir tón-
skáldið og Húsvíkinginn Rúnu Ingimundar.
Efniviður tónverksins er fenginn úr fimm
þjóð- og kvæðalögum sem voru meðal
þeirra fjölda laga sem langalangafi Rúnu,
Benedikt Jónsson á Auðnum, skráði og birt-
ust í þjóðlagasafni séra Bjarna Þorsteins-
sonar á Siglufirði sem kom út 1909.
Hlíf leikur einnig verk eftir J.S. Bach, Mer-
rill Clark, þar sem einnig er um frumflutning
að ræða, og Eugéne Ysaye.
HLÍF LEIKUR Á HÚSAVÍK
FIÐLUTÓNAR
Sigurganga sagnabálks
breska rithöfundarins Hil-
ary Mantel um Thomas
Cromwell hélt áfram í vik-
unni, þegar annar hluti
verksins, „Bring up the
Bodies“, hlaut Costa-
verðlaunin. Þetta er fyrsta
bókin sem hreppir bæði
Man Booker-verðlaunin
og helstu Costa-verðlaunin bresku, en áður
höfðu verið valin sigurverk í fimm bók-
menntaflokkum sem kepptu um aðal-
verðlaunagripinn og 30.000 pund, um sex
milljónir króna. Mun þetta vera í fyrsta skipti
sem allir níu dómararnir eru sammála um
hvert verkanna fimm skuli hreppa verðlaun-
in. „Ein bók var höfði og öxlum hærri … nei
hreinlega á stultum yfir öllum hinum,“ er haft
eftir formanni dómnefndar í The Guardian.
Wolf Hall, fyrsti hluti bálksins, hreppti Man
Booker-verðlaunin árið 2009.
MANTELL FÆR COSTA-STYTTU
VERÐLAUNAVERK
Hilary Mantel
Vestfirsk leiklist nefnist sýning sem verður opnuð í Gamlasjúkrahúsinu – Safnahúsi Ísafjarðar á laugardag klukkan 14.Á sýningunni er farið yfir sögu leikstarfs í helstu byggð-
arlögum Vestfjarða.
Allt frá upphafi þéttbýlis á Vestfjörðum hefur leiklist verið mikil-
vægur þáttur í menningar- og skemmtanalífi. Leikhefð á Ísafirði má
rekja allt aftur til miðrar nítjándu aldar, þegar fyrst var leikið á
Eyri við Skutulsfjörð. Ísfirðingar áttu hátt í þrjá áratugi eitt besta
leikhús landsins, Góðtemplarahúsið, sem brann árið 1930. Þegar
Leikfélag Ísafjarðar lagðist niður, skömmu eftir 1960, tók Litli leik-
klúbburinn við og hefur síðan verið eitt af öflugustu leikfélögum
landsins. Á Ísafirði er rekið eina atvinnuleikhús Vestfjarða, Kómedíu-
leikhúsið, sem Elfar Logi Hannesson starfrækir.
Fyrir aldamótin 1900 hófust leiksýningar á Flateyri og Bíldudal,
sem voru meðal helstu uppgangsplássa landsins. Aðeins litlu síðar er
vitað um leiksýningar á Patreksfirði, Þingeyri, Flateyri, Suðureyri og
Bolungarvík. Á síðari árum hefur þetta starf átt örðugra uppdráttar
utan Ísafjarðar og leikfélög lagst niður. Sitthvað má sjá um þetta
starf á sýningunni sem Leikminjasafn Íslands stendur að í samvinnu
við Kómedíuleikhúsið, Safnahúsið á Ísafirði og Listasafn Ísafjarðar.
SVIPMYNDIR ÚR LEIKSTARFI SÝNDAR Á ÍSAFIRÐI
Vestfirsk leiklist
á sýningu
Veggspjald með ýmsum myndum af fólki sem kemur við sögu á sýningunni
um metnaðarfullt leikstarf og leiksýningar á Vestfjörðum á liðinni öld.
Í SAFNAHÚSI ÍSAFJARÐAR ER FARIÐ YFIR SÖGU
LEIKSTARFS Á VESTFJÖRÐUM Í MÁLI OG MYNDUM.
Menning
Þ
egar sýningunni Flæði sem opnuð
verður á Kjarvalsstöðum í dag,
laugardag, klukkan 16, lýkur eftir
tæplega fjóra mánuði, mun hún
verða orðin stærsta eða umfangs-
mesta myndlistarsýning sem sett hefur verið
upp hér á landi. Þá munu allt að eittþúsund
málverk hafa verið sýnd á veggjum salarins,
öll málverk Listasafns Reykjavíkur eftir aðra
listamenn en sérstök söfn eru um, það er þá
Jóhannes Kjarval, Ásmund Sveinsson og
Erró.
Sýningin er sett upp í tilefni þess að fjöru-
tíu ár eru síðan Kjarvalsstaðir voru opnaðir.
Birgir Ísleifur Gunnarsson, fyrrverandi borg-
arstjóri Reykjavíkur, opnar sýninguna en
hann opnaði Kjarvalsstaði fyrst fyrir gestum
þann 24. mars árið 1973.
Sýningin er í anda salonsýninga, þar sem
verk þekja alla veggi, frá lofti upp í gólf, og
mun hún taka stöðugum breytingum. Verk
hafa verið flutt úr geymslum safnsins í
hundraðavís, sum sett upp á veggi en önnur í
rekka í salnum. Úr rekkunum munu nokkur
verk verða tekin daglega meðan á sýningunni
stendur og sett upp fyrir önnur. Samhliða eru
öll verkin ljósmynduð, ástand þeirra metið, og
hugað að skráningunni.
Ólík verk nánast rekast saman
Það er forvitnilegt að ganga um salinn og
virða þetta flæði málverka fyrir sér. Sum eru
góðkunningjar listunnenda, sjást oft á sýn-
ingum og eru vörður í íslenskri listasögu, en
önnur sjást aldrei opinberlega, enda ekki ýkja
merkileg, og mörg koma ánægjulega á óvart.
Verk listamanna ólíkra tímabila, stefna og
strauma rekast nánast saman; málverk eftir
Jóhann Briem er við hlið verks eftir einfar-
ann Eggert Magnússon, stórt málverk eftir
Louisu Matthíasdóttur af Temmu dóttur
hennar hangir hjá þorpsmynd Gunnlaugs
Schevings, nýlegt verk eftir Helga Þórsson er
hjá galsafengnu portretti eftir Kristján Dav-
íðsson, og þá taka við verk eftir Helga Þor-
gils, Guðmundu Andrésdóttur, Gabríelu Frið-
riksdóttur, Stórval – popplist hjá abstrakti,
fígúratíf verk hjá konseptmálverkum, og
ómögulegt er að átta sig á höfundum sumra.
Gestum hleypt í geymslurnar
Hafþór Yngvason safnstjóri Listasafns
Reykjavíkur segir að á sýningunni séu tvær
flugur slegnar í einu höggi; gestir sjái þau
málverk sem safnið á og starfsfólkið gerir um
leið úttekt á þeim.
„Mig hefur lengi langað til að taka sem
mest fram og sýna,“ segir hann. „Í safninu er
alltaf verið að segja einhverja sögu sem
byggist á vali, við sýnum verk ákveðinna
tímabila eða veljum út frá hugtökum og hug-
myndum, hvort sem það eru hestar, vatns-
litaverk eða tilteknir fletir á listasögunni. En
við eigum tæplega sautján þúsnd verk, með
sérsöfnum Ásmundar Sveinssonar, Kjarvals
og Errós, og þótt við undanskiljum þau þá er
feikilega mikið af verkum í almenna safninu
og meirihlutann þekkir fólk ekki. Okkur lang-
aði nú til að hengja allt upp svo fólk sæi hvað
borgin á.
Við vildum setja verkin upp eins og við
værum að hleypa gestum í geymslurnar.“
Tilhögun sýningarinnar þýðir að hún breyt-
ist í sífellu.
„Sýningin mun endurnýjast gjörsamlega
þrisvar sinnum. Ef fólk kemur vikulega að
skoða mun það alltaf sjá fjölda nýrra verka,“
segir Hafþór og bætir við að til að auðvelda
gestum að koma sem oftast, þá fái þeir árs-
kort í söfnin í þriðja skipti sem þeir borga sig
inn.
Framkvæmdin nýtist starfsfólki safnsins á
margan hátt. „Í tæplega fjögur ár höfum við
verið í miklu átaki í skráningu á verkunum og
fengum Evrópustyrk til þess,“ segir Hafþór
en markvisst hafa verkin verið ljósmynduð,
mæld og skráð og síðar á árinu opnar viða-
mikill vefur með öllum safnkostinum. „Þessi
sýning er hluti af þessu verkefni því við not-
ÓVENJULEG SÝNING OPNUÐ Á KJARVALSSTÖÐUM
Sýna allt að
þúsund málverk
„SÝNINGIN MUN ENDURNÝJAST ÞRISVAR,“ SEGIR HAFÞÓR YNGVASON
UM FLÆÐI, SÝNINGU Á MÁLVERKUM LISTASAFNS REYKJAVÍKUR.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is
Málverkin flæða um veggi Kjarvalsstaða á
sýningunni Flæði en hún mun taka miklum
breytingum allt til sýningarloka. Hér búa
starfsmenn Listasafns Reykjavíkur sig undir
að koma málverki eftir Nínu Tryggvadóttir
fyrir með verkum eftir meðal annars Vilhjálm
Bergsson, Guðmundu Andrésdóttur, Jón
Stefánsson og Gunnlaug Blöndal. Fjær má sjá
stór málverk eftir Stórval og Gunnar Örn.