Morgunblaðið - 11.06.2013, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 2013
kaffivélar fyrir heimili og vinnustaði
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
aslaug@mbl.is
Björk Þórarinsdóttir, einn sakborn-
inga í Kaupþingsmáli á hendur fyrr-
verandi stjórnendum bankans, krefst
frávísunar ákæru á hendur sér, en
fyrirtaka í málinu fór fram í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í gær. Málið er eitt
það umfangsmesta sem sérstakur
saksóknari hefur sent frá sér.
Björk sat í lánanefnd Kaupþings
og starfaði á fyrirtækjasviði bankans
fyrir hrun en hún er ákærð fyrir um-
boðssvik vegna starfa sinna í lána-
nefndinni vegna lánveitinga bankans
til félagsins Desulo Trading Ltd.
Yfirheyrð sem vitni
Björk Þórarinsdóttir var fyrst boð-
uð til skýrslutöku í apríl 2010 sem
sakborningur í málinu. Það var hins-
vegar í júní sama ár að hún var boðuð
til skýrslutöku sem vitni og henni til-
kynnt að rannsókn á hendur henni
hefði verið hætt. Þá var settur fyr-
irvari um að ef ný sakargögn kæmu
fram kynni rannsókn gegn ákærðu að
verða tekin upp að nýju.
Í byrjun árs 2012 var Björk boðuð
aftur til skýrslutöku og þá var henni
tilkynnt að hún væri á ný sakborn-
ingur þar sem fram hefðu komið ný
gögn. Verjandi Bjarkar, Halldór
Jónsson hæstaréttarlögmaður,
byggði frávísunarkröfuna á því að
engin ný sakargögn hefðu komið
fram heldur hefðu allar staðreyndir
legið fyrir í fyrstu skýrslutöku yfir
Björk. Ákæruvaldið hafnaði því að
draga ákæruna til baka, að sögn Hall-
dórs á þeirri forsendu að Hreiðar
Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri
Kaupþings, hefði í skýrslutöku greint
frá mikilvægari stöðu lánanefndar en
hann hafði áður gert.
Halldór sagði það vera óþægilega
tilfinningu að fólk hefði verið ákært
til þess eins að styrkja málsgrundvöll
ákæru á hendur ákærða Hreiðari Má.
Íþyngjandi réttarstaða
Björn Þorvaldsson, saksóknari,
mótmælti kröfu um frávísun og
krafðist þess að henni yrði hafnað.
Rökstuddi hann það með því að
vegna nýrra upplýsinga sem fram
hefðu komið hefði verið rétt að breyta
réttarstöðu Bjarkar. Hann sagði það
íþyngjandi fyrir suma að vera með
réttarstöðu sakbornings í lengri tíma
vegna vinnu sinnar og því þyrfti að
meta það reglulega þegar um væri að
ræða langar rannsóknir.
Þá hélt saksóknari því fram að við
fyrstu skýrslutökur hefði komið fram
að ákvarðanir um lánveitingar til De-
sulo Trading Ltd. hefðu aðeins verið
teknar af æðstu stjórnendum Kaup-
þings. Hinsvegar hefði annað komið í
ljós við skýrslutökur af Hreiðari Má
Sigurðssyni og hlutverk lánanefndar
hefði þar skýrst.
Saksóknari sagði það mögulega
vafasamt að breyta réttarstöðu áður
en heildarmynd lægi fyrir, en ákærðu
hefði verið ljóst að svo kynni að
verða.
Úrskurðar frávísunarkröfunnar
má vænta innan 4 vikna.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Héraðsdómur Verjendur ákærðu, stjórnenda Kaupþings, eða fulltrúar þeirra, mættu í Héraðsdóm Reykjavíkur í
gær til fyrirtöku frávísunarkröfu Bjarkar Þórarinsdóttur. Halldór Jónsson, verjandi Bjarkar, er annar frá hægri.
Einn krefst frávísunar
í Kaupþingsmáli
 Björk var yfirheyrð sem vitni en síðar ákærð að nýju
„Ég tel að þetta sé löðrungur
gagnvart ákvörðun Alþingis sem
tekin var af meirihluta þingsins á
sínum tíma,“ sagði Einar K. Guð-
finnsson, forseti Alþingis, um drög
að skýrslu laga-
og mannrétt-
indanefndar
Evrópu-
ráðsþingsins um
landsdómsmálið
gegn Geir H.
Haarde, fyrrver-
andi forsætisráð-
herra. „Alþingi
hefur aldrei lotið
lægra en daginn
sem ákvörðun var tekin um ákæru
á hendur Geir H. Haarde.“
Einar sagði að drögin að skýrslu
laga- og mannréttindanefnd-
arinnar, sem Pieter Omitzigt,
þingmaður frá Hollandi, skrifaði,
væru mjög afdráttarlaus í fordæm-
ingu á allri málsmeðferð og nið-
urstöðu meirihluta Alþingis á sín-
um tíma.
„Þarna er fundið bæði að máls-
meðferð og öllum undirbúningi
málsins. Það er vakin athygli á því
að ákvörðunin um ákæruna á
hendur Geir H. Haarde er tekin
meira og minna samkvæmt póli-
tískum línum. Það hlýtur að vera
mikið umhugsunarefni fyrir Al-
þingi þegar þetta er orðin nið-
urstaða nefndarinnar og málið
komið þetta langt innan Evr-
ópuráðsins.“ Einar undirstrikaði
að þetta væri álit nefndarinnar, ut-
an eins fulltrúa, og hollenski þing-
maðurinn skrifaði það sem tals-
maður nefndarinnar.
Einar kvaðst strax hafa gert
ráðstafanir til að afla sér drag-
anna að áliti nefndarinnar og lesa
þau. „Þótt Alþingi geti ekki að-
hafst mikið úr því sem komið er
tel ég að þingmenn hljóti að draga
lærdóm af þessu áliti.“
Ekki gerð refsing
Tillaga um málshöfðun gegn
fjórum fyrrverandi ráðherrum var
lögð fram á Alþingi 28. september
2010. Alþingi samþykkti með 33
atkvæðum gegn 30 að ákæra Geir
H. Haarde einan.
Dómur var kveðinn upp 23. apríl
2012. Geir var sakfelldur fyrir eitt
ákæruatriði en sýknaður af þrem-
ur öðrum ákæruatriðum. Honum
var ekki gerð refsing.
gudni@mbl.is
„Er löðrungur
gagnvart ákvörð-
un Alþingis“
 Forseti Alþingis segir niðurstöðuna
mikið umhugsunarefni fyrir þingið
Einar K.
Guðfinnsson
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Drögin að skýrslu laga- og mann-
réttindanefndar Evrópuráðsþings-
ins gefa berlega í skyn að lands-
dómsréttarhöldin hafi verið pólitísk,
að mati Brynjars Níelssonar, alþing-
ismanns og eins þriggja þingmanna í
Íslandsdeild Evrópuráðsþingsins.
„Ég var sjálfur þeirrar skoðunar
þegar landsdómsmálið fór af stað að
það væri pólitískt og skrifaði um það
á sínum tíma. Að þarna væru menn
að blanda saman pólitískri ábyrgð og
refsiábyrgð,“ sagði Brynjar. Hann
kvaðst ekki geta skilið niðurstöðu
laga- og mannréttindanefndarinnar
öðruvísi en að um pólitískt uppgjör
hefði verið að ræða.
„Það er ef til
vill merkilegast
að það eru allir í
nefndinni sam-
mála um þetta
nema eini fulltrú-
inn sem var hluti
af ákæruvaldinu í
málinu,“ sagði
Brynjar.
Eins og komið
hefur fram var Þuríður Backman,
fyrrverandi þingmaður Vinstri
hreyfingarinnar – græns framboðs
og fulltrúi Íslands í nefndinni, ósam-
mála niðurtöðu skýrslunnar og skil-
aði ein nefndarmanna séráliti.
Brynjar sagði niðurstöðu Þuríðar í
sjálfu sér ekki hafa komið á óvart.
Einróma niðurstaða nefndarinnar,
með þessari einu undantekningu,
benti til þess að nefndarmönnum
hefði ofboðið ákæran gegn Geir H.
Haarde, fyrrverandi forsætisráð-
herra.
Niðurstaða er fengin
Brynjar sagði að samkvæmt því
sem gert var í málinu gegn Geir væri
hægt að efna til landsdómsréttar-
halda við hver einustu ríkisstjórna-
skipti á Íslandi.
„Hvenær voru menn að gæta
hagsmuna, hvenær fóru þeir út fyrir
umboð sitt,“ spurði Brynjar. „Það
væri hægt að gera þetta alveg enda-
laust gagnvart síðustu ríkisstjórn, en
auðvitað eru menn ekkert að því.“
En getur Alþingi eitthvað gert eða
á það að gera eitthvað varðandi
landsdómsmálið gegn Geir H.
Haarde?
„Ég get ekki séð að Alþingi geti
gert neitt. Niðurstaða er fengin og
málinu lokið á þessum vettvangi,“
sagði Brynjar. „Menn gerðu þetta,
létu slag standa þrátt fyrir ýmsar að-
varanir. Það er áhyggjuefni ef menn
ætla að beita pólitíkinni með þessum
hætti.“
Brynjar sagði að færi mál Geirs
fyrir Mannréttindadómstól Evrópu
og hann dæmdi Geir í vil þyrfti vænt-
anlega að leiðrétta hlut Geirs með
einhverjum hætti.
Geir H. Haarde sendi frá sér yf-
irlýsingu í október síðastliðnum um
að hann hefði ákveðið að láta reyna á
mál sitt fyrir Mannréttindadómstóli
Evrópu.
Réttarhöldin voru pólitísk
 Brynjar Níelsson, fulltrúi í Íslandsdeild Evrópuráðsþingsins, telur ljóst að
laga- og mannréttindanefnd þingsins líti á Landsdómsmálið sem pólitískt uppgjör
Brynjar Níelsson
Í málinu eru níu fyrrverandi
stjórnendur Kaupþings ákærðir
fyrir að hafa í sameiningu
stundað markaðsmisnotkun
með hlutabréf útgefin í bank-
anum.
Í ákærunni segir sérstakur
saksóknari að mörg brotanna
hafi verið þaulskipulögð, staðið
yfir í langan tíma og varðað
gríðarlegar fjárhæðir.
Þeim er einnig gefið að sök að
hafa átt aðild að umboðssvikum
sem fólust m.a. í aðgerðum til
að halda uppi „óeðlilegu“ verði
og eftirspurn eftir hlutabréfum
bankanna. Þau lýstu sig öll sak-
laus þegar málið var þingfest.
Gríðarlegar
fjárhæðir
HÉLDU FRAM SAKLEYSI
Aðalmenn í Íslandsdeild Evr-
ópuráðsþingsins eru alþingis-
mennirnir Karl Garðarsson,
formaður, Brynjar Níelsson og
Ögmundur Jónasson. Á Evr-
ópuráðsþinginu sitja 318 aðal-
fulltrúar og jafnmargir vara-
menn 47 aðildarríkja auk
áheyrnarfulltrúa þriggja ríkja.
„Markmið Evrópuráðsins er
að standa vörð um hugsjónir
aðildarríkjanna um mannrétt-
indi og lýðræði og stuðla að
efnahagslegum og fé-
lagslegum framförum innan
þeirra,“ segir á vef Alþingis.
Fulltrúar á Evrópuráðs-
þinginu kjósa dómara til setu
í Mannréttindadómstól Evr-
ópu.
318 fulltrúar
47 ríkja
EVRÓPURÁÐSÞINGIÐ