Morgunblaðið - 27.06.2013, Síða 7

FRÉTTIR 7Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. JÚNÍ 2013
*Vatnsmagn í miðlunarlónum er mælt
í gígalítrum (milljörðum lítra).
Orkuforðinn okkar
Vatnsaflsstöðvar nota fallþunga
vatns til að knýja hverfla sem
vinna rafmagn. Úrkomu og
leysingavatni af jöklum land-
sins er safnað í uppistöðulón,
sem flest eru á hálendinu.
Vatnsforðinn nær hámarki síð-
sumars og gerir kleift að vinna
raforku jafnt og þétt allt árið.
Krókslón
Hágöngulón
Blöndulón
Þórisvatn
Hálslón 2100
1400
412
320
140
Gl*
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Í hjarta borgarinnar Fjöl-
breytni einkennir lífið við
gömlu höfnina í Reykjavík.
Söguríkt svæði
» Árið 1913 tók bæjarstjórn
ákvörðun um að byggja höfn í
Reykjavík.
» Árið 1917 var lokið við gerð
skjólgarða fyrir höfnina og
mun því gamla höfnin fagna
aldarafmæli sínu eftir 4 ár.
» Allt frá þeim tíma hefur
svæðið iðað af lífi og stöðugt
verið unnið að gerð við-
legukannta.
» Slippfélagið sem í upphafi
sá einvörðungu um skipa-
viðgerðir og verkefni því tengd
var stofnað árið 1902.
» Icelandair Hótel Reykjavík
Marina er nú til húsa í gamla
Slippfélagshúsinu við Mýrar-
götu.
þangað upptökumannvirki auk
þess sem gert er ráð fyrir þurrkví.
„Að hluta yrðu upptökumann-
virkin þarna öðruvísi. Við stefnum
að því að vera með þurrkví og
gætum þá bara siglt skipunum
beint inn,“ segir Bjarni og bætir
við að gamli slippurinn við Mýr-
argötu sé þó ekki á förum alveg á
næstunni, a.m.k. ekki næstu fimm
árin eða svo.
Spurður hvort ekki verði eftirsjá
að gamla slippnum þegar starf-
semin flyst loks yfir á Grund-
artanga eftir einhver ár segir
Bjarni: „Að sjálfsögðu. Ég byrjaði
að vinna hjá Stálsmiðjunni árið
1974 svo þetta eru að verða 40 ár í
slippnum í Reykjavík. En sumt
verður ekki stoppað.“
Líflegt svæði í borginni
Gísli Gíslason, hafnarstjóri
Faxaflóahafna, segir ákveðna sátt
ríkja um veru slippsins og segist
hann vonast til þess að slippurinn
verði áfram á sínum stað.
Segir hann mikilvægt fyrir
gömlu höfnina, sem virka atvinnu-
höfn, að áfram verði haldið úti
slippstarfsemi á því svæði sem um
ræðir.
Þá segir hann slippreitinn og
svæðið þar í kring mynda
skemmtilega stemningu í höf-
uðborginni.
„Á síðustu fimm til sex árum
hefur þetta svæði verið skemmti-
lega kraftmikill punktur í borginni,
þar sem gróf hafnarstarfsemi
blandast við fína ferðaþjónustu. Og
það virðist virka mjög vel saman.“
Víkur slippurinn fyrir byggð?
Hins vegar segir Gísli það vera
ljóst að aðliggjandi byggð og
skipulagsáform Reykjavíkurborgar
muni ráða því hvernig slippnum
reiðir af á næstu árum.
„Það hefur sýnt sig alls staðar
erlendis að eftir því sem íbúða-
byggð færist nær athafnasvæðum
eiga athafnasvæðin erfiðara upp-
dráttar,“ segir Gísli.
Þá bendir hann á að nú séu 100
ár frá því að hafist var handa við
gerð gömlu hafnarinnar í Reykja-
vík. Af því tilefni segir Gísli vert
að minna á mikilvægi þess að
gamla höfnin verði áfram lifandi
atvinnuhöfn í framtíðinni. „Þess
vegna er best að taka öll skref í
þróun hægt og varlega. Hafa þau
smærri en láta þau virka vel.“
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Hafa verður ýmsa fyrirvara á við
samanburð á menntakerfum aðildar-
landa OECD að mati Atla Harðar-
sonar, skólameistara Fjölbrauta-
skóla Vesturlands. Árlegt rit OECD
um menntun í löndum innan OECD
var birt í fyrradag og er þar eins og
oft áður dregið fram hversu hátt
hlutfall Íslendinga á aldrinum 25-64
ára hefur ekki lokið framhaldsnámi.
Atli bendir á að gögnum er ekki
safnað með sama hætti í öllum lönd-
um. „Það er ekki alltaf verið að bera
saman alveg sambærilega hluti,“
segir Atli í samtali við Morgunblað-
ið.
Sums staðar útskrifast allir
Í tveimur greinum sem Atli ritaði
um þessi mál í Morgunblaðið í sein-
asta mánuði vísar
hann m.a. til talna
OECD í fyrra um
að aðeins 67% Ís-
lendinga 25-64
ára hafi lokið
námi á fram-
haldsskólastigi en
sambærileg tala
fyrir Danmörku
var 76% og með-
altal OECD-
landa 74%.
Þessi samanburður við önnur lönd
er tæpast marktækur að mati Atla.
„Hér telst tveggja ára nám ekki með
þegar talið er hve margir hafa lokið
framhaldsskóla. T.d. teljast þeir
mörgu sem hafa verslunarpróf af
viðskiptabraut ekki með þótt fólk
með sambærilegt nám teljist hafa
lokið framhaldsskóla í flestum öðr-
um löndum,“ segir Atli í grein í
Morgunblaðinu 24. maí sl.
Þá bendir hann á að hér teljast
nemendur sem hafa stundað nám en
fengið falleinkunn ekki hafa lokið
framhaldsskólanámi. „Allvíða er
brautskráning úr framhaldsskólum
eins og úr grunnskólum hér, þannig
að allir eru brautskráðir þótt aðeins
sumir standist kröfur sem gerðar
eru til að komast í áframhaldandi
nám. Í Svíþjóð útskrifast t.d. margir
stúdentar með „fall“ í þeim skilningi
að einkunnir þeirra duga ekki til inn-
göngu í háskóla. Hér útskrifast þeir
einir sem standast próf í öllum
greinum.“
Séu hins vegar skoðaðar upplýs-
ingar sem eru samanburðarhæfar
kemur að mati Atla í ljós að íslenska
framhaldsskólakerfið er fremur
dæmigert og ef eitthvað er heldur
skárra en gerist og gengur. Hærra
hlutfall unglinga gengur í fram-
haldsskóla hér en víðast annars stað-
ar eða 88% á aldrinum 15-19 ára.
Atli sagði í samtali í gær að hin
raunverulega sérstaða Íslendinga í
samanburði við t.a.m. aðrar Norður-
landaþjóðir kæmi fram í því að ungir
Íslendingar væru á talsvert miklu
flakki á milli vinnu og skóla. „Sem
birtist m.a. í því að fólk er gjarnan að
ljúka sveinsprófi hér á landi eftir 25
ára aldur. Það er ekki nema í undan-
tekningartilvikum eftir margra ára
iðjuleysi heldur er þetta yfirleitt eft-
ir nokkurra ára flakk á milli vinnu og
skóla, þar sem menn enda á að taka
síðustu áfanga skólans með fullri
vinnu. Fólk getur haft mismunandi
skoðanir á því hvort þetta er gott eða
vont, en þetta er a.m.k. ekki vont á
sama hátt og að hanga yfir engu.“
Nær öll börn í leikskóla
Í riti OECD um menntamál kem-
ur fram að útgjöld á hvern nemanda
í leik- og grunnskólum eru hærri hér
en á háskólastigi. Atli Harðarson
segir að hafa beri í huga þegar því er
haldið fram að íslenska skólakerfið
sé dýrt að mjög óvenjulegt sé að nær
öll börn fari í leikskóla líkt og íslensk
börn gera.
,,Það helst í hendur við mjög mikla
atvinnuþátttöku beggja foreldra.
Það er ekki verið að ausa peningum
hér í grunn- og framhaldsskóla,“
segir hann. „Hér er mjög dýr og
reyndar mjög góður leikskóli,“ segir
Atli.
Talsvert um flakk á
milli vinnu og skóla
 „Ekki alltaf verið að bera saman alveg sambærilega hluti“
Morgunblaðið/Ernir
Nám Tölur OECD um menntun vekja jafnan miklar umræður.
Atli Harðarson
Illugi Gunnarsson, mennta-
málaráðherra, segir nýútkomna
skýrslu OECD hljóta að vekja okkur
til umhugsunar um hvernig staðið
sé að málum. „Það er augljóst að
þetta er vandamál og við verðum
að gera betur. Ljóst er að við erum
hvorki að nýta fjármuni né tíma
nægilega vel. Hafin er vinna við
það að skoða þá möguleika sem
eru til staðar. Það er til dæmis
mikill ávinningur fólginn í því að
útskrifa fólk fyrr úr námi. Því fyrr
á æviskeiðinu sem við menntum
okkur, því lengur njótum við af-
rakstursins á vinnumarkaðinum.
Með því að stytta nám erum við
hvorki að draga úr menntun né
gæðum hennar heldur að gera
fleirum kleift að auka við menntun
sína. Auknar
kröfur um
námsframvindu
hjá LÍN eru hluti
af þessu en
75% náms-
framvinda er
ekki ósanngjörn
krafa. Þetta fyr-
irkomulag var
hér áður fyrr og er auk þess í takt
við það sem tíðkast hjá lánasjóð-
um annarra Norðurlanda. Háskól-
arnir hér hafa verið undirfjármagn-
aðir en ég bind vonir við það að
hagvöxtur eflist hér á næstu árum
og þá má bæta þar úr. Eins og
staðan er nú þá er ríkið í mjög erf-
iðri stöðu og það er aðhaldskrafa
gerð á alla málaflokka.“
Ávinningur í styttingu náms
SKÝRSLA OECD UM STÖÐU MENNTUNAR
Illugi Gunnarsson