Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.09.2013, Síða 52

52 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1.9. 2013
Systurnar Sara og Svanhildur Vilbergsdætur
opna sýningu í Listasal Mosfellsbæjar á laug-
ardag klukkan 15. Sýninguna kalla þær
„Veislu í farangrinum“ og er hún afrakstur
vinnustofudvalar í Gammel Have á Fjóni í
fyrravor. Þar máluðu systurnar á sex fer-
metra striga mynd af foreldrum sínum og af-
komendum þeirra í garðveislu. Eftir heim-
komuna hafa þær síðan unnið úr minningum
frá Danmerkurdvölinni. Á sýningunni verða
einnig myndbönd sem Eiríksína Kr. Ásgríms-
dóttir hefur unnið af gjörningnum þeirra og
tilurð verkanna.
Árið 2012 var fyrsta einkasýning þeirra
„Systrasögur – tvíhent á striga“ sett upp í
Listasafni ASÍ og síðar í Listasafni Ísafjarðar.
VEISLA Í FARANGRINUM
SYSTRASÝNING
Svanhildur og Sara Vilbergsdætur í vinnustof-
unni við flennistór verk með ættingjum þeirra.
Hlíf Sigurjónsdóttir og Joshua Pierce leika sjö
sónötur Mozarts á tvennum tónleikum.
Á tónleikum í Listasafni Sigurjóns Ólafssonar
á sunnudagskvöld leika Hlíf Sigurjónsdóttir
fiðluleikari og Joshua Pierce píanóleikari síð-
ustu þrjár Mannheim-sónötur Mozarts. Þær
fyrstu fjórar fluttu þau við góðar undirtektir í
safninu fyrr í vikunni. Mozart samdi són-
öturnar rúmlega tvítugur og telja margir þær
hans fyrstu „fullorðins-sónötur“.
Sjaldgæft er að allar sónöturnar séu leikn-
ar saman, eins og gert er á þessum tvennu
tónleikum. Samhliða tónleikunum hljóðritar
Stúdíó Sýrland flutning Hlífar og Pierce til út-
gáfu hjá MSR-Classics í Bandaríkjunum.
Tónleikarnir hefjast klukkan 20.30.
ÞRJÁR SÓNÖTUR MOZARTS
HLÍF OG PIERCE
Undanfarin ár hefur 002
Gallerí verið starfrækt á
heimili Birgis Sigurðssonar,
rafvirkja í Hafnarfirði. Það
færir nú út kvíarnar með
opnun á sýningu á verkum
Jóns Laxdal myndlist-
armanns á heimili myndlist-
armannana Jóhanns Lud-
wigs Torfasonar og
Ragnhildar Jóhanns á Sundlaugavegi 10 í
Reykjavík, á laugardag klukkan 16.
Jón hefur um árabil verið virkur í menning-
arstarfi á Akureyri og hefur haldið á þriðja tug
einkasýninga, heima og erlendis.
Um fimmtíu listamenn hafa sýnt í 002 Gall-
eríi til þessa, þar sem þeir hafa tekið yfir heim-
ili Birgis sem hefur flutt búslóðina út á meðan.
Að þessu sinni leitar listin upp á veggi heimilis
Jóhanns og Ragnhildar.
Sýningin verður einnig opin á sunnudag kl.
14 til 17 og um næstu helgi á sama tíma.
002 FÆRIR ÚT KVÍARNAR
JÓN Í STOFUNNI
Jón Laxdal
Jóhanna Kristín Yngvadóttir Hraunfjörð myndlistarkona vakti um-talsverða athygli fyrir listsköpun sína en hún lést langt fyriraldur fram, einungis 37 ára gömul, árið 1991. Á laugardag
klukkan 15 verður opnuð í Gerðarsafni yfirlitssýning á verkum
hennar og kallast „Kona málar konur“. Sýningarstjórar eru Guð-
björg Kristjánsdóttir, forstöðumaður Gerðarsafns, og Guðrún Atla-
dóttir, hönnuður og menningarmiðlari, sem er bróðurdóttir listakon-
unnar. Á sýningunni gefur að líta 45 verk, sem ýmist eru í
opinberri eigu eða einkaeigu.
Jóhanna Kristín átti við heilsuleysi að stríða og spannaði starfs-
ferill hennar aðeins um tíu ár. Fyrstu einkasýninguna hélt hún árið
1983 í Nýlistasafninu, þar sem gaf að líta stór olíumálverk. Sýningin
hlaut jákvæðar viðtökur og góða gagnrýni. Einn gagnrýnandi taldi
að hér væri kominn fram málari af slíkri stærðargráðu að furðu
sætti um svo unga manneskju og hún hefði með verkum sínum
haslað sér völl í fremstu víglínu listamanna hér. Næstu ár dvaldi
Jóhanna Kristín á Sikiley, á Grænlandi og í Svíþjóð. Hún hélt
nokkrar einkasýningar og tók þátt í samsýningum heima og erlend-
is.
Um listakonuna segir Kristín G. Guðnadóttir listfræðingur meðal
annars í sýningarskrá: „Í íslenskri listasögu skipar Jóhanna Kristín
veglegan sess sem fulltrúi hins fígúratíva expressjónisma og sem
konan sem málaði konur. Dýpt og einlægni í túlkun einkenna verk
hennar, sem eru máluð af miklu öryggi og krafti. Hún skapaði af
sannfæringarkrafti áleitin verk sem vekja erfiðar spurningar.“
Guðrún Atladóttir hefur gert heimildamynd um listakonuna sem
ber heitið Svartur er litur gleðinnar. Á sýningunni verður sýnd
styttri mynd Guðrúnar sem fjallar um listsköpun Jóhönnu Kristínar.
YFIRLITSSÝNING Á VERKUM JÓHÖNNU KRISTÍNAR
Dýpt og
einlægni
Eitt verka Jóhönnu Kristínar á sýningunni í Gerðarsafni nefnist Tvær kon-
ur. Verk henar einkennast af ólgandi pensilstrokum og miklum krafti.
JÓHANNA KRISTÍN YNGVADÓTTIR HRAUNFJÖRÐ LÉST
37 ÁRA GÖMUL EN VERK HENNAR VÖKTU ATHYGLI.
Menning
M
eð tímanum hefur teikn-
ingin nær alveg tekið yfir
hjá mér,“ segir Guðný
Rósa Ingimarsdóttir þar
sem hún stendur innan um
ný verk sín á sýningu í Hverfisgalleríi, neðst
á Hverfisgötu; sýningin nefnist einfaldlega
Teikningar.
Í texta sem fylgir sýningunni úr hlaði
skrifar Jón B.K. Ransu að Guðný Rósa sé
„listamaður sem tekst á við efnisgrunn
teikningarinnar. Það liggur ekki endilega
ljóst fyrir í fyrstu hvort myndir hennar séu
sprottnar úr hlutveruleikanum eða séu óhlut-
bundnar. Oft virðast þetta myndir af taugum
eða vefjum sem liggja þvers og kruss …“
Guðný Rósa hefur búið í Belgíu í nær tvo
áratugi; er búsett í Brussel ásamt eig-
inmanni og þremur börnum, og sýnir reglu-
lega á meginlandinu. Sjaldnar hér heima.
„Ég fór utan árið 1994, þá urðum við
nokkuð mörg samferða út eftir að hafa lokið
myndlistarnámi hér. Og ég varð eftir,“ segir
hún og brosir. Í Belgíu fór hún í framhalds-
nám. „Ég hef starfað við myndlistina síðan,
búsett í Brussel. Ég fór einnig í post-
graduate-nám árið 2000.“
Og þá segir hún teikninguna hafa tekið yf-
ir. Þessa marglaga myndheima eins og birt-
ast á sýningunni. Teikning er „ekki bara“
teikning, enda heill heimur myndverka sem
flokkast undir teikningar. Guðný Rósa dreg-
ur ekki bara línur og form á blöð; hún klipp-
ir, saumar, litar, skrifar talnarunur sem
hlykkjast fínlega um flötinn, og raðar saman
lögum blaða með mismunandi gegnumskini.
Þessi verk eru ljóðræn og á dýptina.
„Fyrst vann ég aðallega með teikningar
sem skissur, þegar ég gerði mikið af textíl,
en eftir 2000 hef ég tekið teikningarnar al-
veg upp úr skúffunum. Það gerðist eiginlega
þegar ég fór aftur í nám, kannski við flutn-
ing milli vinnustofa, þegar ég fór að taka
upp úr kössum og skissa og skissa. Ég sýndi
teikningarnar fyrst einar og sér árið 2001.“
Hún segir margt í vinnuferlinu vera text-
íltengt, eins og að hún notar að hluta hand-
unninn pappír og saumar línur og form í
margar teikninganna.
„Ég geymi alla búta og úrklipp; allt getur
orðið mér að efnivið. Ég legg til að mynda
ólíka hluti saman, finnst spennandi að eitt sé
undir öðru. Stundum á ég til að rúlla lit yfir
tugi ónýtra teikninga og byrja síðan seinna
að skrapa upp það sem kannski var varið í
þar undir. Í önnur skipti sker ég pappír
upp, tek úr þeim búta eða fletti þeim sund-
ur.“ Hún gengur að einni teikningunni á
veggnum, bendir og segir: „Það sem vantar í
blaðið var upphaflega gömul teikning í
skissubók sem ég er búin að fjarlægja og
nota annars staðar, en ég geymdi það sem
var eftir og hélt áfram með það. Ég hef
jafnvel nýtt mér heimaverkefni barnanna,
eins og hér má sjá.“ Hún bendir á litaðan
hring sem sést í opnun á efsta laginu í einu
verkinu. „Ég hirði allt mögulegt. Ómeðvitað
taka börnin mín oft þátt í vinnunni.“
Þegar Guðný Rósa er spurð hvort hún sé
meðvitað að reyna á þanþol teiknimiðilsins,
eða hvort þetta gerist sjálfkrafa í ferlinu,
segir hún að sér þyki vinnan með efniviðinn
skyld hugleiðslu.
„Ég sit oft við í striklotu í vinnustofunni, í
allt að sjö tíma. Þetta vill þá verða eins og
samtal miðilsins og mín. Í lok teikningar fer
ég oft að númera hana, skrifa tölur á verkið,
eins og til að eigna mér það aftur.“
Í verkunum mætast oft einhvers konar
grind og regla, og hins vegar lífræn form.
„Já, þetta mætist alltaf. Lífrænu formin
hafa alltaf læðst í gegn, líka þegar ég var að
prjóna verk hér áður. Mér finnst stundum
að þau tengist íslensku landslagi, sem ég
sakna. En mér finnst heimur myndanna
minna verða sífellt hljóðlátari – og um leið
verður erfiðara að tala um hann,“ segir
Guðný Rósa eins og afsakandi. „Þetta verður
sífellt einrænna ferli, hvernig ég vinn þessi
verk. Þau verða æ fínlegri, meira og meira
inn á við. Þau eru jafnvel illsjáanleg; sum
eru meira og minna hvítt á hvítt …“
Síðast var Guðný Rósa með einkasýningu
hér á landi árið 2008, í Listasafni Íslands.
Hún segir það mikilvægt fyrir sig að koma
heim og sýna. „Það skiptir mig miklu máli
að koma reglulega heim og ég vildi gjarnan
sýna oftar hér. Nú finnst mér mjög langt
GUÐNÝ RÓSA INGIMARSDÓTTIR SÝNIR TEIKNINGAR Í HVERFISGALLERÍI
Heimur myndanna verður
sífellt hljóðlátari
„ÉG GET ALDREI HENT NEINU. ENDA NÝTAST GÖMUL VERK MÉR OFT AFTUR, LÖNGU SEINNA,“ SEGIR
GUÐNÝ RÓSA, SEM UM ÁRABIL HEFUR VERIÐ BÚSETT Í BELGÍU, UM MARGLAGA TEIKNINGAR SÍNAR.
Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is
Eitt verka Guðnýjar Rósu á sýningunni, Retouch-
ed wool, pappírsverk frá því fyrr á árinu.