Morgunblaðið - 08.11.2013, Síða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2013
Hátúni 6a • 105 Rvk • Sími 552 4420 • fonix.is
ELDHÚSTÆKI ný sending
FRÉTTASKÝRING
Egill Ólafsson
egol@mbl.is
Var rangt staðið að tilkynningu til
Kauphallar Íslands um kaup Al-
Thani á 5,01% hlut í Kaupþingi?
Hver voru fyrirmælin sem Hreiðar
Már Sigurðsson
gaf undir-
mönnum sínum
um hvernig ætti
að útfæra við-
skiptin? Var
reynt að leyna að-
komu Ólafs Ólafs-
sonar að viðskipt-
unum? Þetta eru
nokkrar af þeim
lykilspurningum
sem dómarar í
Al-Thani-málinu þurfa að svara, en
aðalmeðferð í málinu hélt áfram í
gær.
Aðalmeðferðin hefur núna staðið
yfir í fjóra daga. Vel gekk að yfir-
heyra vitni í gær og eru horfur á að
vitnaleiðslum ljúki á hádegi á mánu-
dag og málflutningur sækjenda og
verjenda fari fram á miðvikudag og
fimmtudag.
Kaup Sheik Mohammeds Bin-
Khalifa Al-Thani á 5% hlut í Kaup-
þingi voru tilkynnt í Kauphöll Ís-
lands 22. september 2008. Í tilkynn-
ingunni er ekki getið um að bankinn
fjármagnaði sjálfur kaupin eða að
Ólafur Ólafsson kom að viðskipt-
unum með beinum hætti. Eitt af
meginatriðunum sem tekist er á um
í Al-Thani-málinu er hvort þetta
hefði þurft að koma fram í tilkynn-
ingunni, en einn ákæruliðurinn er að
með viðskiptunum hafi ákærðu
blekkt markaðinn í þeim tilgangi að
búa til falska eftirspurn eftir hluta-
bréfum í bankanum.
Sagði ólöglegt að upplýsa
um fjármögnun
Björn Þorvaldsson saksóknari
hefur bent á að verð hlutabréfanna
hækkaði strax eftir viðskiptin, en
verð þeirra hækkaði um 7,5% í kjöl-
farið. Hann spurði m.a. Helga Sig-
urðsson, fyrrverandi framkvæmda-
stjóra lögfræðisviðs Kaupþings, í
gær hvort líklegt væri að verðið
hefði þróast eins ef upplýst hefði
verið hvernig kaupin voru fjár-
mögnuð. Helgi sagði erfitt að svara
ef-spurningum, en sagðist telja að
það væri ólöglegt að upplýsa í til-
kynningu til Kauphallarinnar um
fjármögnun hlutabréfaviðskipta.
Það fæli t.d. í sér brot á þagn-
arskyldu.
Áður hafði komið fram í rétt-
arhaldinu að ekki væri venja í til-
kynningum til Kauphallarinnar að
greina frá því hvernig staðið væri að
fjármögnun hlutabréfaviðskipta.
Það er líka tekist á um hvort upp-
lýsa hefði þurft markaðinn um aðild
Ólafs Ólafssonar að viðskiptunum,
en hann var stór hluthafi í Kaup-
þingi. Í gögnum sem saksóknari hef-
ur lagt fram kemur fram að milli-
stjórnendur í bankanum ræddu um
þetta og höfðu m.a. áhyggjur af því
að Kauphöllin og Fjármálaeftirlitið
gæti haft annað mat á þessu en
Kaupþing.
Hefði brugðist við ef stjórnin
hefði vitað um lánin
Í gær voru teknar skýrslur af
stjórnarmönnum í Kaupþingi og
þeim bar öllum saman um að stjórn-
in hefði ekki verið upplýst um að
Kaupþing fjármagnaði hlutafjár-
kaup Al-Thani. Sömuleiðis vissu
stjórnarmenn ekki um aðild Ólafs að
viðskiptunum. Sérstaka athygli
vakti framburður Stigs Tommys
Persson, sem sat í stjórninni þegar
bankinn féll. Hann sagði afdrátt-
arlaust að ef stjórnin hefði verið
upplýst um að bankinn hefði sjálfur
fjármagnað kaupin hefði stjórnin
strax brugðist við.
Saksóknari spurði Persson hvers
vegna stjórnin hefði brugðist við.
„Vegna þess að að þetta var ekki
löglegt,“ svaraði Persson. Hann
sagðist einnig hafa reiknað með að
einn ríkasti maður heims þyrfti ekki
á láni að halda frá Kaupþingi til að
kaupa hlut í bankanum.
Halldór Bjarkar lykilvitni
Eitt af lykilvitnum saksóknara í
þessu máli er Halldór Bjarkar Lúð-
vígsson, en hann var viðskiptastjóri
útlánasviðs Kaupþings og tók við
fyrirmælum frá Hreiðari Má Sig-
urðssyni, forstjóra bankans, um
hvernig ætti að útfæra viðskiptin.
Sýn hans á það sem bjó að baki við-
skiptunum er talsvert önnur en
sumra annarra vitna. Ekki var hægt
að skilja framburð hans á annan veg
en að stjórnendur Kaupþings hafi
beitt blekkingum. Reynt hafi verið
að fela aðkomu Ólafs að viðskipt-
unum og að 50 milljón dollara lán,
sem fór í gegnum félagið Brooks,
hafi verið greiðsla til Al-Thani til að
hann væri tilbúinn til að ljá nafn sitt
við þessum viðskiptum.
Verjendur sakborninga hafa reynt
að draga úr trúverðugleika fram-
burðar Halldórs með því að benda á
að hann hafi haft réttarstöðu sak-
bornings, en þeirri stöðu hafi verið
breytt og að hann hafi í framhaldi
fengið vinnu hjá Arion banka.
Það er líka ljóst að það skiptir
miklu máli fyrir Hreiðar Má hversu
mikla vikt dómarar gefa framburði
Halldórs Bjarkars. Hreiðar Már
hefur viðurkennt að mistök hafi ver-
ið gerð innan bankans við útfærslu
viðskiptanna. Mistökin liggi annars
vegar í því að mikið hafi gengið á í
bankanum þessa daga í lok sept-
ember og byrjun október 2008 og
hins vegar að undirmenn, sem áttu
að sjá um viðskiptin, hafi að ein-
hverju leyti misskilið hvernig útfæra
átti viðskiptin.
Björn saksóknari hefur í vitna-
leiðslum í héraðsdómi reynt að fá
fram hjá vitnum hver nákvæmlega
voru fyrirmæli Hreiðars, væntan-
lega í þeim tilgangi að reyna að
sanna að hann hafi gerst sekur um
umboðssvik og um að misnota að-
stöðu sína, eins og hann er ákærður
fyrir. Mörg vitnanna hafa hins vegar
borið fyrir sig minnisleysi þegar
spurt er um þetta atriði.
Í vitnaleiðslunum hefur saksókn-
ari spurt sum vitnin hvort þau hafi
rætt við verjendur eða sakborninga
áður en þau mættu fyrir dóm. Helgi
Sigurðsson og Bjarki Diego sögðust
báðir hafa átt fund með verjendum.
Þeir hefðu þar m.a. verið upplýstir
um spurningar verjenda í dómssal.
Þeir hefðu hins vegar ekki verið
beðnir um að greina rangt frá því
sem gerðist.
Var markaðurinn blekktur?
 Eitt af því sem tekist er á um í Al-Thani-málinu er hvort tilkynning til Kauphallar hafi verið eðlileg
 Ákærðu í málinu eru ekki sáttir við framburð Halldórs Bjarkars Lúðvígssonar viðskiptastjóra
Morgunblaðið/Rósa Braga
Dómssalur Björn Þorvaldsson saksóknari (lengst til hægri) heldur því fram að ákærðu hafi blekkt markaðinn í þeim tilgangi að búa til falska eftirspurn.
Halldór Bjarkar
Lúðvígsson
Bjarki Diego, framkvæmdastjóri
útlána Kaupþings, segist telja
að handvömm starfsmanna
bankans skýri hvers vegna lán-
veiting til Q Iceland Finance var
lögð fyrir lánanefnd stjórnar en
lán til félagsins Gerlands, sem
var í eigu Ólafs Ólafssonar, var
ekki borið undir nefndina.
Bjarki sagði að Halldóri Lúð-
vígssyni hefði verið falið að út-
búa skjöl vegna lána til Ger-
lands. Að öllu jöfnu hefði það
verið verkefni Guðmundar Þórs
Gunnarssonar, viðskiptastjóra á
útlánasviði Kaupþings, að
ganga frá viðskiptunum. Bjarki
sagði lánið hefði verið skráð í
bækur bankans og fráleitt að
halda því fram að leyna hafi átt
láninu. Það sé ekki hægt að
leyna lánveitingu upp á 12,3
milljarða. Það hafi verið hand-
vömm að lánabeiðnin var aldrei
borin undir lánanefnd bankans.
Átti ekki að
leyna láninu
LÁN TIL GERLANDS