Frúin - 01.10.1963, Blaðsíða 13

- íitii inn tií (fcntlu ákáldanna -
Annars er það stórmerkilegt, hversu
íslendingar í Ameríku 'hafa varðveitt
móðurmálið. Ég held þar ráði mestu
um trúarlífið, og hve safnaðarlífið er
mikið. Messað er t. d. á hverjum
sunnudegi í Winnipeg bæði á íslenzku
og ensku. Og þar fyrir utan á hin-
um ýmsu stöðum þar sem landar eru
eitthvað að ráði Á það má lika benda,
að í Winnipeg eru gefin út 2 viku-
blöð, Heimskringla og Lögberg. En
skammarlega erum við landar hér
heima hirðulitlir um þau. Þó vitum
við það mætavel, að þessi blöð berj-
ast í bökkum og hafa svo gert um
nokkur ár. Einnig kemur út á 'hverju
ári mjög vandað og læsilegt tímarit
Þjóðræknisfélagsins, fyrir utan allan
þann fjölda af ljóðabókum. Þeir hafa
einnig gefið út leikrit, sögubækur,
þjóðsögur o. m. fl.
Sig. Júl. Jóhannesson, læknir og
mannvinur, sem ekkert aumt mátti
sjá, og um var sagt í mín eyru eitt
sinn, að ef eitthvað mætti að hon-
um finna, þá væri það helzt, að hann
vildi helzt aldrei taka neitt fyrir sín
læknisverk. Hann mælir á þessa leið:
Ef drottinn gerði að gulli tár,
sem geymir hugur minn,
þá vildi ég gráta öll min ár
til auðs í vasa þinn.
Einar P. Jónsson mælir á þessa leið
í kvæði, sem hann nefnir: Hugsað
til íslands:
Landið helga, heiðra morgna,
hjartað geymir svipinn þinn,
þar mun æskan endurborna
eiga lengsta drauminn sinn.
Ekki gleymir frú Jakobína John-
sen landinu ,sínu, þótt hún dvelji lang-
dvölum erlendis. Eitt kvæða hennar
heitir Líti ég á landabréfið. Þar
kemst hún m. a. svo að orði:
Ei mun bregðast álfatrúnni
útlæg hyggja mín.
Blikandi blysfarir,
„bleikur máninn skín“.
Hulduhvammur, Álfaklettur,
Kirkjuhvoll.
Einn okkar ötulustu málsvari á er-
lendum vettvangi, dr. Richard Beck,
mælir á þessa leið, í kvæði, sem heit-
ir: Heimhugur:
Firðir og fjallanna dalir
mér faðminn breiða sinn;
hver fífill, sem fagnar þar grundu,
er fæddur bróðir minn.
Eitt stórbrotnasta skáld beggja
megin hafsins, og sérstæðasta, er
skagfirzki bóndasonurinn, sem horfði
grátandi á eftir jafnöldrum sínum, er
þeir voru á leið í skóla; ekki af öf-
und, heldur af gremju yfir því, að
vera svo fátækur, að geta ekki fylgt
þeim eftir. Allir vita, að hér á ég
við St. G. St., bóndann, sem barðist
sigghörðum höndum fyrir lífsbrauði
sinna og síns eigin, vestur í Kletta-
fjöllum í Ameríku. Hann sendi frá
sér 6 bindi af ljóðabókum, sem bera
táknrænt nafn, Andvökur; táknrænt
fyrir þá sök, að hann notaði and-
vökunætur til ritstarfa. Hann mælir
svo á einum stað:
Það er óskaland íslenzkt,
sem að yfir þú býr, —
aðeins blómgróin björgin,
sérhver baldjökull hlýr,
frænka eldfjalls og íshafs!
sifji árfoss og hvers!
dóttir langholts og lyngmós!
sonur land-vers og .skers!
Var það ekki „óskaland íslenzkt“,
sem bjó í hugum þessara manna, og
annarra, þegar þeir skópu þessar og
aðrar dýrmætar perlur, okkur eftir-
komendum þeirra til hvatningar um
ágæti landsins okkar kæra? Þetta
sannar ef til vill orðsending til ís-
lands, eftir Guttorm J. Guttormsson,
mann, sem fæddur er vestur í Nýja
íslandi í Ameríku. En ’hann hefur að-
eins komið einu sinni til íslands, og
þá orðinn fullorðinn:
Vinsemd þín, nú veit eg það,
var mér bezta gjöfin.
Framar skilur okkur að
ekkert nema gröfin.
Síðastur í þessari upptalningu verð-
ur gamanskáldið alþekkta, K.N. Hann
mælir á þessa leið, eftir langa fjar-
veru frá landinu sínu gamla og góða,
en minnugur þess, að hafa alizt upp
í fangvíðum og fjallafríðum Eyjafirði,
og eigandi góðar minningar um fjörð-
inn sinn kæra, sem hann mælir
,svo um:
Svo dreymi þig um fríðan Eyjafjörð
og fagrar bernskustöðvar inn’ í sveit,
því enginn hefir guðs á grænni jörð
— í geislum sólar — litið fegri reit.
En upp’ á Brattahjalla hóar smalinn,
og hjörðinn kyrrlát þokast
framan dalinn.
Og er þá þætti þessum lokið.
„Njóti sá er nam,
heilir þeir, er hlýddu."
B an g s i.
*
FRÚIN
13