Stígandi - 01.07.1945, Síða 21

STÍGANDI
SKÓLARNIR OG NÁTTÚRUFRÆÐIN
195
AE sömu ástæðum tel ég vafasamt, að kleift væri að koma á fót
stuttu vor- eða haustnámskeiði í einum bekk gagnfræðadeildar,
en fækka að sama skapi kennslustundum vetrarins. Samt er þar
um að ræða atriði, sem vert er að athuga nánar. En svo er annað.
Þegar um er að ræða að efla alnrennan áliuga á náttúrufræðum
meðal manna, þá þarf að finna ráð til úrbóta ekki aðeins í
menntaskólunum heldur einnig í alþýðuskólum landsins, en þar
mundu slík námskeið varla koma til greina sakir hins stutta
námstíma, og iive snemma skólum þeim lýkur. En þegar ekki er
unnt að notfæra sér útinámið, þá er að grípa til kennslutækjanna,
og þá einkum náttúrugripasafna. Flestir skólar munu eiga frem-
ur fáskrúðug tæki til náttúrufræðikennslu, en náttúrugripasöfn
eru skólunum bráðnauðsynleg og jafnframt því svo stórt hús-
rúm, að unnt sé að nota söfnin til iilítar. Náttúrugripasöfn eiga
ekki að vera skrautgripir í skólunum, þannig að þeim sé tyllt
upp, þar sem þeir fara vel, og nemendur einungis fái að skoða þá í
gegnum gler. Með því móti eru gripirnir jafndauðir og bókstaf-
urinn. Ef munirnir eiga að koma að gagni, þurfa nemendur að
handleika þá og þrautskoða. í sambandi við söfnin þurfa einnig
að vera tæki og húsrúm, svo að hægt sé að gera smátilraunir í líf-
og h'feðlisfræði. í þeim skólum, sem njóta jarðhita, er ekkert auð-
veldara en að hafa vermihús og hitaklefa, þar sem auðvelt er að
hafa lifandi plöntur til skoðunar allan veturinn. Takmarkið með
náttúrugripasöfnin er, að nemendur geti unnið þar sjálfstætt.
Þeir verða að geta þar með einföldum tilraunum þreifað á því,
sem bækurnar kenna þeim. í mörgum skólurn eru nemendum
fengin í hendur verkefni til úrlausnar í sögu og bókmenntum,
hefir það gefizt vel og skapað bæði rannsóknarlöngun hjá nem-
endum og aukið verulega þekkingu Jreirra. Hið sama ætti einnig
að geta kornið til greina í náttúrufræði, en til þess skortir flest við
allan þorra skóla, það vantar bæði söfn, áhöld og húsrúm. Til
nokkurra bóta kynni Jrað að vera að gefa nemendum verkefni til
að vinna að yfir sumarið, en oftast munu Jreir hafa svo miklum
störfum að sinna við fjáröflun, til að standast námskostnaðinn yf-
ir veturinn, að Jrað kæmi ekki að nokkru almennu gagni. Þó veit
ég dæmi þess, að nenrendur hafi komið sér upp laglegum plöntu-
söfnum í sumarleyfum, enda Jrótt Jreir hafi unnið daglaunavinnu
við vegagerð, símahigningar eða Jdví um líkt.
Ég þykist vita, að einhver kunni að svara því, að slík æfinga-
söfn hljóti að kosta mikið fé. Það er að vísu satt, en samt má kom-
13*