Stígandi - 01.07.1945, Blaðsíða 35
S rÍGANDI
NOKKRAR NAFNASKÝRINGAR
209
Langahlíð og Skriða
Skriða í Hörgárdal Itét áður Langahlíð, og þar var brennan
1197. Hinn bærinn bét þá Langahlíð efri. Nafnbreytingin varð
eftir skriðuhlaup ógurlegt, senr eyddi hinn forna Lönguhlíðarbæ
árið 1390.
1 Gottskálksannál er þá nefndur „dauði Hrafns lögmanns Bót-
ólfssonar í Lönguhlíð og húsfreyju hans nreð þeinr kynstrunr, að
jörðin sprakk í sundur, og lrljóp þar upp vatn í stofunni og sökk
allur bærinn og svo kirkjan, og tíu menn aðrir.“
Flateyjarannáll segir heimilda bezt frá þessu. Regn mikið varð
unr haustið eftir Marteinsmessu (11. nóv.) og vatnavextir unr allt
land. Hlupu víða skriður, svo að ónýttust bæði skógar, engjar,
töður og úthagar, og bæir fóru í kaf. „Tók skriða allan nranna-
bæinn í Lönguhlíð og svo kirkjuna. Létust þar lö nrenn, en undan
konrust konur tvær og karlmaður, er fóru í fjós, en lífs fundust
]riltar tveir í skriðunui eftir unr morguninn. Þar voru inni Hrafn
Bótólfsson lögmaður og Ingibjörg Þorsteinsdóttir, kona hans, og
lrörn þeirra tvö, Þorsteinn kusi og aðrir heinramenn. Fannst hús-
frúin þegar unr morguninn.... fannst nær ekki af góssi og leitaði
nreir en hundrað manna.“ Lík Hrafns fannst sunrarið eftir. Það
var grafið á Hólunr hjá frænda hans, Snrið Andréssyni lrirðstjóra,
senr Eyfirðingar lröfðu drepið á Grund.
Ulsaströnd
Sú sögn er til, að þegar Karl lrinn rauði konr að landi að Karlsá
á landnánrsöld, hafi liann rennt færi og fengið fisk þann við
ströndina, senr ufsi er nefndur, og af því dragi Ufsaströnd við
Eyjafjörð nafn sitt. En á ströndinni, skanrmt frá Dalvík, er bærinn
Ufsir. Af þeinr bæ fékk hún nafn, og þjóðsagan er röng.
Sumir rita þessi orð nreð p fyrir /, en sú fyrnska á engu nreiri
rétt á sér en orðmyndirnar lopt, kraptur, Skaptafell eða skrifa,
að karlakór lrafi æpt þjóðsöng fyrir hátíð, þegar átt er við, að hann
hafi æft þjóðsöng. Það var ritregla á 12.—13. öld að skrifa ekki /
á undan /, þótt / (eða v) væri auðheyrt í öðrunr beygingarmyndunr
orðsins eða skyldum orðunr. Nú er liitt regla, að skrifa ekki p á
undan /, nenra uppruni lreimti, t. d. krappt = krappbogið.
Ufs er ganralt orð, eins í íslenzku og sænsku, og merkir þak-
skegg, þakbrún eða þá klettabrún, senr þakbrún er líkust, og nrun
14