Stígandi - 01.07.1945, Blaðsíða 64

238
UM BÆKUR
STÍGANDI
hans og Brynhildar og Guðrúnar. Er
þar margt vel sagt og gaman að sjá,
hvernig höfundur skilgreinir tilfinning-
ar þessara kvenna og svo ást Sigurðar
til þeirra beggja:
Mig kallaði Hildur lengst á lönd,
æ léttust yið dans á arrni.
En Guðrún dró fastast huga heim
að hamingju í cigin barmi.
l'etta efni virðist hafa verið Sigurjóni
ktert og tekið hug hans allan:
Ég las til loka sögu.
Um hraun og fell
um fönn og svell
hið milda mánasilfur
í mjúkum bylgjum féll.
Ég gleymdi kofa-kytru.
Niður frá Rín
fékk náð til mín.
Nú fléttast sagan forna
við forlög mín og þín.
Já, það er gott að geta gleymt kofa-
kytru, geta hlustað hljóður á „nið frá
Rín“, liðið um lönd ásta og ævintýra,
dreymt sig burt frá hversdagsönn og
þrasi. Og þólt ýmsir myndu liafa óskað
þess, að jafnsnjall höfundur og Sigur-
jón hefði hvesst sjónir meir að veru-
leikanum í þessum síðustu þrem hókum
og notað snilli tungu sinnar til baráttu
fyrir bættum kjörum fólksins, þá get
ég jrakkað honum jiessa mansöngva,
jretta bjarta rím.
Og nú, þessi árin, jregar meira er
elskað og vonað á Islandi en nokkru
sinni fyrr, hljóta þessi ljóð að óma
samslillt við söng margra hjartna, að-
eins klædd í fegurri og skáldlegri bún-
ing en jreirra.
Kristján Einarsson.
I*eir áttu skilið að vera frjálsir,
skáldsaga eftir Kelvin Lindemann,
þýdd af Brvnjólfi Sveinssyni og
Kristmundi Bjarnasyni. — Bóka-
útgáfan Norðri h.f. — Prentverk
Odds Björnssonar 1915.
Saga Jressi gerist á Bornhóhni cða
Borgundarhólmi, eins og hann hefir
tíðast verið nefndur hér. Fjallar hún
tun hernám Svía Jrar árin 1658—60 og
lnernig íbúarnir taka því. Styðst höf-
undurinn við sögulegar heimildir frá
þessutn tímum, en getur þess, að sttms
staðar sé frá þeim vikið.
Bókiu skiptist í 5 aðalflokka: For-
mála, sem fjallar um fyrra hernám 1645;
Fyrri hluta og Síðari hluta, sem eru
aðalsögukaflarnir, heitir sá fyrri Land-
stjórinn, cn síðari Það var ógerningur;
jrá kemur eftirmáli og loks sögulegt
yfirlit. sem ber undirheitin Sv/þjóð—
Danmörk og Bornhólmur. Fyrir liverj-
um kafla aðalsögunuar eru inngangsorð,
annaðhvort tekin upp úr gömlum heim-
ildarritum um söguefnið eða ljóðabrot,
sem Davíð skáld Stefánsson hefir þýtt.
Það er fljótsagt, að skáldsaga jressi er
góð bók. Lýsingar allar eru eðlilegar og
glöggar, og mannlýsingar Jjannig, að
persónurnar verða lesandanum eftir-
minnilegar. Ber þar hæst Margréli Sand-
ersdóttur og Marínu mágkonu hennar,
Jens Koefoed, séra Pál Ancher og Davíð
Wolfsen, en Óðinn Pedersen smiður,
Horu höfuðsmaður og Printzcnskiöld
landstjóri eru líka eftirminnilegir.
Ekki verður ]>að sagt, að stílsmáti
höfundar (eða jiýðenda) sé sérstaklega
léttur eða áfengur, en hann er trúr, og
þegar forinálanum sleppir, sem gerir
bókina ofurlítið óaðgengilegri í fyrstu
— en er nauðsynleg inngangslýsing —
þá er sagan hin skemmtilegasta aflestrar.
En bókin er annað og meira en góð
skáldsaga um andóf Bornhólmsbúa 1658
—'60 gegn Svíum, hún er fyrst og fremst
snjöll, dulbúin lýsing á andófi Dana
gegti Þjóðverjnm nú í stríðinu. Það er
])að, sem gerir bókina svo athyglisverða
og girnilega til fróðleiks. Lýsingar höf.
á glettum Bornhólmsbúa við Svía,
skemmdarverkum „huldumannanna",
hvernig íbúarnir erta yfirdrottnara sína
með því að látast alls ekki sjá þá, allt