Straumhvörf - 15.01.1943, Side 6

4
STRAUMHVÖRF
Ej7iU Björnsson:
Einhuga þjóð
i.
Það má leiða ýmis rök að því, að
við Islendingar ættum að finna til
ríkari samvitundar en nokkur þjóð
önnur.
Land okkar er svo afmarkað frá
náttúrunnar hendi, að aldrei hefir
verið, né mun verða, um landamæri
þess deilt. Það liggur afskekktara
flestum öðrum löndum. Ef að líkind-
um léti, þá ættu þessar skýru landa-
mæralínur að skerpa þjóðerniskennd
okkar, og einangrunin að færa okkur
saman innbyrðis.
í öðru lagi er hinn náni skyldleiki
allra, sem byggt hafa landið frá
fyrstu tíð. Landnámsmenn voru flest-
ir einnar þjóðar, og allir af skyldum
þjóðum komnir, og sáralítil kynblönd-
un hefir orðið í landinu allt til þessa
tíma. Jafnrétti sameiginlegs uppruna
okkar verður því ekki dregið í efa.
Ójafn uppruni hefir því vart valdið
vandamálum í landinu, ogmáfullyrða,
að það sé einsdæmi meðal heillar
þjóðar. Afleiðingin er sú, að þjóð-
areinkenni okkar eru auðsærri en hjá
flestum þjóðum álfunnar.
Þá er það tungan. Hún er ein og
hin sama um allt landið. Mál okkar
getur talizt eins í munni hvers ein-
asta íslendings, og er það einnig eins-
dæmi um heila þjóð, því að vart mun
nokkur þjóð eiga þvílíkt einingarafl
í fórum sínum.
Þannig mætti lengi telja. Hér hefir
eitt yfir alla gengið öldum saman,
líkt og samferðamenn á langleiðum,
þannig að lífsbarátta okkar, menn-
ing og örlög öll hafa verið sameig-
inlegri, þó sérkennilegri, en tíðkazt
hefir hjá öðrum þjóðum.
II.
Þrátt fyrir þessar forsendur finn-
um við öll sárt til þess í hjörtum
okkar, að við erum sundruð þjóð.
Sundrungin hefir eflzt með ári hverju
fyrir tilverknað okkar allra, en þó
gegn vilja okkar allra.
Hún hefir vaxið eins og veltandi
snjóbolti.
Því miður höfum við aldrei þreytzt
á að kenna hverir öðrum um ófarn-
aðinn í stað þess að veitast að or-
sökum hans, grafa fyrir rætur mein-
anna og reyna síðan að kippa þeim
brott. Við höfum ekki hafið málin,
orsakir þeirra og afleiðingar, upp yfir
okkur sjálfa, helgað þau sjónarmið-
um heildarinnar, þjóðarinnar, gert
þau að óeigingjörnum hugsjónum og
framkvæmt þær síðan í þágu alþjóð-
ar sjálfrar. Þetta væri hægt. Það
væri hægt að vinna traust og fylgi
okkar allra við hugsjónir, en fyrsta
skilyrðið er, að hugsjónamennirnir
berjist frá upphafi með heill almenn-
ings fyrir augum. Loddarar geta að