Straumhvörf - 15.01.1943, Side 26

2 4
STRAUMHVÖRF
ekki fólgið í því að eiga eitthvað,
heldur að v e r a eitthvað; ekki
fólgið í því að ná í eitthvað, heldur
að geta gefið eitthvað. Andlega snauð-
ur maður getur aldrei orðið neitt og
aldrei gefið neitt, sem varanlegt gildi
hefur. Styrkleiki þjóðar felst ekki í
auðlegð hennar eða veldi. Hann felst
í skapgerð og innræti einstakling-
anna, sem landið byggja.
Þjóðir geta verið ríkar ogmáttugar.
En það er ekki mest um vert,
að þjóð sé auðug og voldug, heldur
hitt, að hún elski frelsi, sem bygg-
ist á réttlæti, og efli hjá sér göfugt
siðgæði.
Fátt er í heimi göfugra en þjóð,
sem lætur stjórnast af samvizkusemi
og sönnu siðgæði, sem metur þegnana
ekki eftir því, hvað þeir eiga, heldur
eftir því, hvað þeir eru. Einn snill-
ingur er meira virði fyrir þjóðina um
aldur og æfi en þúsund auðmenn.
— Hvað væri, ef íslenzka þjóðin
hefði aldrei átt neinn Snorra Sturlu-
son, engan Hallgrím Pétursson, engan
Jónas Hallgrímsson, engan Jón Sig-
urðsson? Þessi nöfn munu halda á-
fram að ljóma í sögu okkar og varpa
birtu á íslenzkt þjóðerni meðan nokk-
ur íslendingur byggir þetta land. —
Þess vegna er mest um það vert, að
ala upp göfuga einstaklinga, skapa
göfuga og einhuga þjóð. En þ?ð verð-
ur ekki gert með því að slá ætíð á
lægstu hvatir manna. Það verður að-
eins gert með því að vekja göfugar
tilfinningar í sálu hvers einasta
manns.
Þetta leitast ríkisstjóri íslands við
að gera. Hann vill skírskota til hinna
æðri hvata landa sinna. Hann vill, að
íslendingar verði göfug og samhent
þjóð, er skapi verðmæti, sem mölur
og ryð fær eigi grandað, og að fyrir
það verði hún stór í fátækt sinni og
smæð. Þess vegna vill hann og hvetja
menn til þess að opna augun og verða
skyggnir á dásemdir al-lífsins, þess
vegna vill hann að menn leggi rækt
við guðstrúna, sem hann telub traust-
ari grundvöll til að byggja á fram-
tíðina en tilbeiðslu stjórnmálamanna
og kenninga þeirra. Víst er um það,
að þótt guðstrúin væri eigi annað en
tjáning þess kærleika, sem í manns-
sálinni býr, og gæti beinzt að öllum
öðrum mönnum, þótt hún væri eigi
annað en áköf þrá mannshjartans
eftir þeim eilifu verðmætum og þeim
eilífu gæðum, sem maðurinn þráir á
jörðu hér, en er synjað um, þá væri
hún vissulega sá grundvöllur, sem
vert væri að byggja framtíðina á.
Ef allir menn, háir sem lágir, væru
gagnteknir af þessari kennd, þá
mundi hvorki skorta þjóðarhollustu
né friðarvilja. Þess vegna vill ríkis-
stjóri einnig hvetja íslenzka menn og
konur til þess að tileinka sér þá hug-
sjón, er megnaði að gera líf þeirra
fyllra og hamingjusamara, hugsjón
Meistarans frá Nazaret. Þetta er ekki
hvatning út í bláinn. Hugsjón Krists
er grundvöllurinn að hugsjón lýðræð-
isins. Nemið brott þennan grundvöll
og lýðræði er orðið innantómt orð.
Hvað sem segja má um sáluhjálp ein-
staklingsins, þá er hitt víst, að vit-
undin um þessa staðreynd er sálu-
hjálpleg fyrir þjóðina. Þetta ættu all-
ir, og ekki sízt íslenzkir kennimenn,