Fréttablaðið - 18.12.2013, Síða 21

MIÐVIKUDAGUR 18. desember 2013 | SKOÐUN | 21
Í sjónvarpsfréttum RÚV
mánudagskvöldið 16. des-
ember bar framkvæmda-
stjóri Samtaka verslunar
og þjónustu sig aumlega
vegna dræmrar jólasölu á
fatnaði. Taldi hann þrjár
ástæður fyrir samdrætti
í fatasölu: Verslunarferð-
ir Íslendinga til útlanda,
ofurtolla og aukna net-
verslun við útlönd.
Þegar íslenskir neytend-
ur hlusta á slík harmakvein
er gott að hafa eftirfarandi atriði
í huga:
■ Tollar og vörugjöld á fatnaði hafa
nánast ekkert breyst undanfarin ár
og eru á milli 10-15% á innfluttum
fatnaði frá ríkjum sem eru utan
EES og eru ekki með fríverslunar-
samning við Ísland.
■ Virðisaukaskattur hefur hækkað
um eitt prósentustig frá 2008 – það
er 1 krónu hækkun á hverjar 100
krónur.
■ Þegar vörur eru pantað-
ar af netinu þarf að borga
sendingarkostnað, tolla og
íslenskan virðisaukaskatt
eins og dæmið hér fyrir
neðan sýnir.
■ 10.000 króna vara pönt-
uð frá Kína
■ 1.000 króna sendingar-
kostnaður
■ 15% tollur: 2.650 krónur
■ 25,5% virðisaukaskatt-
ur: 3.226 krónur
■ Verð komið heim: 15.876 krónur
Að kenna verslunarferðum til
útlanda um minni jólasölu er frek-
ar langsótt. Íslendingar hafa allt-
af verið öflugir í verslunarferðum
og ekki kvörtuðu kaupmenn fyrir
hrun, þegar dollarinn var á 60
krónur. Vissulega eru vörugjöld og
virðisaukaskattur há á Íslandi, en
öll verslun býr við sama veruleika,
sama hvort varan er keypt í Lind-
um eða á Amazon.com eins og ofan-
greint dæmi sýnir og því myndi
lækkun á vörugjöldum og tollum
ekkert nýtast íslenskum kaupmönn-
um umfram erlenda netkaupmenn.
Það liggur fyrir að íslensk versl-
un er óhagkvæm, hún kaupir inn
á háu verði vegna smæðar og fjar-
lægðar við meginlandið og hefur
offjárfest gríðarlega í verslunar-
húsnæði. Íslensk verslun notar til
dæmis tæplega þrisvar sinnum
meira verslunarhúsnæði en bresk-
ir kollegar. Og fjármagnið til að
borga eitt hæsta leiguverð í Evr-
ópu kemur beint úr vasa neytenda.
Íslensk verslun er mjög ósveigj-
anleg og hefur fá svör til að mæta
nýrri samkeppni sem birtist á net-
inu. En í stað þess að skoða sjálfa
sig og leita nýrra leiða til að lækka
verð og mæta þessari samkeppni
er farið í fjölmiðla og ríkið grát-
beðið um að skera verslanir úr
snörunni og „auka samkeppnis-
hæfni þeirra“.
Íslensk verslun biður um „bailout“
VERSLUN
Sigurður Pálmi
Sigurbjörnsson
kaupmaður í Sports
Direct
Þann 5. nóvember sl. hófst
formlega fjögurra ára
verkefni Félags kvenna í
atvinnulífinu sem snýst
um að auka ásýnd kvenna
í fjölmiðlum. Verkefnið
hófst á því að Creditinfo
tók saman tölur fyrir FKA
þar sem greining var gerð
á viðmælendum í ljósvaka-
miðlum frá 1. febrúar 2009-
30. ágúst 2013. Niðurstaðan
var sláandi en virðist samt
ekki hafa komið neinum á
óvart. Á þessu sannast eins
og oft áður að staðreyndin er oft
önnur en tilfinningin. Konur eru
einn þriðji af viðmælendum ljós-
vakamiðlanna. Það sem verra er að
sýnileiki kvenna hefir ekki breyst
mikið frá 2005 samkvæmt sam-
bærilegri könnun sem þá var gerð
en þá mældust konur 24% viðmæl-
enda. Þetta eru 8 ár og þróunin er
sama og engin. Það er greinilegt að
kominn er tími til að taka saman
höndum og leggja áherslu á að fjöl-
miðlar endurspegli samfélagið.
En hverjir eru það sem verða að
taka verkefnið til sín? Það eru:
1. Stjórnendur fjölmiðla. Konur
hafa ekki í jöfnu hlutfalli við karl-
menn komist í stjórnunarstörf í fjöl-
miðlum eða haldist í þeim.
Hvað veldur getur verið
margt og það þarf að skoða,
greina og taka þarf á því.
Það er alþekkt að ósýnileg-
ar hindranir standa í vegin-
um. Þessu verða stjórnend-
ur fjölmiðla að breyta því
mikið er í húfi fyrir sam-
félagið. Til eru mýmörg
dæmi um að fyrirtæki hafa
breytt fyrirtækjamenningu
með fjölbreytileika og jöfn
tækifæri kynjanna að leið-
arljósi. Gott dæmi um það
er ráðgjafarfyrirtækið Deloitte sem
kynnt var í Frjálsri verslun 5. tbl.
2012. Áhersla á að fjölga konum og
að halda þeim lengur varð til þess
að allsherjarbreytingar voru inn-
leiddar sem skiluðu sér í mælan-
legum mun á alþjóðavísu.
2. Fjölmiðlafólk þarf að eiga verk-
efnið líka. Í erli dagsins þar sem allt
á að gerast á svipstundu getur verið
erfitt að brjótast úr viðjum vanans
og hafa samband við nýja viðmæl-
endur. FKA hefur fengið gríðarlega
góð viðbrögð frá fjölmiðlafólki sem
vill breyta verklaginu. Til að koma
til móts við þörfina á kvenkyns við-
mælendum hefur FKA nú búið til
kerfi inni á www.FKA.is þar sem
eru 300 konur sem nú þegar segja
já við fjölmiðla. Tengslanet er lykil-
orðið í þessu samhengi og þar munu
FKA og fjölmiðlar vinna saman.
3. Konur munu einnig taka verk-
efnið til sín. Orðræðan hefur lengi
verið sú að erfitt hafi verið að fá
konur til viðtals eða til þess að tjá
sig um málefni. FKA hefur unnið
að því að breyta þessu undanfarin
ár, en betur má ef duga skal. FKA
mun standa fyrir fundum, nám-
skeiðum og öðrum viðburðum sem
vinna að því að þjálfa og efla konur
í atvinnulífi í að verða sýnilegar og
koma sér á framfæri.
Áhrif fjölmiðla eru mikil á allt
samfélagið og ábyrgð þeirra einnig.
FKA mun vinna að því í samstarfi
við fjölmiðla að á næstu 4 árum
breytist sú ásýnd sem birtist okkur
í dag í tölum Creditinfo. Meðal þess
sem FKA mun gera er að fylgja
eftir árlegum mælingum og fleira.
Áhugi og vilji til verka er samt lyk-
ilþáttur í að koma samfélagslegum
breytingum af stað. Við FKA-konur
erum klárar í slaginn.
Fjölmiðlar verða að
endurspegla samfélagið
JAFNRÉTTI
Þórdís Lóa
Þórhallsdóttir
formaður Félags
kvenna í atvinnu-
lífi nu
➜ Á þessu sannast eins og
oft áður að staðreyndin er oft
önnur en tilfi nningin. Konur
eru einn þriðji af viðmæl-
endum ljósvakamiðlanna.
Hvað er sjálfsmynd?
Sjálfsmynd er safn af
þeirri trú og þeim tilfinn-
ingum sem við höfum um
okkur sjálf. Hvernig við
sjáum og upplifum okkur
sjálf hefur áhrif á okkar
innri hvatningu, fram-
komu, hegðun og tilfinn-
ingalega líðan.
Þróun sjálfsmyndar
Sjálfsmynd byrjar að
þroskast hjá hverjum
og einum í frumbernsku og er
að þroskast alla ævina. Erfðir
og umhverfi hafa áhrif á þróun
sjálfsmyndar og alltaf á ævi-
skeiðinu er hægt að styrkja
sjálfsmynd. Á unglingsárum
hefur félaga- og vinahópurinn
gríðarleg áhrif á þróun sjálfs-
myndar þar sem unglingar máta
sig meira við þann hóp sem þeir
tilheyra fremur en foreldra og
systkini. Því er mjög mikilvægt
að byggja sterkan grunn áður en
unglingsárin koma en jafnframt
efla sjálfsmyndina á unglingsár-
unum.
Einnig er mikilvægt að bregð-
ast við ef foreldrar eða aðrir sem
að barninu koma sjá að barnið
hefur litla trú á eigin getu, því
fyrr sem farið er að styrkja veika
sjálfsmynd hjá barni því betra.
Sjálfsmynd sterk forvörn
Heilbrigð sjálfsmynd er sterkasta
vopn hvers einstaklings til þess
að takast á við þær áskoranir sem
lífið býður upp á.
Börn, sem líður vel í eigin
skinni, eiga auðveldara með að
standast neikvæðan hópþrýsting,
þau brosa oftar og njóta lífsins.
Þessi börn eru bjartsýn og hugsa
í lausnum og hafa gaman af að
leysa úr þeim verkefnum sem
fyrir þau eru lögð.
Aftur á móti er algengt að
börn með veika sjálfsmynd þrói
með sér kvíða og reiðitilfinning-
ar. Börn sem hafa veika sjálfs-
mynd líta oft á sig sem lítils virði
og upplifa að þau geti ekki gert
neitt rétt sem getur orðið þess
valdandi að þau verða döpur og
einangra sig. Þau segja gjarnan
„ég get ekki“ þegar þeim eru rétt
verkefni. Gefast upp áður en þau
reyna.
Forvarnargildi heilbrigðrar
sjálfsmyndar er mjög mikið og
hefur það sýnt sig að börn með
sterka sjálfsmynd eiga mun auð-
veldara með að standast hóp-
þrýsting á unglingsárum og því
geta þau sagt nei við óæskilegum
áhrifum á líf sitt.
Barn með veika sjálfsmynd er
oft illa sett félagslega og fylgir
því hópnum þó um óæskilega
hegðun sé að ræða. Barn með
veika sjálfsmynd mátar sig við
þann hóp sem það finnur sér og
hegðun þess fylgir hópnum hvort
sem um æskilega hegðun eða
óæskilega er að ræða.
Hvað geta foreldrar gert til að
styðja við sjálfsmynd barna sinna?
Gættu orða þinna, börn eru næm
á orð foreldra sinna, mikilvægt
er að hrósa börnum fyrir vel
gerða vinnu en jafn mikilvægt
að hrósa fyrir átakið sem þau
lögðu á sig til að framkvæma. T.d
ef eitthvað mistekst hjá barninu
að hrósa því fyrir að reyna, það
byggir upp trú hjá barninu á að
æfingin skapi meistarann.
Börn læra það sem fyrir þeim
er haft. Ef foreldri er neikvætt
og niðurbrjótandi í eigin garð
er það lærdómurinn sem barnið
nemur. Foreldrar eru speglar
barna sinna. Vertu jákvæð fyrir-
mynd.
Vertu með skýr en sanngjörn
mörk, börn upplifa öryggi í mörk-
unum. Börn vita til hvers er ætl-
ast af þeim þegar mörk eru skýr,
óljós mörk valda þeim óöryggi og
jafnvel kvíða.
Gefðu barninu þínu tíma, tal-
aðu við það og hlustaðu á það.
Börn vilja fá að hafa skoðun og
vilja að hlustað sé á þau. Það að
hlusta á barn þitt þýðir ekki að
þú segir endilega já en það eflir
barnið í að nefna langanir sínar
og læra að taka við svarinu hvort
sem það er nei eða já. Útskýrðu
fyrir barninu þínu af hverju
svarið er nei eða já.
Sjálfsmynd barna
hefur forvarnargildi
FORVARNIR
Kristín
Snorradóttir
meðferðarráðgjafi í
Fjölskylduhúsi
➜ Börn læra það sem
fyrir þeim er haft. Ef
foreldri er neikvætt
og niðurbrjótandi í
eigin garð er það lær-
dómurinn sem barnið
nemur. Foreldrar eru
speglar barna sinna.
Vertu jákvæð fyrir-
mynd.
www.volkswagen.is
Volkswagen atvinnubílar
Einstakt
tækifæri
Nú í desember gefst einstakt tækifæri til að
kaupa sýningar- og reynsluakstursbíla
hjá VW atvinnubílum á góðum kjörum.
Kynntu þér málið hjá
sölufulltrúum okkar
á Laugavegi 174.
Atvinnubílar
Til afgreiðslu strax
Takmarkað magn