Fréttablaðið - 23.05.2014, Blaðsíða 16

23. maí 2014 FÖSTUDAGURSKOÐUN
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Ungir karlmenn eru fjölmennastir í hópi
þeirra sem þiggja fjárhagsaðstoð sveit-
arfélaganna samkvæmt nýrri skýrslu
Rauða kross Íslands. Sami hópur er líka
áberandi í röðum þeirra framhaldsskóla-
nema sem hætta í námi en sem kunnugt
er hefur brotthvarf á Íslandi um ára-
bil verið á bilinu 25-30% eða helmingi
hærra en í ríkjum OECD að meðaltali og
tvöfalt til þrefalt hærra en annars stað-
ar á Norðurlöndunum.
Löngu tímabært er að bregðast við
þessum staðreyndum í skólakerfinu með
auknu samstarfi grunnskóla og fram-
haldsskóla, ríkis og sveitarfélaga. Sam-
felld ábyrgð á rekstri skólastiga frá leik-
skóla fram að háskóla væri ein leið til að
auka samfellu náms í þágu nemenda og
sjálfsagt er að heimila einstökum sveit-
arfélögum að spreyta sig á rekstri tiltek-
inna skóla, eins og Reykjavík, Garðabær
og Hafnarfjörður hafa þegar óskað eftir.
Reykjavík greiðir í ár 4 milljarða
króna í fjárhagsaðstoð til einstaklinga
án atvinnu og bótaréttar úr atvinnuleys-
istryggingakerfinu. Slíkt úrræði verður
alltaf að vera til staðar en mikið er til
vinnandi fyrir viðkomandi einstaklinga
og samfélagið að við náum að breyta
áherslum í þá veru að fleiri úr þessum
hópi komist til vinnu og sjálfsbjargar.
Þar er hlutverk skólanna mikilvægt,
ekki síst grunnskólans, þar sem tæki-
færin til að draga úr brotthvarfsáhættu
eru mest að mínu mati.
Leiðin liggur í gegnum aukna áherslu
á virkni nemenda og námsval við hæfi
hvers og eins. Við eigum að setja okkur
það markmið að öll börn og ungmenni
læri það sem þau hafa áhuga á og nýtir
best hæfileika þeirra. Við þurfum að
skapa fagfólki í skólum þá umgjörð
sem dregur fram það besta í hverjum
nemanda. Það kallar vissulega á meiri
stuðning í skólastofunni og aukna þver-
faglega samvinnu kennara og sérhæfðs
starfsfólks við að mæta ólíkum þörfum
nemenda.
Þróuð hafa verið skimunarpróf hér á
landi til að greina snemma þá nemendur
sem eru í mestri brotthvarfshættu. Til
þessa hafa slík próf aðeins verið notuð
í framhaldsskólum hérlendis og grunn-
skólum í Noregi en næsta skref er að
hagnýta þau í grunnskólum borgarinnar
til að fyrirbyggja frekari vanda síðar.
Fjárfestum í fólki
MENNTUN
Skúli Helgason
í 5. sæti Samfylk-
ingarinnar í Rey-
➜ Leiðin liggur í gegnum aukna
áherslu á virkni nemenda og náms-
val við hæfi hvers og eins.
Þá er fjandinn laus
Tillaga Bjarna Benediktssonar um að
selja takmarkaðan hlut í Landsvirkjun
til lífeyrissjóðanna vekur ekki mikla
hrifningu nema þá helst í hans eigin
flokki. Framsóknarráðherrar hafa lýst
því yfir að þeir séu á móti tillögunni og
fleiri hafa tjáð sig á svipuðum nótum.
Jón Gunnarsson sjálfstæðisþingmaður
bakkar Bjarna upp á fésbókarsíðu sinni
þar sem hann lýsir þeirri skoðun sinni
að sala á takmörkuðum hlut í Lands-
virkjun sé ekki einkavæðing. Það er
sjálfsagt misjafnt hvaða skilning
fólk leggur í hugtakið einkavæðing,
en flestir eru á því að ef öðrum
en opinberum aðilum séu
seld fyrirtæki heiti það
einkavæðing. Sumir segja
líka að Bjarni hefði mátt
taka skýrar fram að hann
væri búinn að draga sína lærdóma af
til dæmis einkavæðingu ríkisbankanna.
Besti vinur aðal
Í Fréttablaðinu í dag er fjallað um
stöðu Más Guðmundssonar seðla-
bankastjóra, en ýmislegt hefur komið
fram sem bendir til að núverandi
ríkisstjórn gæti viljað losna við hann úr
bankanum. Þá er reyndar ástæða til að
rifja upp að Már á sér öfluga bakhjarla
og vini, til dæmis sjálfan forseta
Íslands, Ólaf Ragnar Grímsson.
Þeir Már eru gamlir samverka-
menn úr Alþýðubandalaginu
og fjármálaráðuneytinu. Jafn-
vel þótt framsóknarmenn
vildu losna við Má gæti
það komið þeim illa
að sparka honum úr
Seðlabankanum
sí-svona. Framsóknarmenn treysta
jú líka á stuðning landsföðurins á
Bessastöðum.
Frambjóðendur í draggi
Vinstri græn í Reykjavík hafa boðað til
draggkeppni um helgina í kosninga-
miðstöð sinni. Þó flestir hugsi um
drottningar þegar talað er um dragg
er það nær víst að draggkóngar munu
láta sjá sig.
Gárungarnir pískra nú um að þetta
sé örvæntingarfull leið VG kvenna
til að auka fylgi sitt en þrjár konur
sitja í efstu þremur sætum listans,
sem leiddur er af Sóleyju Tómas-
dóttur. Með draggkeppninni séu
þær að kalla til kjósenda: „Jú,
sjáið, hér eru víst karlar.“
johanna@frettabladid.is
snaeros@frettabladid.is
HALLDÓR
R
íkissaksóknari hefur gefið út ákæru á hendur hjúkr-
unarfræðingi á Landspítalanum, sem er grunaður
um að hafa gert mistök sem ollu dauða sjúklings.
Þetta er í fyrsta skipti sem íslenzkur heilbrigðis-
starfsmaður er ákærður í slíku máli og ákæran felur
því í sér stefnubreytingu frá því sem verið hefur.
Málið hefur verið til umfjöllunar eftir að lögreglurannsókn
hófst á andláti sjúklingsins. Sú skoðun hefur áður komið fram
af hálfu forsvarsmanna Landspítalans, og raunar líka sjúklinga
og aðstandenda þeirra sem hafa skaðazt í læknamistökum, að
það myndi hafa afar neikvæð áhrif, yrði ákæra gefin út, að ekki
sé talað um ef dómur fellur í málinu og hjúkrunarfræðingurinn
verður dæmdur til refsingar.
Rökin fyrir þeirri afstöðu
eru meðal annars þau að und-
anfarin misseri hefur verið
gert stórátak í að bæta örygg-
ismenninguna á Landspítal-
anum, en í því felst að starfs-
fólk er hvatt til að tilkynna um
hvers kyns mistök, stór og smá, í þeim tilgangi að hægt sé að
læra af þeim og leitast við að hindra að þau endurtaki sig. Eigi
fólk á hættu að það sjálft eða vinnufélagarnir þurfi að sæta
refsingu, jafnvel fangelsi, ef sagt er frá mistökum, hefur það
ekki mjög hvetjandi áhrif á öryggismenninguna.
Í ákæru ríkissaksóknara kemur fram að mistök hjúkrunar-
fræðingsins sem um ræðir voru gerð á kvöldvakt, sem unnin
var í beinu framhaldi af dagvakt. Við slíkar aðstæður eykst
hættan á mistökum. Launakjör, aðstaða og vinnuálag íslenzks
heilbrigðisstarfsfólks eru í nógu miklu ólagi þótt ekki bætist
við hættan á að dómskerfið refsi fólki fyrir mistök.
Það kemur því ekkert á óvart að allir viðmælendur Frétta-
blaðsins í gær lýstu yfir óánægju með að ákæra til refsingar
hefði verið gefin út í málinu. Það á við um ekkju sjúklingsins
sem lézt, formann Viljaspors, félags sem aðstoðar sjúklinga
og aðstandendur þeirra sem hafa lent í óhöppum á heilbrigðis-
stofnunum, forsvarsmenn Landspítalans og formann Félags
íslenzkra hjúkrunarfræðinga. Allir eru á því að frekar eigi að
reyna að læra af mistökunum en að refsa fyrir þau.
Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari hefur ekki fengizt
til að rökstyðja það í fjölmiðlum hvers vegna ákæra var gefin
út í þessu máli. Hugsanlega metur saksóknaraembættið það
svo að gildandi lög gefi einfaldlega ekki tilefni til annars. Eftir
er að sjá hvernig fer þegar dæmt verður í málinu, en útgáfa
ákærunnar hlýtur að gefa löggjafanum tilefni til að endurskoða
lagarammann að því er varðar mistök í heilbrigðisþjónustunni.
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, formaður velferðarnefndar
Alþingis, segir í Fréttablaðinu í gær að tilefni sé til að taka upp
umræðu um þetta mál. Geir Gunnlaugsson landlæknir nefnir
að skoða megi norska kerfið, þar sem atvik í heilbrigðisþjón-
ustu séu ekki tilkynnt til lögreglu nema grunur um glæpsam-
legt athæfi liggi fyrir.
Að sjálfsögðu ber heilbrigðisstarfsfólk sína ábyrgð. Að
sjálfsögðu þurfa sjúklingar og aðstandendur að geta leitað
réttar síns og fengið bætur ef mistök eru gerð í heilbrigðis-
þjónustunni. En refsileiðin er augljóslega röng leið til þess og
sú sem dregur úr líkum á að mistök séu tilkynnt og leitazt við
að læra af þeim.
Dómskerfið er ekki réttur farvegur fyrir læknamistök:
Ógagnleg ákæra
HÖFÐATORGI | 105 REYKJAVÍK | S. 490 9000 | EVEN@EVEN.IS | EVEN.IS | TESLA.IS
BENSÍNLAUS?
Hringdu í 490 9000
eða skráðu þig á even.is