Fréttablaðið - 23.05.2014, Blaðsíða 8

23. maí 2014 FÖSTUDAGUR| FRÉTTIR | 8
Sérfræðingar sem ræddu mögulega stöðu
sjávarútvegs á Íslandi kæmi til aðildar
landsins að ESB í gær greindi ekki á um að
í þeim efnum yrði landið skilgreint sjálf-
stjórnarsvæði. Kolbeinn Árnason, fram-
kvæmdastjóri Landssambands útvegs-
manna (LÍÚ), benti þó á að allt væri í
heiminum breytingum háð og að tryggja
þyrfti landinu algjör yfirráð á mjög víð-
tækum grunni.
Auk Kolbeins veltu vöngum á málfundi
sem Evrópustofa stóð fyrir í Víkinni –
sjóminjasafni Reykjavíkur í hádeginu í
gær, Gunnar Haraldsson, forstöðumaður
Hagfræðistofnunar Háskólans og Bjarni
Már Magnússon, lektor við Háskólann í
Reykjavík, en þeir eru höfundar sjávarút-
vegskafla tveggja skýrslna sem komu út í
vetur um stöðu aðildarviðræðna Íslands
og ESB. Gunnar skrifaði kaflann í skýrslu
Hagfræðistofnunar og Bjarni Már í
skýrslu Alþjóðamálastofnunar Háskólans.
Þá tók þátt í umræðum Henrik Bend-
ixen, sérfræðingur í sjávarútvegi hjá
sendinefnd ESB á Íslandi. Hann árétt-
aði í máli sínu mikilvægi þess að ítarleg
umræða færi fram um stöðu sjávarút-
vegsins í tengslum við mögulega aðild að
ESB. Þá væri eina leiðin til að leiða fram
afstöðu ESB í álitamálum að ljúka við-
ræðum. Hans persónulega skoðun væri
hins vegar að hvað viðræðurnar sjálfar
varðaði þá hafi staða mála viljað bjagast í
almennri umræðu.
Ráðum meðan ekki
hallar á grunngildi ESB
Hann sagði sérfræðinga Evrópusambands-
ins hafa lítil vandkvæði getað séð á kaflanum
um sjávarútvegsmál eftir ítarlega kynningu
íslenskra sérfræðinga úti í Brussel. Helstu
vandamál annarra landa í þessum efnum
hafi verið veikburða stjórnsýsla, en hér væri
við lýði eitt besta fiskveiðistjórnunarkerfi
heims. Augljóst væri að íslenska svæðið yrði
sjálfsstjórnarsvæði og engin ástæða væri til
að ætla að Evrópusambandið hefði afskipti af
ákvörðunum sem hér yrðu teknar um úthlutun
aflaheimilda.
„Íslendingar gætu hagað sínum málum
eftir eigin höfði, svo fremi sem það gengi ekki
gegn grunngildum sambandsins,“ sagði hann.
„Vegna þess að Ísland er ekki í ESB þá eru
í sambandinu ekki til neinar reglur um haf-
svæði Íslands. Ákveðið eins mikið og hægt er
á meðan á viðræðum stendur til þess að þetta
liggi fyrir komi að aðild.“
Kolbeinn áréttaði að nálgun LÍÚ hafi verið
sú að nálgast viðræðurnar við ESB á sem upp-
byggilegastan máta og vinna að því að sem
hagfelldust niðurstaða fengist úr því ferli
sem hafið var, færi svo að Íslendingar vildu
ganga í Evrópusambandið. „Um leið hefur
náttúrulega ekki verið neinn vilji hjá sam-
tökunum til aðildar. Það er enn afstaða LÍÚ,“
sagði hann og kvað í báðum Evrópuskýrsl-
unum, frá Hagfræðistofnun og Alþjóðamála-
stofnun, að finna rök sem leiði til þeirrar rök-
réttu niðurstöðu. Óþarfi sé að ganga lengra
í samningum því útséð sé um það að innan
ESB hefði Ísland full yfirráð yfir samningum
um markaðssvæði eða um veiðar úr flökku-
stofnum.
Við bætist svo hlutir eins og að hér sé
erlend fjárfesting í sjávarútvegi óheimil,
sem samrýmist ekki grunnreglum ESB. Þá
færi illa saman ríkisstuðningur við sjávarút-
veg sem viðgengist í Evrópulöndum og kerfið
sem hér er við lýði.
Ráð eru til við kvótaflakki
Kolbeinn sagði ljóst að aðild að Evrópusam-
bandinu fylgdu bæði kostir og gallar og
enn vægju fyrirsjáanlegir gallar þyngra en
ábati sem kynni að fylgja hlutum á borð við
nýjan gjaldmiðil, niðurfellingu tolla og auk-
inn aðgang að markaðssvæðum. Deilur um
flökkustofna endurspegluðu stöðuna ágæt-
lega, Ísland hefði engan makrílkvóta fengið
hefði það verið aðili að ESB, enda ekki með
veiðireynslu úr stofninum.
Henrik Bendixen benti í máli sínu á að
íslensk sjávarútvegsfyrirtæki virtust standa
afar vel í samkeppni, en teldu þau á sig hallað
vegna ríkisstuðnings annarra þá gætu þau nú
þegar farið með þau umkvörtunarefni fyrir
evrópudómstóla. Þá benti hann á að gengi
Ísland í ESB þá myndi landið halda veiðirétti
úr stofnum á borð við makríl, jafnvel þótt fisk-
urinn tæki upp á því að virða ekki landamæri
og synti aftur út úr íslenskri lögsögu. Kvó-
taflakk væri svo vandamál sem önnur lönd
hafi tekið á með ágætum hætti og ljóst að
tryggja mætti að kvóti héldist í íslensku hag-
kerfi. „Svo hef ég aldrei skilið vandamálið við
erlenda fjárfestingu. Íslensk fyrirtæki fjár-
festa í sjávarútvegi víða um heim og staða
sjávarútvegs er svo sterk á Íslandi, svo sterk
að hugaðan fjárfesti þyrfti til að ætla sér að
hasla sér völl í þeim geira á Íslandi,“ sagði
hann og bætti við að hann hefði heldur aldrei
áttað sig á því hvaða vandamál væru því tengd
að útlendingar fjárfestu í sjávarútvegi hér og
efldu með því atvinnuuppbyggingu.
PALLBORÐIÐ Gunnar Haraldsson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar HÍ, Bjarni Már Magnússon, lektor
við HR, Þóra Arnórsdóttir fundarstjóri, Kolbeinn Árnason, framkvæmdastjóri LÍÚ, og Henrik Bendixen, sér-
fræðingur hjá sendinefnd ESB. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Stjórn sjávarútvegsmála héldist hér
Framkvæmdastjóri LÍÚ segir að hefði Ísland verið í ESB hefði landið aldrei fengið makrílkvóta. Sérfræðingur sendinefndar ESB bendir á
að með aðild myndi veiðiréttur haldast ef makríllinn hyrfi burt á ný. Hér væri stjórnsýsla í sjávarútvegi til fyrirmyndar og yfirráð héldust.
FRÉTTASKÝRING
Óli Kristján Ármannsson
olikr@frettabladid.is
Staða íslensks sjávarútvegs í Evrópusambandinu.
Sætar franskar
frá McCain
Sætu kartöflurnar frá McCain eru ómótstæðilega
bragðgóðar og ríkar af A-vítamíni. Þú skellir þeim í
ofninn og áður en þú veist af ertu komin(n) með
girnilegt og gómsætt meðlæti. Prófaðu núna!
SVEITARSTJÓRNARMÁL Gengi nýrra
flokka í skoðanakönnunum vegna
komandi sveitarstjórnarkosninga
hefur verið gott. Björt framtíð og
Píratar fá víðast hvar gott fylgi á
meðan fjórflokkurinn á víða undir
högg að sækja.
Gunnar Helgi Kristinsson, pró-
fessor í stjórnmálafræði, telur
ástæðuna í meginatriðum vera þá
að mikið rót hafi komist á hollustu
kjósenda við flokkana í hruninu og
líka í tíð vinstri stjórnarinnar.
„Frá þeim tíma eru kjósendur
opnari fyrir nýjungum. Framsókn-
arflokkurinn sýndi að vísu í fyrra að
gömlu flokkarnir eiga alveg mögu-
leika á þessu fylgi en hins vegar er
núna sérstaklega góð aðstaða fyrir
flokka sem hafa aldrei verið í ríkis-
stjórn,“ segir Gunnar Helgi.
Að sögn Gunnars Helga eru mál-
efnin ekki endilega vera helstu
ástæðuna fyrir hinu góða gengi held-
ur endurspegli það meira óánægju
kjósenda með það sem fyrir var.
„Ég held að það sé alveg ljóst,
hvort sem þú lítur á Bjarta fram-
tíð eða Pírata, að þar eru ekki mjög
skýrar málefna áherslur í mörgum
þeim málum sem sveitarfélögin
fjalla um sérstaklega,“ segir hann.
„Gott dæmi er Ísafjörður þar sem
Björt framtíð samkvæmt könnun
mældist með drjúgt fylgi áður en
flokkurinn var kominn fram.“
Annar prófessor í stjórnmála-
fræði, Grétar Þór Eyþórsson, telur
að meginlínurnar muni lítið breyt-
ast frá því sem komið hefur fram í
nýjustu könnunum.
„Auðvitað verða einhverjar
sveiflur en miðað við þær kann-
anir sem eru að birtast í dag og
héðan af fram að kosningum þá
munu þær verða mjög nálægt lagi,“
segir Grétar.
Spurður hvers vegna Björt
framtíð og Píratar hafi náð fót-
festu en ekki Dögun segir hann
það vafalítið vinna með Bjartri
framtíð og Pírötum að hafa kom-
ist inn á þing.
„Dögun er að mælast á Akureyri
og í Kópavogi með svipað fylgi og
til Alþingis í fyrra. Flokkurinn er
með heildstæðan stefnumálapakka
en það er eins og þessi málflutning-
ur nái ekki í gegn í þessari flóru,“
segir Grétar Þór. freyr@frettabladid.is
Prófessor telur kjósendur opnari fyrir nýjungum:
Mikið rót komið á
hollustu við flokka
GUNNAR HELGI KRISTINSSON Hið góða gengi endurspeglar óánægju kjósenda
með það sem fyrir var. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA