Fréttablaðið - 23.05.2014, Blaðsíða 18

23. maí 2014 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 18
Á hverju ári koma fréttir
af ungu fólki á öllum aldri
sem hefur lent í slysum
eða orðið alvarlega veikt.
Einstaklingar sem sitja
uppi með varanlega fötlun.
Þessar fréttir taka á og fólk
hefur mikla samúð með við-
komandi. Þrátt fyrir að við
viljum styðja við bakið á
þessu fólki þá er þjóðfé-
lagið okkar langt frá því
að vera tilbúið að taka á
móti þeim. Aðgengismál
t.d. eru til háborinnar skammar og
hógværð hjólastólanotenda er stór-
merkileg.
Í nýlegri frétt í Fréttablaðinu stóð
orðrétt „bensínstöðvar eru nauðsyn-
legar fötluðum“? og að fatlaðir ein-
staklingar þurfa að plana hvert þeir
fara með tilliti til þess hvar salerni
eru aðgengileg.
Hvað þýða svona fullyrð-
ingar? Jú, að það er ekki
sjálfgefið að einstaklingur
í hjólastól eigi að komast út
um allt. Við státum okkur af
því að vera umbyrðarlynd
og viljum vera góð við allt
og alla og auðvitað eru allir
velkomnir eða hvað?
Hvað með fatlaða? Eigum
við að auglýsa erlendis:
„Ísland tekur vel á móti
öllum óháð þjóðerni, trú
og kynferði svo lengi sem
hreyfifærnin er í lagi. Hjólastóla-
notendur eru vinsamlegast beðnir
um að fara annað.“
Er ekki betra að segja þetta
hreint út í staðinn fyrir að fólk
komist að þessu þegar það kemur til
landsins. Það er til skammar hvað
opinberar stofnanir hafa komist upp
með. Sjúkratryggingar Íslands til að
mynda eru sums staðar í lyftulausu
húsnæði og komast upp með það.
Mikið er búið að ræða um aðgengi
að verslunarhúsnæði, kaffihúsum
o.fl. í miðbæ Reykjavíkur, en ekk-
ert gerist. Við höldum bara áfram
að líta í hina áttina.
Fjarlægjum farartálma
Er ásættanlegt að einstaklingar sem
hafa lent í miklum hremmingum
missi rétt sinn til að vera fullgildir
meðlimir í okkar þjóðfélagi? Lítið
í eigin barm og veltið fyrir ykkur
hvernig líf ykkar yrði ef þið væruð
tilneydd til að sitja niðri og gætuð
engan veginn staðið upp þó að það
væri það sem þið óskuðuð ykkur
heitast. Sýnum þeim sem hafa lent
í miklum hremmingum að okkur sé
í alvöru ekki sama og að við viljum
gera allt sem í okkar valdi stendur
til að þeim líði sem best.
Ímyndið ykkur hvernig ykkur liði
ef þið væruð í hjólastól og þið gætuð
ekki gert hluti einfaldlega vegna
þess að það eru nokkrar tröppur,
þröskuldar eða eitthvað dót fyrir.
Hvernig myndi ykkur líða? Í mínum
augum eru öll þau sem búa við hvers
konar færnisskerðingu hetjur og
það á að koma fram við þau sem
slíkar. Allt sem þau þurfa að gera og
langar til að gera er miklu flóknara
og erfiðara en hjá ófötluðum.
Þau eiga alla mína aðdáun og
það á að koma fram við þau með
virðingu og lotningu sem þau svo
sannarlega eiga skilið. Tökum á
móti þeim með opnum örmum, fjar-
lægjum farartálma og reynum að
gera allt sem í okkar valdi stend-
ur til að létta þeim lífið. Eitt af því
er að hleypa þeim inn til okkar. Þið
sem getið tekið á móti öllum verið
stolt af sjálfum ykkur, þið hin getið
skammast ykkur. Þið eigið þátt í að
gera líf þessara einstaklinga óbæri-
legt. Þið eruð vond við fólkið sem
þið finnið til með. Munið að enginn
ætlar sér að verða veikur eða lenda í
slysi og þið getið verið næst. Enginn
veit sína ævi fyrr en öll er. Gerum
íslenskt samfélag samfélag fyrir
alla og þá meina ég alla.
Brennisteinsvetni, H2S, er
litlaus eitruð lofttegund,
oft tengd við hveralykt og
jarðhita. Þessi lofttegund
hefur verið að plaga okkur
nágranna Hengilssvæðisins
í auknum mæli undanfarin
ár. Í stórum skömmtum er
hún banvæn og getur drepið
á stuttum tíma. Við þolum
litla skammta af brenni-
steinsvetni en hversu lítið
og hversu lengi er ekki
vitað með vissu.
Uppsprettur þessarar loftteg-
undar eru jarðvarmavirkjanir
Orkuveitunnar á Hengilssvæðinu. Í
fyrra blésu þessar tvær virkjanir út
30 þúsund tonnum af brennisteins-
vetni og frá 2003 samtals 198 þús-
und tonnum. Hluti af þessu brenni-
steinsvetni fer yfir Lækjarbotna þar
sem börnin mín ganga í skóla. Þetta
sama brennisteinsvetni fer yfir höf-
uðborgarsvæðið þar sem
önnur börn ganga í skóla.
Styrkur brennisteins-
vetnis hefur aukist eftir
að Hellisheiðarvirkjun
hóf starfsemi sína haust-
ið 2006. Hluti af brenni-
steinsvetninu breytist
yfir í brennisteinsdíoxíð
og brennisteinssýru, sem
sumir þekkja ef til vill
sem súrt regn og hefur oft
verið tengt við kolaorku-
ver. Brennisteinssýra tærir
málma og eyðir lífi. Á áttunda ára-
tugnum urðu til að mynda skógar
á Norðurlöndunum fyrir barðinu á
súru regni sem barst frá Bretlands-
eyjum þegar Bretar notuðu meira af
kolum en þeir gera nú.
Veldur okkur skaða
Þessi lofttegund, brennisteins-
vetni, er að valda okkur skaða;
fjárhagslegum og heilsufarsleg-
um. Af hennar völdum ryðgar
bárujárn hraðar, það fellur á silf-
ur, ýmiss konar raftæki bila, möst-
ur endast skemur og fleira. Það
kostar okkur að endurnýja hluti
hraðar. Það eru vísbendingar um
að brennisteinsvetnið geti í litlum
skömmtum haft áhrif á astma og á
taugakerfi manna. Þörf er á fleiri
rannsóknum. Á meðan er gerð til-
raun á heilsu okkar.
Orkuveita Reykjavíkur vill fá
undanþágu frá því að uppfylla
hertari mörk um útblástur brenni-
steinsvetnis. Þeir eru í vandræð-
um með brennisteinsvetnið. Þegar
Hellisheiðarvirkjun var byggð var
engin krafa gerð í starfsleyfinu
um að hreinsa brennisteinsvetnið,
ekki stafur um hreinsibúnað. Þetta
átti líklegast að reddast, rigna
niður eða fjúka burt.
Nú eru átta ár liðin og enn
streymir brennisteinsvetnið
óhindrað yfir nágranna Hengils-
svæðisins. Orkuveitan vill fá meiri
tíma, meiri tíma til að þróa áfram
nýja lausn sem á að leysa stærsta
umhverfisvandamál þeirra,
brennisteinsvetnið. SulFix heitir
verkefnið og í því felst að brenni-
steinsvetninu er dælt aftur niður í
jarðlögin. Þessi lausn er ódýrari en
staðlaður hreinsibúnaður sem felst
jafnan í efnafræðilegri útfellingu
á brennisteinsvetni.
Orkuveitan hefur beðið
umhverfisráðherra að veita sér
frest. Fá undanþágu frá reglugerð.
Bara fimm ár í viðbót og þá verður
þetta búið …?
Hversu lengi eigum við að bíða
eftir því að Orkuveitan hreinsi
andrúmsloftið okkar? Hvað ef
SulFix er ekkert fix? Hvað kost-
ar hvert tonn af brennisteinsvetni
okkur?
➜ Þessi lofttegund, brenni-
steinsvetni, er að valda
okkur skaða; fjárhags-
legum og heilsufarslegum.
Af hennar völdum ryðgar
bárujárn hraðar, það fellur
á silfur, ýmiss konar raftæki
bila, möstur endast skemur
og fl eira. Það kostar okkur
að endurnýja hluti hraðar.
Það eru vísbendingar um
að brennisteinsvetnið geti
í litlum skömmtum haft
áhrif á astma og á taugakerfi
manna.
➜ Er ásættanlegt að ein-
staklingar sem hafa lent í
miklum hremmingum missi
rétt sinn til að vera fullgildir
meðlimir í okkar þjóðfélagi?
Lítið í eigin barm og veltið
fyrir ykkur hvernig líf ykkar
yrði ef þið væruð tilneydd
til að sitja niðri og gætuð
engan veginn staðið upp...
Orkuveitan og undanþágur
Er Ísland land fyrir alla?
SAMFÉLAG
Guðbjörg
Ludvigsdóttir
endurhæfi ngar-
læknir á Grensási
UMHVERFIS-
VERND
Jón Örvar G.
Jónsson
umhverfi sfræðingur
VERÐ FRÁ EINUNGIS 2.190.000 KR. - GERÐU VERÐSAMANBURÐ
.
Mazda2 er sparneytinn, ótrúlega lipur og hagkvæmur í rekstri. Hann er búinn öflugri 1,3 lítra bensínvél sem þó eyðir
einungis frá 4,3 l/100 km og fær frítt í stæði. Mazda2 er áreiðanlegur, öruggur, vel búinn og frábær í endursölu.
Taktu snúning á Mazda2, gerðu góð kaup og lækkaðu rekstrarkostnaðinn.
MAZDA. DEFY CONVENTION.
Nýir og notaðir bílar: Söludeildir eru opnar alla virka daga frá kl. 9-17 og laugardaga frá kl. 12-16.
Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 8, sími 515 7040 I Brimborg Akureyri: Tryggvabraut 5, sími 515 7050 I mazda.is
Brimborg og Mazda áskilja sér rétt til að breyta verði og búnaði án fyrirvara. Útbúnaður getur verið frábrugðinn mynd í auglýsingu.
*
Mazda2 eyðir 4,3 l/100 km í langkeyrslu og fær frítt í stæði í miðborg Reykjavíkur í 90 mínútur í senn.
5 stjörnu öryggi!