Fréttablaðið - 31.05.2014, Síða 26

31. maí 2014 LAUGARDAGUR| SKOÐUN | 26
Þau sem krefjast kurteis-
legra samskipta verða að
byrja á sjálfum sér. „Ef
þú smælar framan í heim-
inn þá smælar heimur-
inn framan í þig.“ Sam-
skiptaferlum borgarinnar
við borgarbúa verður að
breyta og hefja undirbún-
ing mála fyrr í góðu sam-
ráði og á jafnræðisgrunni.
Hættum að hugsa og tala
um borgina sem yfirvald.
Við sem sitjum í borgar-
stjórn eigum að treysta því að borg-
arbúar þekki sitt nærumhverfi best
og að þeir séu best til þess fallnir
að leiða fram góðar breytingar.
Lærum af mistökunum
Við verðum að læra af mistökun-
um. Engin borgarstjórn hefur efnt
til jafn mikils ófriðar við borgar-
búa og sú sem setið hefur undan-
farin fjögur ár. Og kannski einmitt
þess vegna hefur engin borgar-
stjórn verið jafn upptekin af því að
tengja sig friði og friðarást. Aldrei
hafa mótmæli verið fjölmennari
og háværari. Það vill gleymast
að frelsi til að mótmæla
og koma með þeim hætti
fram sjónarmiðum sínum
eru mikilvæg grundvall-
armannréttindi sem ber
að virða og nálgast af hóf-
semd.
Þegar um 70 þúsund
undirskriftir voru afhentar
í ráðhúsinu í fyrra vegna
aðalskipulagsins var þeim
sem afhentu mótmælin
svarað með hálfkæringi.
Ekkert tillit var tekið til
mótmælanna. Sömu tilfinningu
fengu foreldrar þegar þeir fylltu
grunnskólana og mótmæltu fyrir-
huguðum sameiningum skólanna
í borginni. Á fundunum kraumaði
undir réttlát reiði foreldra en samt
reyndist lítill vilji hjá borgarstjórn-
armeirihlutanum til að vinna með
lýðræðislegum hætti að svo við-
kvæmum og flóknum breytingum.
Undirskriftir 12 þúsund manna
virtust skipta litlu máli.
Eignaupptaka
Nýlega voru settar fram tillögur
að hverfisskipulagi og enn og aftur
var ekki haft samráð við borgarbúa
enda þótt tillögurnar hefðu mjög
skaðleg áhrif á umhverfisgæði og
rétt íbúðareigenda. Aldrei fyrr
hefur sveitarfélag boðað eignaupp-
töku í skipulagsáætlun. Viðbrögð
úr öllum hverfum voru mjög sterk
og einn virðulegur öldungur sagði í
blaðaviðtali að fólk sem hann talaði
við væri bara agndofa.
Hörð viðbrögð sem þessi sýna
að Reykvíkingar treysta því ekki
að á þá sé hlustað nema þeir und-
irbúi sig undir átök að hætti Sturl-
unga. Það er á ábyrgð borgarfull-
trúa að veita borgarbúum frelsi til
að taka sjálfir ákvarðanir í mikil-
vægum málum. Það krefst þess að
kjörnir fulltrúar hafi vilja og kjark
til að treysta borgarbúum. Einung-
is þannig endurvekjum við traust.
➜ Við verðum að læra af
mistökunum. Engin borgar-
stjórn hefur efnt til jafn
mikils ófriðar við borgarbúa
og sú sem setið hefur undan-
farin fjögur ár.
Vertu gerandi í þínu
eigin lífi! Ekki vera
passífur þiggjandi, ekki
leiksoppur umhverfis og
kringumstæðna. Ekki
snúast eins og vindhani
sem tekur nýja stefnu í
hvert sinn sem vindur-
inn skiptir um stefnu.
Stattu fyrir eitthvað –
eitthvað sem er þitt. En
vertu samt ekki þver-
girðingur, þumbari,
þurs, þykkskinnung-
ur. Ræktaðu líka næmi
fyrir kringumstæðum, hlustaðu
á aðra, og gefðu þér tíma til að
hugsa málið. Þá verður þú einn
af lífgjöfum hins lýðræðislega
samfélags.
Í hruninu haustið 2008 kom í
ljós að margir höfðu lifað pass-
ífu lífi, höfðu lifað lífi þiggj-
andans, rekaldsins sem hefur
enga stefnu. Og eftir hrunið var
sagt að við sem einstaklingar
og þjóð þyrftum að vera gagn-
rýnni, leggja rækt við lýðræð-
ið og breyta siðferðilega. Og nú
eru bráðum liðin sjö ár og stóru
hugsjónirnar virðast láta á sér
standa. Af hverju hefur ekkert
raunverulega breyst? spyr fólk.
Svarið er í raun einfalt. Svona
hlutir breytast ekki auð-
veldlega og þeir breytast
ekki á skömmum tíma.
Lýðræði er ekki stundlegt
ástand, gagnrýnin hugsun
er ekki eiginleiki sem við
tileinkum okkur á stuttu
námskeiði eða með stund-
legu áfalli.
Lýðræði og gagnrýnin
hugsun varða innsta eðli
manneskjunnar, karakter-
inn og sjálfið. Vilji maður
byggja upp lýðræðislegt
samfélag, þá verður að
huga að þessu. Á Íslandi höfum
við reyndar margar stofnan-
ir sem vinna skipulega að þess-
um undirbúningi. Þessar stofn-
anir heita skólar – leikskólar,
grunnskólar, framhaldsskólar
og háskólar. Þarna er vermireitur
lýðræðisins.
Grunnstofnanirnar
Þegar talað er um lýðræði er
gjarnan horft til Alþingis og
býsnast yfir kjaftavaðlinum þar.
En það sem gerist á Alþingi er
ekki nema brot af lýðræðinu og
jafnvel þessi stofnun, svo mikil-
væg sem hún er fyrir lýðræðið,
hefur lítið að segja ef fólkið sjálft
er ekki lýðræðislegt í viðhorfum
og athöfnum. Ef fólk almennt
er ekki lýðræðislega þenkjandi
og býr ekki yfir lýðræðislegum
dygðum, þá stoðar lítt að kjósa
til þings.
Grunnstofnanir lýðræðislegs
samfélags eru skólar. Ræktendur
lýðræðisins eru ekki þingmenn
og lögfræðingar heldur kennar-
ar og foreldrar. Þeir sem vilja
helga hugsjóninni um lýðræðis-
legt samfélag krafta sína, ættu
að vinna skipulega að menntun.
Samræðuhæfni og samræðu-
vilji eru sá grunnur sem lýðræð-
ið hvílir á. Hver og einn getur
lagt sig fram um að vera nem-
andi og kennari þessara dygða
meðal vina sinna og samferða-
manna. Kennurum í skólum og
öðrum fagmönnum á sviði upp-
eldis og menntunar gefst kostur
á að gera ræktun þessara eigin-
leika að ævistarfi.
Hver veldur framtíðinni?
Það má með sanni segja að
allt snúist um kosningar
þessa dagana. Á þessu ári
gangast Sameinuðu þjóð-
irnar einnig fyrir kosning-
um. Í fyrsta skipti í sögunni
bjóða Sameinuðu þjóðirnar
hverjum einstaklingi í heim-
inum að hafa sitt að segja
um framtíð þróunarstarfs
í heiminum. Þessar kosn-
ingar snúast þó ekki um að
kjósa stjórnmálaflokk eða
velja leiðtoga ríkis.
Kosningarnar eru liður í
endurmótun Þúsaldarmark-
miða Sameinuðu þjóðanna frá árinu
2000 en umræða um hvað taka skuli
við af þeim eftir árið 2015 stendur
nú sem hæst. Þetta er vafalaust
eitt viðamesta stefnumótunarferli
sem fram hefur farið á heimsvísu
þar sem stofnanir Sameinuðu þjóð-
anna, stjórnvöld, félagasamtök,
einkageirinn og almenningur hefur
sitt fram að færa. Kosið er ýmist á
vefnum í gegnum MyWorld2015.
org, með því að fylla út eyðublöð
á götum úti eða í símanum. Í þess-
um kosningum getur þú lagt þitt af
mörkum til að móta heiminn.
Félög Sameinuðu þjóð-
anna eru starfrækt í yfir
100 löndum og hafa verið
til frá stofnun Samein-
uðu þjóðanna. Tilgangur
þeirra hefur meðal annars
verið að mynda brú milli
Sameinuðu þjóðanna og
almennings. Kosningarn-
ar á vefsíðunni My World
hafa einmitt sama tilgang.
Sameinuðu þjóðirnar vilja
virkja almenning til að
kjósa en kosið er á milli
sex sviða af sextán alls
sem mundu bæta líf þeirra
umtalsvert.
Einstakar kosningar
Rúmlega tvær milljónir manna í
194 ríkjum hafa þegar kosið og eru
niðurstöðurnar birtar jafnóðum.
Með þessu fæst einstök mynd hvað
fólk setur í forgang fyrir framtíð-
ina. Í dag telur fólk að góð mennt-
un, betri heilsugæsla og aukin
atvinnutækifæri muni bæta lífið
og auka lífsgæðin. Ekki ósvipaðar
áherslum stjórnmálaflokka okkar
hér á landi í aðdraganda kosn-
inga. Þetta segir okkur að hvar
sem fólk býr í heiminum, kýs það
sömu grundvallarmannréttindin:
heilsu, menntun, vinnu og heiðar-
lega stjórn sem tekur mið af óskum
fólks. Þetta síðastnefnda er í þriðja
sæti hjá þeim Íslendingum sem nú
þegar hafa kosið.
Niðurstöður kosninganna verða
nýttar til grundvallar ákvarðana-
töku í milliríkjasamningum á vegum
Sameinuðu þjóðanna og munu
tryggja að einstaklingar hafi áhrif
á nýjar áætlanir á heimsvísu. Þetta
eru því einstakar kosningar og þær
fyrstu sinnar tegundar. Við hvetjum
Íslendinga að kjósa, hvort sem það
er fyrir Ísland eða heiminn allan því
öll kjósum við jú betri heim.
Sameinuðu þjóðirnar
bjóða til kosninga
Að virða vilja borgarbúa
Ég hóf störf sem kenn-
ari síðastliðið haust en
áður starfaði ég í einka-
geiranum og sem sjálf-
stætt starfandi. Á meðan
nýjabrumið hangir enn
á mér, ætla ég að tjá mig
varðandi vinnuaðstöðu og
aðbúnað kennara. Svo því
sé haldið til haga er efni-
viður greinarinnar feng-
inn hvort tveggja úr heim-
sóknum mínum í skóla og
á eigin vinnustað. Kenn-
arar sinna ábyrgðarfullu
starfi og er ekki verið að gagn-
rýna störf þeirra heldur varpa
ljósi á það umhverfi sem þessum
starfsmönnum borgarinnar er víða
boðið upp á.
Í dagstofu kennara (kennara-
stofunni svokölluðu) er gert ráð
fyrir að kennarar og annað starfs-
fólk snæði. Þar eru borð og stól-
ar eins og lög gera ráð fyrir. Það
má finna kennarastofur þar sem
borðin eru barin af notkun, rispuð
og sjúskuð svo ekki sé meira sagt.
Stóla með bólstruðum sessum og
baki sem farið er að sjá töluvert
á. Í einum skóla var mér tjáð að
skólanum hefði verið boðinn sófi
frá Menntavísindasviði, sem var
að endurnýja hjá sér (sel söguna
ekki dýrara en ég keypti hana).
Ekki nógu góður sófi fyrir fólk
á sviði menntamála borgarinnar
en nægilega góður fyrir kennara
sömu borgar.
Kaffi er í boði, hellt upp á, á
stórar dælukönnur, misþunnt. Á
einum stað var til kaffivél sem
afgreiddi kaffi úr baunum, sú vél
var eingöngu notuð til hátíðar-
brigða.
Í sumum kennslustofum er að
finna skjávarpa en ekki öllum.
Tússpenna til að skrifa á töflur
er víða farið með eins og gersem-
ar, þess vegna er m.a. nauðsyn-
legt að nota skjávarpa sem mest.
Tölvur eru seinvirkar, gamlar og
skortur er á tölvum til nemenda í
kennslu. Kennarar þurfa að betla
um karton blöð og liti á skrifstofu
þar sem legið er á þessum hlutum
eins og gulli.
Umhverfi hefur áhrif
Umhverfið er víða sjúskað, þar
sem sýnilega vantar viðhald á
gluggum og hurðarkörmum sem
og kennslustofum. Það skal ekki
skilja þetta svo að kennarar geti
ekki sinnt störfum sínum nema í
háklassa umhverfi. Það má eitt-
hvað á milli vera. Viðhald varð-
andi aðbúnað hefur greinilega
verið sparað en rannsóknir sýna
að umhverfi hefur áhrif á starfs-
ánægju og stolt gagnvart starfi.
Það sem upp er talið er eitthvað
sem augað sér. Annað og kannski
sínu verra er það óáþreifanlega.
Án þess að alhæfa veit ég að
víða er starfsmannahaldi ábóta-
vant. Það er eðlileg nútímakrafa
að starfsmannahaldi sé sinnt af
alúð. Kennarar takast á við félags-
lega erfið mál, nánast daglega.
Þetta reynir á þolrifin og tekur á
taugarnar. Sameiningar skóla og
breytingar varðandi starfshætti
s.s. tengda réttindum kennara
reyna á.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar
á við um okkur öll og vona ég að
þetta greinarkorn nái til þeirra
sem taka stóru ákvarðanirnar
varðandi grunnskólana. Börnin
okkar uppskera í lok dagsins sé
hlúð að kennurum og starfsum-
hverfi þeirra.
Kennarar, ykkur
duga sjúskuð hús-
gögn, lélegur tækja-
kostur og vont kaffi
STJÓRNMÁL
Júlíus Vífi ll
Ingvarsson
borgarfulltrúi
LÝÐRÆÐI
Ólafur Páll
Jónsson
dósent í heimspeki
við Menntavísinda-
svið HÍ
➜ Ef fólk almennt er ekki
lýðræðislega þenkjandi og
býr ekki yfi r lýðræðislegum
dygðum, þá stoðar lítt að
kjósa til þings.
SAMEINUÐU
ÞJÓÐIRNAR
Berglind
Sigmarsdóttir
frkvstj. Félags
Sameinuðu
þjóðanna á Íslandi
➜ Í fyrsta skipti í sögunni
bjóða Sameinuðu þjóðirnar
hverjum einstaklingi í heim-
inum að hafa sitt að segja
um framtíð þróunarstarfs í
heiminum.
Skemmtilegri – en nokkuð
rólegri kosningabaráttu er
að ljúka. Í dag er kjördag-
ur. Umræðan hefur ein-
kennst af því að Reykjavík
stendur að mörgu leyti vel.
Það hefur verið kærkomin
ró yfir stjórn borgarinnar
á liðnu kjörtímabili. Ég er
stoltur af því að við leystum
farsællega úr afleitri stöðu
Orkuveitunnar, atvinnuleysi
hefur minnkað hratt og við
höfum komið fjármálum
borgarinnar á lygnan sjó.
Við höfum sparað, sýnt ábyrgð
og tryggt stöðugleika við stjórn
borgarinnar. Við höfum tekið
sundlaugarnar okkar í gegn og
lýðheilsumálin fastari tökum.
Hjólreiðar og útivist eru að eflast
og mun fleiri borgarbúar nýta nú
þjónustu Strætó. Hugmyndir borg-
arbúa hafa fengið að njóta sín eins
og sést í framkvæmdum í öllum
hverfum. Og framtíðarsýnin sem
birtist í nýju aðalskipulagi er mik-
ilvægt leiðarljós til að gera góða
borg betri.
Að stjórna borg snýst fyrst og
síðast um þetta, að auka lífsgæði
borgarbúa í öllu sem við gerum.
Húsnæðismálin eru númer eitt
Næstu ár verða mjög mikilvæg.
Leigumarkaðurinn er í ólestri
og við þurfum að hefja byggingu
2.500-3.000 nýrra leigu- og búsetu-
réttaríbúða á næstu
þremur til fimm árum.
Því vil ég koma í verk í
góðu samstarfi við reynslumikla
aðila eins og Búseta, Félagsstofnun
stúdenta, verkalýðshreyfinguna
og Félagsbústaði. Við þurfum að
bæta kjör barnafjölskyldna og
horfa á það sem skiptir þær mestu
máli, aðbúnað barnanna okkar og
menntun í skólum, leikskólum og
frístundastarfi.
Við þurfum að stuðla að jöfn-
um tækifærum allra Reykvíkinga,
fatlaðra og ófatlaðra, hinna eldri
og hinna yngri, innfæddra sem
aðfluttra í öllum hverfum og um
alla borg. Reykjavík á að vera lífs-
gæðaborg fyrir alla, eða eins og Jón
Gnarr orðaði það svo fallega: Alls
konar borg, fyrir alls konar fólk.
Ég hvet alla til að mæta á kjör-
stað. Ég mun gera mitt allra besta
til að standa undir trausti borgar-
búa fái ég umboð til að leiða stjórn
borgarinnar næsta kjörtímabil.
Ég hvet þig til að kjósa
➜ Það má fi nna
kennarastofur þar
sem borðin eru barin
af notkun, rispuð og
sjúskuð svo ekki sé
meira sagt. Stóla með
bólstruðum sessum
og baki sem farið er
að sjá töluvert á.
SAMFÉLAG
Lára Óskarsdóttir,
skipar 9. sæti á
framboðslista
sjálfstæðis-
manna.
➜Næstu ár verða
mjög mikilvæg.
Leigumarkaðurinn
er í ólestri og við
þurfum að hefja
byggingu 2.500-3.000
nýrra leigu- og bú-
seturéttaríbúða …
STJÓRNMÁL
Dagur B.
Eggertsson
oddviti Sam-
fylkingarinnar
í Reykjavík