Skessuhorn - 04.06.2008, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 4. JÚNÍ
Ut an rík is ráðu neyt ið hef ur
á kveð ið að flytja inn palest ínska
flótta menn til Ís lands í sam vinnu
við flótta manna stofn un Sam ein­
uðu þjóð anna enda eiga sam ein uðu
þjóð irn ar næst um all an „heið ur­
inn“ af vanda Palest ínu. Við verð­
um að vera dug leg á þess um vett­
vangi því stjórn völd ætla sér stóra
hluti inn an sam tak anna. Fé lags­
og trygg inga mála ráðu neyt ið á kvað
síð an að flótta menn irn ir skyldu all­
ir fara upp á Akra nes. Þeg ar að for­
ustu sauð ur inn hef ur á kveð ið stefn­
una eiga hjarð dýr in að fylgja á eft­
ir. Ef ein hver úr hjörð inni fer að
spyrja spurn inga sem eru þeim
ekki að skapi eru ráðn ir til helstu
leigupenn ar lands ins með fulla vasa
af grjóti og kalla þig öll um ill um
nöfn um, það er skoð ana kúg un.
Bæj ar stjórn in og þing menn kjör­
dæm is ins voru að fara á taug um og
boð uðu því bæj ar yf ir völd á Akra­
nesi til kynn ing ar fund ar um komu
flótta mann anna til bæj ar ins. Fund­
að var í sal tón list ar skól ans sem
hef ur 177 sæti (2,7% bæj ar búa)
mánu dag inn 26. maí sl. kl. 17. Þeg­
ar stjórn mála flokk ar aug lýsa fundi
á virk um degi og vilja fá að sókn þá
eru fund ir aug lýst ir kl. 20. Þrátt
fyr ir þess ar duldu fjölda tak mark an­
ir fyllt ist litli tón list ar sal ur inn fljótt
og fólk þurfti frá að hverfa. Mynda­
tökulið og frétta menn frá báð um
sjón varp stöðv un um biðu spennt­
ir eft ir að heyra í ras ist un um frá
Akra nesi. Mun ur inn á kynn ing­
ar fundi og á róð urs fundi er að öll
mál hafa fleiri en eina hlið nema á
á róð urs fund um og þannig var þessi
fund ur upp sett ur. Fund ur inn byrj­
aði með dæmisögu um mann sem
hataði Þjóð verja í síð ari heim styrj­
öld inni og fór síð an til Þýska lands
þeg ar stríð inu lauk, kynnt ist Þjóð­
verj um og gaf þeim af nesti sínu.
Dæmi saga sem hefði pass að á leik­
skóla, saga um ras ista sem hætti
að vera ras isti. Megn ið af fund ar­
gest um átt aði sig ekki á plott inu
og fékk sögu mað ur dynj andi lófa­
klapp. Næsti fund ar mað ur kom frá
Rauða kross in um og út skýrði mun­
inn á inn flytj anda og flótta manni.
Inn tak ið var að inn flytj andi kem ur
af sjálfs dáð um en flótta mað ur inn
nauð ug ur. Varp að var upp landa­
korti af Írak og okk ur sýnt hvar Al
Wa leed flótta manna búð irn ar eru
í eyði mörk inni á „einskis manns­
landi“, á landa mær um þriggja
arabaríkja. Skrít ið að þeir að stoði
ekki frænd ur sína?
Lýst var öm ur legri að stöðu þessa
fólks en Rauði kross inn að stoð ar
þetta fólk með brýn ustu nauð synj ar.
Okk ur var sagt að þarna væri mik­
ið um glæpi og þeg ar skyggja tek­
ur koma glæpa gengi inn í búð irn­
ar svo að hjálp ar fólk ið treyst ir sér
ekki til að vera þar á nótt unni, al­
veg und ar leg vakta skipti það. Guð­
rún Ög munds dótt ir hélt tölu um þá
ein lægni, ást úð og mann elsku sem
ein kenndi störf Fé lags­ og trygg­
inga mála ráðu neyt is ins. Tal að var
um reynslu sveit ar fé laga af flótta­
mönn um, þar voru all ir á nægð ir og
allt frá bært. Flótta menn komu og
sögðu reynslu sína, allt var æð is legt
og nú var geðs hrær ing in þannig í
saln um að fólk stóð upp og hróp­
aði hvað get um við gert til að fá
flótta menn ina fyrr og hvar get um
við skráð okk ur sem stuðn ings fjöl­
skyld ur. Fannst höf undi hann vera
stadd ur í Síma­aug lýs ing unni frá
mið öld um um Gali leo. Í lok fund­
ar voru leyfð ar spurn ing ar úr sal
en eng inn vildi skemma hal elú ja­
sam kom una með spurn ing um sem
skiptu máli.
Flótta manna búð irn ar eru til­
komn ar vegna inn rás ar Banda ríkja­
manna og vina þjóða þeirra í Írak.
Það væri eðli legra að ís lensk stjórn­
völd færu fram á að inn rás ar þjóð­
irn ar leystu strax úr vanda þessa
fólks og ynnu að því á al þjóða­
vett vangi og hættu þess ari sýnd ar­
mennsku.
Við get um sýnt frum kvæði í frið­
ar mál um í heim in um á marg an hátt
og stuðl að þannig að fækk un flótta­
manna og betri heimi.
Það verð ur hálf nöt ur legt þeg­
ar ís lensku mann vin irn ir sitja í
tjald inu í eyði mörk inni og velja
úr flótta manna hópn um, þá end­
ar góð mennsk an og þar enda öll
kristi leg gildi.
Það á ekki að hjálpa þeim sem
veik ast ir eru eða ör kumla. Það á
að velja heilsu hraust ar kon ur með
börn. Ekki veit ég hvaða „ismi“
þetta er, en Ad olf heit inn Hitler
hefði ör ug lega ver ið á nægð ur með
að ferða fræð ina.
Höf und ur
Sig urð ur Ragn ars son
Grein in er kost uð af höf undi.
Henry Ford
var upp hafs mað­
ur færi banda­
vinn unn ar. Verk­
smiðju fram leiðsla
tók stakka skipt um. Sér hæf ing var
lyk il þátt ur inn í vel gengni hans. En
það er ann ar þátt ur og kannski okk­
ur nærri sem vert er að minn ast á.
Árið 1913 var starfs manna velta í
fyr ir tæki hans 370%. Sem sam­
svar ar því að það þurfti á 3 mán­
aða fresti að ráða nýj an mann skap.
Að auki voru 62% starfs manna rek­
in. Lýsandi til vitn un í starfs mann á
þess um tíma er: ,,If I keep putt ing
on Nut No. 86 for about 86 more
days, I will be Nut No. 86 in the
Ponti ac bug hou se.“ ( Meyeer 1981,
p. 44). (Stutt ís lensk þýð ing: Ef ég
held þessu á fram verð ég geð veik­
ur). Til að bregð ast við þessu þurfti
Ford að ráða 50.448 nýja starfs­
krafta í 13.623 stöðu gildi. Í mars
ein um þurfti að ráða 7.300 manns.
Könn un á á stæð um þess, leiddi í
ljós að 18% voru rekn ir, 11% hættu
form lega og rest in 71% voru svo­
kall að ir 5 daga menn, þ.e.a.s. að
þeir höfðu verði fjar ver andi í 5 daga
án út skýr ing ar og var lit ið á svo að
þeir hefðu hætt. Menn voru að
hætta vegna ein hæfni og á lags.*
Ford borg aði ekk ert allt of vel.
2,30$ fyr ir 9 tíma vinnu dag (al­
mennt voru laun í verk smiðj um
í Detroit 2­3$). Til að bregð ast
við kostn að in um sem hlaust af því
að þurfa vera sí fellt að þjálfa nýj­
an mann skap, standa í ráðn ing um,
horfa upp á tap aða fram leiðslu og
jafn vel galla í fram leiðslu vegna lé­
legra vinnu bragða á kvað hann að
borga það sem nú er kall að hvata­
laun. Hann hækk aði kaup ið upp í
5$ fyr ir 8 tíma vinnu dag. Þetta voru
eng ir smá aur ar fyr ir fyr ir tæk ið. Eða
um helm ing ur hagn að ar ins.
Á hrif in létu ekki á sér standa.
Árið eft ir lækk aði starfs manna velt­
an nið ur í 54% og það þurfti ekki
að reka nema 7%. Tveim ur árum
síð ar eða 1915 var starfs manna velt­
an kom in nið ur í 16% og það þurfti
ekki að reka nema 0,1%.
Ford á kvað því að hætta að borga
lág marks laun og fara borga af kasta­
laun/hvata laun (e. Effici ency Wa­
ges). Hvata laun in eru hugs uð sem
hag kvæm asta kaup per starfs mann.
Það hef ur tölu verð á hrif á af komu
fyr ir tækja ef starfs menn eru sí fellt
að hætta, mæta illa, vinna illa, eða
hrein lega eru bara með skemmd­
ar verk á vinnu stað. Að borga hærra
kaup breyt ir öllu þessu. Enda snar
jókst fram leiðni í Ford verk smiðj­
un um. Mönn um hætt ir að standa á
sama hvort þeir missi vinn una eða
ekki, þeir fara vinna bet ur, haga
sér öðru vísi, mæta bet ur og að auki
lað ar hærra kaup betra starfs fólk að.
Að borga hærra kaup eyk ur hagn að
fyr ir tækja séu þau að borga minna
en af kast a laun.
Með þetta í huga má hæg lega
á lykta að laun in í Norð ur áli séu allt
of lág og þessi vit neskja úr vinnu­
mark aðs fræð inni ætti að nýt ast
verka lýðs fé lag inu til þess að krefj ast
hærri launa og einnig vera hvatn ing
fyr ir stjórn end ur Norð ur áls að fara
borga hressi lega hærra kaup.
Geir Guð jóns son
* Sag an af Ford er feng in úr grein
Dani el M. G. Raff og Lawrence
Sum mers, ,,Did Henry Ford Pay
Effici ency Wa ges?“
Það er ekki sér­
lega langt síð­
an nei kvætt við­
horf gegn fötl­
uð um var alls­
ráð andi en með
auk inni þekk ingu
og fræðslu hef ur það breyst. Sér­
deild Brekku bæj ar skóla var form­
lega stofn uð árið 1986. Til gang­
ur henn ar var að gera fötl uð um
börn um á Akra nesi kleift að stunda
nám í heima byggð. Í dag sinn ir sér­
deild in börn um af öllu Akra nesi
en for eldr ar fatl aðra barna velja
hvort börn þeirra stunda nám í sér­
deild eða í al menn um bekk í sín um
heima skóla. Sam nem end ur þess ara
barna hafa orð ið rík ari fyr ir vik ið,
um burð ar lynd ari, fróð ari og skiln­
ings rík ari. Það er sér lega flott rós
í hnappa gat ið fyr ir sér deild ina að
hafa ver ið út nefnd til Sam fé lags­
verð launa Frétta blaðs ins eft ir nær
20 ára starf.
Síð ast lið inn vet ur var sett upp
mót töku deild í Grunda skóla fyr ir
er lenda nem end ur en mik il vægt er
að þessi börn virk ist inn í skóla starf­
ið. Þetta hef ur vissu lega ver ið flók­
ið og krefj andi verk efni enda urðu
er lendu börn in alls 28 síð ast lið inn
vet ur. Með sam hentu á taki starfs­
fólks Grunda skóla hef ur ver ið lyft
grettistaki til að að laga börn in og
fjöl skyld ur þeirra að ís lensku sam­
fé lagi. Það er vissa mín að þeirra
starf mun minnka nei kvætt við horf
til út lend inga og þeg ar fram í sak ir
mun þekk ing og reynsla sýna að all­
ir verða fyr ir vik ið um burð ar lynd­
ari, fróð ari og skiln ings rík ari.
Næsta haust munu allt að 30
flótta menn flytja til Akra ness. Þá
mun reyna á að í bú ar Akra ness
verði frædd ir. Einnig að flótta fólk­
ið verði frætt um ís lenskt sam fé lag,
hvað er að vera Ís lend ing ur og taka
þátt í ís lensku sam fé lagi. Ég er full­
viss um að ekk ert muni skorta á í
þess um efn um.
Á góð um kynn ing ar fundi í Tón­
bergi var já kvætt við horf fund ar­
manna alls ráð andi og fólk spurði
spurn inga sem ég tel nauð syn leg­
ar. Það er eðli legt að fólki finn ist
það skrýt ið að bæj ar stjórn in taki
á kvörð un um mót töku flótta manna
án þess að hafa feng ið öll svör.
Þannig hef ur það samt ver ið fyr ir
öll hin 10 sveit ar fé lög in á Ís landi.
Meiri hlut inn slitn aði ekki af því
að Magn ús Þór Haf steins son spurði
spurn inga, hann slitn aði vegna ein­
leiks Magn ús ar. Stað reynd in er sú
að hann fór fram í fjöl miðl um gegn
vit und og vilja sam starfs manna
sinna í bæj ar stjórn og í kjöl far ið í
fjöl miðla um ræð unni var Akra nes
orð inn bær inn sem hafði ekki ráð á
því að taka á móti flótta mönn um,
því hér væru svo mik il vanda mál!
Mér er það til efs að nokkrum
Skaga manni finn ist það vera á kjós­
an leg á sýnd fyr ir Akra nes enda tala
stað reynd irn ar allt öðru máli. Hér
hef ur fólk sótt í að flytja vegna þess
hve bæj ar fé lag ið hef ur boð ið upp á
góða þjón ustu.
Ég vil ekki trúa því að Skaga­
mönn um finn ist þeir ekki geta tek­
ið á móti fleiri í bú um í bæ inn. Til
ham ingju Skaga menn, við erum
orð in 6500, hing að vill fólk flytja.
Fjölg un in hef ur far ið stig vax andi
hin síð ustu ár. Sam kvæmt töl um frá
Hag stofu ís lands frá 1. des em ber
2004 fjölg aði um 73 milli ára, ári
síð ar bætt ust við 130 í bú ar, 1.des­
em ber 2006 hafði Skaga mönn um
fjölg að um 173. 1. des 2007 varð
met í sögu Akra ness þeg ar töl urn ar
frá Hag stofu Ís lands sýndu að í bú­
um hafði fjölg að um 390 milli ára!
Síð asta hálfa árið hef ur fjölg un in
ver ið um 155.
Ég sé ekki vanda mál varð andi
fjölg un ina held ur á skor un og gleði
yfir því að svona marg ir vilja eiga
heima á Akra nesi og leið ir úr lausna
hafa ver ið fyr ir hendi. Ég vænti
þess sama fyr ir flótta menn ina sem
koma til Akra ness. Þó þeir verði
ekki marg ir á mæli kvarða fjölg­
un ar síð ast lið inna ára, þá verð ur
á skor un in að mörgu leyti erf ið ari,
en ég er sann færð um að þar verða
líka nýtt ar leið ir til úr lausn ar enda
munu marg ir leggja hönd á plóg.
Flótta fólk ið mun njóta sömu þjón­
ustu af hendi Akra nes kaup stað ar
eins og aðr ir í bú ar bæj ar ins. Sér­
tæk ar lausn ir verða í hönd um ann­
arra að ila.
Ég vona að sú gjörn inga hríð sem
Skaga menn hafa orð ið fyr ir í fjöl­
miðl um muni ekki hafa á hrif á við­
horf fólks til bú setu í okk ar á gæta
bæj ar fé lagi. Ég mun halda á fram
að halda merki Akra ness á lofti því
það er mín skoð un að það er frá­
bært að búa hér og ég uni öll um
þeim sem flytja á Skag ann að fá að
njóta þess.

Ey dís Að al björns dótt ir,
bæj ar full trúi Sjálf stæð is flokks ins
á Akra nesi
Björg un ar sveit irn ar okk ar í Borg­
ar byggð hafa í gegn um árin unn­
ið mörg þrek virk in. Sjálf boða lið­
ar í Björg un ar sveit un um Ok, Heið­
ari og Brák hafa unn ið sam an með
góð um ár angri und an far in ár og
sam starf ið hef ur auk ist ef eitt hvað
er upp á síðkast ið.
Á stæða þessa stutta grein ar korns
er sú að þakka þess um vösku sveit­
um fyr ir síð asta sam eig in lega verk­
efni þeirra sem þó var unn ið við
ró legri að stæð ur en þess ar sveit­
ir starfa við alla jafna. Það að halda
upp á Sjó manna dag inn með jafn
veg leg um og skemmti leg um hætti
og þeim tókst sunnu dag inn 1. júní
er svo sann ar lega lofs vert. Borg ar­
nes höfn hef ur fram til þessa ekki
ver ið vett vang ur mik illa um svifa,
alla vega ekki síð ustu þrjá tíu árin, en
von andi er að verða breyt ing á því,
að minnsta kosti hvað varð ar smá­
báta að stöðu. Björg un ar sveit ar fólk­
ið okk ar reið á vað ið og út bjó dag­
skrá sem heppn að ist mjög vel og
von andi að fram hald verði á og enn
fleiri nái að njóta.
Börn fengu að fara í sigl ingu,
hægt var að fara í kletta sig, tækja­
bún að ur sveit anna var til sýn is,
grill að ar voru pyls ur og ekki síst
var gam an að sjá þyrlu Land helg is­
gæsl unn ar at hafna sig við að bjarga
úr sjó tveim ur af okk ar vösk ustu
drengj um, þeim Ás geiri Sæ munds­
syni og Unn steini Þor steins syni, en
þeim var „hent“ út byrð is af „fé lög­
um“ sín um og úr sjón um voru þeir
hífð ir um borð í þyrl una skammt
frá hafn ar garð in um í Borg ar nesi.
Takk fyr ir gott fram tak, ég og
mitt fólk skemmt um okk ur vel og
ég er viss um að það gerðu þeir sem
á hafn ar bakk ann komu.
Björn Bjarki Þor steins son
for seti sveit ar stjórn ar
Borg ar byggð ar
Kynn ing ar fund ur á Akra nesi 26. maí 2008
Kaup og kjörBjörg un ar sveit ar­
fólk, bestu þakk ir!
For dóm ar, skoð an ir eða spurn ing ar ­ flótta fólk á Skag ann