Skessuhorn


Skessuhorn - 19.12.2012, Blaðsíða 46

Skessuhorn - 19.12.2012, Blaðsíða 46
46 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2012 Hann er flutt ur í kaup stað inn eft­ ir að hafa alið all an sinn ald ur á slóð um for feðr anna. Hand tak ið er traust og hlýtt þeg ar boð ið er í bæ­ inn. Það er eng in hama gang ur á við mæl anda. Ró leg ur treð ur hann í pípu sína, horf ir ögn fjar huga á blaða mann, kveik ir í tó bak inu og hef ur svo upp raust sína. Hauk ur Svein björns son er fyrr um bóndi, odd viti og með hjálp ari á Snorra­ stöð um í Kol beins staða hreppi. Í landi Snorra staða rís form fög ur Eld borg in, fjall sem flest ir veg far­ end ur taka eft ir og þekkja og dreg­ ur fólk að. Frá bæn um hef ur jafn­ framt um langa hríð ver ið veitt leið­ sögn á Löngu fjör ur og með al ann­ ars þess vegna var far ið út í ferða­ þjón ustu á Snorra stöð um. Hauk­ ur seg ist sest ur í helg an stein, enda átt ræð ur á ár inu, bú inn að af henda dótt ur og tengda syni allt í sveit inni, þar eigi hann ekk ert nema rauð an klár. Hann hef ur skoð un á mörgu, hef ur þó aldrei skipt sér af póli tík, seg ist sak laus af því. Við setj umst nið ur í stof unni í kaup staðn um og spjöll um við bónd ann. Sá verð ur eft ir sem lakast er gef inn „Ég er fædd ur 6. febr ú ar 1932 og upp al inn á Snorra stöð um og hef varla gist að heim an fyrr en við hjón in, Ingi björg Sig ríð ur Jóns­ dótt ir og ég sett umst að í Borg ar­ nesi. Það voru afi og amma, Sól veig Magn ús dótt ir og Jón Guð munds­ son sem keyptu jörð ina og fluttu 1883 að Snorra stöð um. Pabbi var þar fædd ur, ég er því þriðji ætt lið­ ur sem þar býr og barna börn in mín þau fimmtu. Ég er fædd ur í gamla hús inu, fyrsta vet ur inn sem þar var búið, og ólst upp við að hafa skyld­ ur og á byrgð og hjálpa til frá því að bleiu var sleppt, að heita má," seg ir Hauk ur og legg ur á herslu á orð sín. „Við al systk in in erum sex, níu árum eldri er hálf bróð ir. Fað ir okk ar var kenn ari og því var skóla gang an af skorn um skammti. Skól inn var oft á Snorra stöð um því á þess um ári var far skóli það sem bauðst til sveita. Ég man eft ir að árið 1957 var mik­ ill snjóa vet ur og krakk arn ir komust ekk ert í burtu og voru heima í sam­ tals tíu vik ur, það var nú nokk uð." Þrátt fyr ir að Hauk ur hafi sagt að hann hafi varla gist að heiman fyrr en þau hjón fluttu í Borg ar­ nes fyr ir skömmu fór hann 17 ára að Hvann eyr ar skóla og seg ir það hafa ver ið illu heilli að hann fór svona snemma, hefði haft meira upp úr nám inu ef hann hefði ver­ ið eldri. „Skól inn var eig in lega fyr­ ir þroskaðri ein stak ling en 17 ára strák og þannig var það lengi. Mér leidd ist gríð ar lega til að byrja með en er leið á var orð ið jafn kvíð væn­ legt að kveðja stað inn og næstu ára­ tugi á eft ir fannst mér sem Hvann­ eyri væri sem mitt ann að heim ili." Spurð ur um það hvort hann hafi haft mesta til hneig ingu til bú skap ar af þess um stóra systk ina hópi, svar­ ar hann því til að hann hafi allavega mennt að sig til bú skap ar. „Ann­ ars hef ég lát ið hafa eft ir mér að sá verði eft ir sem lakast er gef inn. Við skul um láta þá skýr ingu standa," seg ir hann og kím ir. Dýr mætt að kynn ast mörg um kyn slóð um Í bernsku Hauks voru fleiri bú sett­ ir á Snorra stöð um held ur en for­ eldr ar hans og systk ini. Þar var einnig móð ur amma hans, Krist­ ín Benja míns dótt ir sem var orð in blind þeg ar Hauk ur man fyrst eft ir sér, sá þó mun dags og næt ur. „Þú sérð hvað hún var sjón döp ur úr því hún sagði að ég væri und ur fag urt barn! Amma var merki leg per sóna og til vist henn ar ekki síð ur merki­ leg. Hún hafði lag á því að láta okk­ ur bræð ur gegna sér. Mér finnst dýr mætt að hafa átt ömmu að sem lést ekki fyrr en ég var 26 ára. Hún var haf sjór af fróð leik og kenndi mér að lesa á pass íu sálma Hall­ gríms Pét urs son ar, ein fald lega af því hún kunni þá utan bók ar. Ef ég ætl aði að hlaupa yfir vers, því lesn­ ing in var stund um löng, sagði hún. „Nei vin ur, þetta kem ur næst," og fór þá með vers ið sem upp á vant­ aði. Við bræð ur vor um ekki alltaf þæg ir, en við sögð um aldrei nei við ömmu og því síð ur að við hrekkt um hana þótt við bær um því við gagn­ vart öðru fólki. Hún sagði líka alltaf „Guð veri með þér" þeg ar far ið var af bæ. Það er góð kveðja." Eins og minnst hef ur ver ið á var til vist Krist ín ar nokk uð sér­ stök. „ Langafi minn, Benja mín Gísla son, bjó í Dals mynni í Eyja­ hreppi. Fyr ir átti kona hans tvö börn en þeim hjón um varð ekki barna auð ið. Á bæn um var vinnu­ kona, Mar grét Guð munds dótt­ ir. Langafi minn var góð ur bóndi og einnig oft sótt ur í fæð ing ar­ hjálp til kvenna, en hann var góð­ ur á fleiri svið um. Fljót lega kom í ljós að vinnu kon an tók að þykkna und ir belti. Sá gamli var sem sagt jafn framt góð ur í að búa til börn," og Hauk ur hlær dátt. Vinnu kon­ an hvarf á brott til að eiga sitt barn en eig in kon an fór á eft ir henni og bað hana grát andi að koma til baka. Hún gæti hvorki séð af henni né barn inu. Og það varð úr. „ Langafi tók sjálf ur á móti barn inu og þeim tveim ur að auki sem þau áttu sam­ an. Mér þyk ir þetta merki leg saga." Það voru fleiri af eldri kyn slóð inni sem bjuggu á Snorra stöð um. Þar var einnig Krist ján, föð ur bróð ir Hauks. „Krist ján hafði al veg ó trú­ legt minni. Þeg ar við vor um að ærsl ast í kring um hann og vild um ekki gegna tók hann stund um á það ráð að segja okk ur Ís lend inga sög ur sem hann kunni utan bók ar. Þá náði hann at hygli okk ar. Vegna þessa hef ég aldrei þurft að lesa þess ar sög ur en hef svo sem kíkt í sum ar þeirra mér til skemmt un ar." Verð trygg ing á rétt á sér „Ég varð ekki rík asti pip ar sveinn­ inn á Ís landi en eign ast þó hálfa Snorra stað ina 1967­8. Heima var fjós ið lít ið og þá var betra að vera mjólk ur fram leið andi held ur en kjöt fram leið andi sem er lík lega svip að í dag. Ég byggði 25 bása fjós, en var með teikn ingu upp á helm­ ingi meira sem ég nýtti ekki. Síð­ an byggði ég í búð ar hús árið 1971 því þá hafði ég eign ast konu, Ingi­ björgu Sig ríði Jóns dótt ur frá Gests­ stöð um í Stranda sýslu, sem kom og er ekki far in enn. Ó tækt var að gera verr við hana. Dótt ur eign uð umst við síð an 1972, Brand dísi Mar gréti. En fé allt til fram kvæmd anna tók ég að láni og borg aði lít ið til baka því verð bólg an át upp lán in fyr ir mig. Því seg ir ég það, verð trygg ing á rétt á sér, svo langt sem hún nær. Þetta var mér mögu legt vegna óða verð­ bólgu. Áður en ég byrj aði á fjós­ inu fór ég og hitti Þórð Pálma son sem þá var kaup fé lags stjóri. Þeg­ ar ég kom til hans var hann bara að opna póst inn sinn og ég vissi ekk­ ert hvort hann hefði heyrt neitt af því sem ég sagði. En ég gerði hon­ um grein fyr ir því að ég myndi ekki vera í plús á við skipta reikn­ ingn um mín um á næst unni. Þeg­ ar hann hafði klárað að opna póst­ inn, leit hann á mig yfir gler aug un og sagði. „Hvort vildu bygg ing ar­ efn ið í kvöld eða fyrra mál ið?" Mér hef ur oft ver ið hugs að til sög unn ar um rúlluplast ið sem ég heyrði eitt sinn og skýr ir þetta vel með verð trygg ing una. Bóndi fékk lán aða rúlluplast hjá ná granna sín­ um. Þeg ar kom að því að borga hafði plast ið hækk að um helm­ ing. Bónd inn spurði þá hvort hann mætti ekki bara borga í pen ing um eins og plast ið hafði kost að í fyrra. Þetta er hið sama með lán in. Hins veg ar finnst mér jafn ó sann gjarnt að ef brenni vín, tó bak og kaffi pund hækk ar, þá hækki lán in, þessu þarf að breyta. Það var hins veg ar ljót ur leik ur að kippa laun un um frá verð­ trygg ing unni, þau hefði átt að vera verð tryggð líka. Þeg ar kem ur óða­ verð bólga sit ur kaup ið eft ir. Verð­ bólg an er að hluta til heima til bú­ in og marg ir, þar á með al bænd­ ur, fórn uðu miklu um og eft ir 1990 þeg ar verð bólg an var sett nið ur með handafli en þeir eru sem bet ur fer orðn ir mat vinn ung ar í dag." Skatt fram töl og odd vita starf Hauk ur taldi tölu vert lengi fram fyr ir fólk lík lega um hálf an hrepp­ inn að stað aldri í lang an tíma sem hann seg ir hafa ver ið mjög þakk­ látt starf og nota legt. „Það voru ynd is leg ustu dag arn ir sem fóru í að hjálpa sumu fólki. Ég setti aldrei neitt á skýrsl una nema það sem nót ur voru til fyr ir og lík lega hef­ ur það ver ið þess vegna sem aldrei kom nein at huga semd. En papp ír­ ar og gögn voru geymd með ýmsu móti hjá fólki. Hjá sum um var allt í pappa köss um sem voru tekn ir fram á til tekn um tíma. Á öðr um bæj um var allt í röð og reglu og á enn öðr­ um stað varð ég að fara að leita en þetta slapp alltaf allt sam an." Þeg ar búið var að byggja upp á jörð inni, rækta tún sem voru nær 15 hekt ur um í upp hafi en end uðu í 65, skap að ist tími í ný verk efni því öðru var fyr ir kom ið. Hauk ur var kjör inn til sveit ar stjórn ar árið 1974 og síð an odd viti. Því emb ætti gegndi hann til árs ins 1982 er hann baðst und an end ur kjöri. „Ég var bú inn að á kveða að hætta sem odd­ viti og vildi þá líka hætta í sveit ar­ stjórn inni. Að hafa gamla odd vit ann inni er ekk ert snið ugt. Það var sjálf­ sagt að leggja lið ef þess væri ósk­ að en ann að ekki. Á þess um árum voru ó skap lega marg ir ung ling­ ar hjá okk ur. Á með an á upp bygg­ ing unni stóð var m.a. hjá mér Helgi Odds son sem var því líkt úr val að ég hef aldrei jafn að hon um við neinn. Hann býr nú á Brú ar fossi." Ferða þjón ust an sett á fót Snorra stað ir eiga land að Löngu­ fjör um og eru þannig stað sett­ ir að það var eig in lega nauð syn­ Lengi býr að fyrstu gerð Rætt við Hauk Svein björns son fyrr um bónda á Snorra stöð um Hauk ur Svein björns son fyrr ver andi bóndi á Snorra stöð um í Kol beins staða hreppi. Hauk ur hef ur alltaf ver ið vel ríð andi og hér sit ur hann einn góð an fá k. Gamli bær inn á Snorra stöð um þar sem Hauk ur fædd ist 1932, fyrsta vet ur inn sem búið var í hús inu. Í búð ar hús ið sem Hauk ur byggði á Snorra stöð um fyr ir sig og eig in kon una Ingi björgu Sig ríði Jóns dótt ur.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.