Skessuhorn - 19.12.2012, Blaðsíða 81

81MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2012
er það með helstu fé lags störf um
henn ar. Fjöl skyld an er þar að auki
afar dýr mæt ur fé lags skap ur sem
hún seg ir mik il vægt fyr ir hvern og
einn að rækta. „Við Ein ar höf um
ver ið í Spor inu í all mörg ár og það
hef ur gef ið okk ur marg ar ó gleym­
an lega stund ir með góð um fé lög­
um. Hóp ur inn sýn ir þjóð dansa
15­ 20 sinn um á ári, bæði hér lend­
is og er lend is. Einnig hef ég tek­
ið þátt í starfi Neðri­Bæj ar sam tak­
anna í bæn um. Ég hef hins veg ar
ekki gef ið mér mik inn tíma í fé­
lags störf fyr ir utan þetta tvennt en
lát ið börn in ganga fyr ir með tíma
minn á með an þau þurftu á hon­
um að halda. Það var líka skoð un
okk ar að á með an þau væru heima
mynd um við láta þau ganga fyr ir.
Börn in okk ar eru það dýr mætasta
sem mað ur á og það er ó met an legt
að hafa feng ið að vera mik ið með
þeim. Svo lifa þau sínu eig in lífi en
eru vin ir okk ar og það er ekki síð­
ur verð mætt," seg ir Guð rún. Hún
fæst einnig við ljós mynd un sem
á huga mál auk þess sem hún á til að
setja sam an vís ur og bragi handa
vin um og vanda mönn um. Fyr ir fá­
ein um árum gafst tími hjá Guð­
rúnu að fara í frekara nám og þar
hitti hún fyr ir þekkta nöfnu sína.
„Fyr ir nokkrum árum tók ég mig
til og hóf nám í ís lensku og bók­
mennt um við HÍ. Ég lauk BA
prófi þar árið 2010, þá 53 ára svo
betra er seint en aldrei. Ég skrif­
aði stóra loka rit gerð um Ind riða
G. Þor steins son og Guð rúnu frá
Lundi og var svo lánsöm að vera í
fram hald inu beinn þátt tak andi í að
móta nýja um ræðu um Guð rúnu
sem höf und. Það var stór kost legt.
Ég hef síð an oft ver ið feng in til að
flytja er indi um hana við ýmis bók­
mennta leg tæki færi og það er á kaf­
lega skemmti legt. Guð rún var svo
merki leg kona. Það eru ekki all­
ir sem vita að hún á af kom end ur
sem búa hér í Borg ar nesi. Ég nefni
ekki nöfn in, þetta get ur ver ið jóla­
get raun in í ár."
Þýð ing ar mik ið starf
í Safna hús inu
Sam tal inu vík ur að starfi Safna­
húss Borg ar fjarð ar sem er til húsa
í gamla mið bæn um í Borg ar nesi.
Hvaða þýð ingu tel ur hún að Safna­
hús ið og starf semi þess hafi fyr­
ir íbúa á svæð inu? „Það er hluti af
bú setu væn leika hér aðs að hafa góð
söfn þar sem fólk get ur sótt sér
fræðslu og af þr ey ingu að vild og
við finn um fyr ir mikl um vel vilja
fólks. Ég vil meina að við hér aðs­
bú ar þurf um að vera með vit uð um
þá sem gengu á und an okk ur, að
þekkja sögu hér aðs ins er mik il væg
for senda þess að vera sam stæð heild
í nú tím an um. Safna hús hef ur þró ast
í að verða mik il væg menn ing ar mið­
stöð í hér aði sam kvæmt menn ing ar­
stefnu sveit ar fé lags ins en það þjón ar
svæð inu allt frá Hval fjarð ar botni og
vest ur að Snæ fells nesi. Þar er sag an
varð veitt en um leið kynnt fyr ir nú­
tím an um á lif andi hátt. Þar eru fimm
söfn sem öll vinna náið sam an, það
þyk ir til fyr ir mynd ar í safna heim in­
um og það fylgja ó trú lega mik il sam­
legð ar á hrif því að hafa öll söfn in á
ein um stað," svar ar hún og grein ir
jafn framt frá að margt sé þar á döf­
inni á næsta ári. „Með al helstu verk­
efna á næsta ári er opn un fugla sýn­
ing ar, sýn ing um elstu byggð í Borg­
ar nesi, minn ing ar sýn ing um Hall­
stein og Ás mund Sveins syni, Tolli
mun sýna hjá okk ur mynd ir inn­
blásn ar af borg firsku lands lagi og
svo verða marg ar smærri upp á kom­
ur og sýn ing ar."
Gömlu ör nefn in
á að nota
Reynsla Guð rún ar af mark aðs­ og
kynn ing ar mál um í störf um sín um
í Borg ar firði á liðn um árum hef ur
kennt henni ým is legt um hvað laði
fólk á svæð ið og raun ar Vest ur land
í heild sinni, bæði ferða menn og
nýja íbúa. Að spurð um hvar sókn­
ar tæki fær in liggi í þess um mál­
um seg ir hún að als merki svæð is­
ins felist í sögu, mennt un og menn­
ingu þess. Þessa þætti þurfi að nýta
vel í mark aðs setn ingu. „Þeir eru
að als merki Borg ar fjarð ar svæð is­
ins fyr ir utan fal lega nátt úru. Orð­
spor okk ar er líka mjög tengt þessu.
Hér bjó Snorri Sturlu son og skrif­
aði sín stór virki og hér bjuggu Eg­
ill Skalla gríms son og Gunn laug­
ur Ormstunga. Svo má ekki gleyma
öll um rit höf und un um sem Borg ar­
fjörð ur hef ur alið. Rit menn ing hef­
ur alla tíð ver ið á háu stigi hér. Í dag
erum við svo með þrjár há skóla­
stofn an ir, þ.e. fag há skól ana á Bif­
röst og á Hvann eyri á samt Snorra­
stofu, fræða stofn un á sviði mið alda­
fræða. Svo var það mik ið happ að
fá okk ar eig in mennta skóla þar sem
gott starf er unn ið. Einnig mætti
nefna Landsnámssetrið, okkar mikla
menningarflaggskip og þá sterku
grasrótarmenningarstarfsemi sem
hér býr og kemur m.a. fram í leiklist
og kórastarfi. Og ekki má gleyma
Safna húsi en það hef ur þró ast í að
verða öfl ug menn ing ar stofn un í hér­
aði eft ir að unn in var stefnu mót un
þess efn is fyr ir nokkrum árum. Við
get um ver ið mjög stolt af því sem
við höf um og vant ar kannski bara að
gera okk ur al mennt grein fyr ir því.
Svo er stefnu mót un mjög mik il væg
og hún má ekki verða skúffuplagg.
Ég þreyt ist seint á að minna á að
við eig um ekki að nota heit ið Borg­
ar byggð í mark aðs setn ingu, það er
stjórn sýslu heiti og á við um sveit­
ar fé lag ið sem slíkt. Við eig um hins
veg ar að halda okk ur við gömlu ör­
nefn in okk ar sem eru land fræði­
heiti eins og Borg ar fjörð ur, Mýr ar
og Borg ar nes. Það eru líka heiti sem
ferða mað ur inn þekk ir," seg ir Guð­
rún.
Bók Hall gríms hef ur
ýft upp sár in
Sam tal inu vík ur þá að máli sem
hef ur mætt á Guð rúnu og fjöl­
skyldu henn ar und an far in miss eri.
Fyr ir síð ustu jól kom út skáldsag an
„Kon an við 1000 gráð ur, Her borg
Mar ía Björns son seg ir frá," eft ir
rit höf und inn Hall grím Helga son.
Að grunn in um til er sag an byggð á
lífs hlaupi móð ur Guð rún ar, Bryn­
hildi Ge org íu, sem Hall grím ur
nýt ir sem einn helsta efni við sög­
unn ar. Bók in hef ur feng ið mikla
at hygli og nú ver ið til nefnd á samt
bók inni Val eyr ar vals in um eft ir
Guð mund Andra Thors son til bók­
mennta verð launa Norð ur landa­
ráðs. Guð rún hef ur gagn rýnt op­
in ber lega með ferð Hall gríms á ævi
móð ur sinn ar og í blaða grein sinni
í Frétta blað inu í jan ú ar leit hún svo
á að þó að verk ið væri skáld saga
hljóti það að vera at laga að minn­
ingu móð ur sinn ar sem sé dýr mæt
fjöl skyldu og vin um. „Bók in reynd­
ist vera af þeim toga að ég hef talið
mig knúna til að gagn rýna að ferða­
fræði skálds ins fyr ir okk ar hönd,"
seg ir Guð rún spurð um mál ið.
„Hann teng ir bók ina í ræðu og riti
við nafn móð ur minn ar og nýt ir
sér marga þætti úr ævi sögu henn­
ar en skáld ar svo ríf lega til við bót ar.
Hann nafn grein ir fjöl skyldu mína
oft sinn is og ég bendi á það sið­
leysi sem í því er fólg ið að les end­
ur bók ar inn ar eigi ekki mögu leika á
að gera sér grein fyr ir hvað er satt
og hvað er log ið. Ég dæmi ekki um
þessa nýju til nefn ingu og hafði ekki
gert mér grein fyr ir því að bók in
hefði þótt svona góð. En þetta ýfir
vissu lega upp sár in. Ég legg ekki
mat á bók mennta legt gildi verks ins
og hef ekki á huga á því. En þetta
hef ur ver ið mér og mín um nán ustu
erfitt, enda trúi ég ekki að neinn
vilji lenda í slíku. Þetta var klár lega
ekki hugs að til enda þeg ar af stað
var far ið og það var okk ar ólán,"
bæt ir Guð rún við.
Frelsi rit höf unda
fylg ir á byrgð
Í fram haldi af blaða grein Guð rún ar
tók rit höf und ur inn Páll Vals son til
varn ar í blaða grein fyr ir Hall grím.
Í grein inni sagði Páll að „jafn vel í
bók um sem liggja á held ur ó skýr um
mörk um skáld skap ar og veru leika
grípa höf und ar til þess að víkja frá
„sann leik an um" þeg ar bók mennta­
leg nauð syn kref ur," en flest ir eru
sam mála um að bók Hall gríms falli
und ir þann flokk ó skýr leika. Guð­
rún er al gjör lega ó sam mála þessu og
seg ir rit höf unda ekki hafna yfir að
gæta sið ferð is. „Það sem ger ir þessa
bók öðru vísi en önn ur slík dæmi er
að texti henn ar er afar gróf ur og
grodda leg ur. Ég fékk ekki að sjá
hand rit að bók inni fyrr en hún var
kom in í prent un er lend is og að fara
í prent un hér og varð þá fyr ir miklu
á falli. Hall grím ur setti nokk ur for­
máls orð við ís lensku út gáf una fyr ir
beiðni mína því ég var að reyna að
hafa ein hver á hrif til bóta. Ann ars
ætl aði hann ekki að hafa neitt slíkt.
Nei, ég er svo sann ar lega ekki sam­
mála Páli Vals syni. Ég tel að rit­
höf und ar þurfi að gæta sið ferð is í
gerð um sín um al veg eins og við hin
og það er hægt að fara marg ar leið­
ir að því mark miði að skrifa sögu,
höf und ur inn á val."

Þörf á frek ari um ræðu
Guð rún seg ist ekki vera ein um þá
skoð un að saga Hall gríms hafi far­
ið yfir strik ið. Hún vill að fram fari
meiri um ræða um hvort ekk ert sé
heil agt í skáld skap. „Ég hef fund ið
mik inn stuðn ing við skoð un mína
sem gef ur mér kraft til að halda
á fram og það mun ég gera í ræðu
og riti. Þessi um ræða verð ur að
fara fram," seg ir hún. „Með því er
ég ekki að segja að það eigi að vera
höml ur á tján ing ar frelsi, en frek­
ar að koma því á fram færi að öllu
frelsi fylgi á byrgð. Tján ing ar frelsi
rit höf und ar má ekki ganga yfir rétt
ann arra til að hafa fjöl skyldu sína
og mann orð í friði."
hlh
Á samt fé lög um úr Spor inu um borð í skemmti ferða skipi þar sem hóp ur inn sýndi
dans í sum ar. Frá vinstri: Guð rún, Elva Björk Jón atans dótt ir, Krist ján H. Krist jáns­
son og Ein ar G. Páls son.
Guð rún hef ur starf að sem leið sögu mað ur. Hér er hún í leið sögn á ferð um land ið
með hóp Þjóð verja.