Skessuhorn - 02.07.2014, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ 2014
Kapteinn Geoffrey Aspinall veiddi
árið 1934 stærsta lax sem veiðst
hefur í Norðurá, 36 pund. Veiði-
staðurinn var Myrkhylur. Kapt-
einn þessi hélt nákvæmar veiði- og
dagbækur þar sem hann talar um
„the boy“ eða drenginn. Sá er 92
ára í dag, dr. Sturla Friðriksson,
eigandi jarðarinnar Laxfoss. Sturla
varð afar undrandi þegar hann
komst að því nýverið að bækur
kapteinsins væru til, en hann hitti
frændur hans við Aspinall-her-
bergið í veiðihúsi þess tíma við
Laxfoss sl. fimmtudag. Þrátt fyr-
ir að nú séu 80 ár síðan stóri lax-
inn veiddist, hefur enginn honum
svipaður að þyngd komið á land úr
ánni síðan.
Á árunum 1926 til 1936 var
hinn breski kapteinn Aspinall við
veiðar í Norðurá. Í stríðinu töpuð-
ust tengslin við kapteininn og ekk-
ert spurðist til hans eða ættingjum
hans síðan. Vitað var að kapteinn-
inn veiddi þennan stærsta lax sem
veiðst hefur á stöng í Norðurá
og einnig að hann hélt nákvæm-
ar veiði- og dagbækur sem gaman
hefði verið að fá afrit af. Um lang-
an tíma hefur dr. Sturla Friðriks-
son, veiðifélag Norðurár, Jón G.
Baldvinsson og fleiri leitað að af-
komendum eða ættingjum kapt-
einsins en án árangurs, þar til nú.
Síðasta haust birtist grein í bresku
stangveiðitímariti, Trout and Sal-
mon. Eftir útkomu blaðsins gerð-
ust merkilegir hlutir. Þrír bræð-
ur sem bera nafnið Aspinall höfðu
samband við enskan sölumann sem
selur veiðileyfi í Norðurá. Kom
í ljós að þeir voru frændur kapt-
einsins og höfðu undir höndum öll
gögn frá frænda sínum; dagbækur,
veiðibækur og myndir. Þeir vildu
gjarnan koma til Íslands og feta í
fótspor frænda.
Í dagbókunum talar kapteinn-
inn um „the boy“ eða drenginn.
Það mun vera dr. Sturla Friðriks-
son sem er drengurinn, enda man
hann vel eftir Aspinall við veiðar,
orðinn 14 ára gamall síðasta sum-
ar kapteinsins við ána. Sturla hitti
frændur Aspinall við Laxfoss á
fimmtudaginn. „Ég vissi að Aspi-
nall hélt nákvæmar dag- og veiði-
bækur,“ sagði Sturla í samtali við
Skessuhorn. „Ég sá hann oft skrifa
í þessar bækur. Hann leigði ána af
föður mínum, Friðriki Jónssyni um
tíu ára skeið. Lítið veiðihús stóð þá
við ána, á klettinum fyrir ofan Lax-
foss. Við það hús hefur verið marg-
byggt síðan en herbergi Aspinall er
að mestu óbreytt og ýmsir munir til
sem minna á dvöl Englendinga hér.
Það var sannarlega óvænt ánægja
að hitta þessa menn og ekki síður
að vita að bækur Aspinall eru til.
Það er ómetanlegt,“ segir dr. Sturla
Friðriksson. bgk
Miklar breytingar eiga sér stað í
stjórnunarstöðum í skólum Grund-
arfjaðar um þessar mundir, en stöð-
ur eru lausar bæði í grunn- og leik-
skólanum. Til að mynda er Anna
Bergsdóttir að láta af störfum eft-
ir 17 ár við stjórnun Grunnskóla
Grundarfjarðar. Þegar blaðamaður
Skessuhorns var á ferð í Grundar-
firði á dögunum hitti hann Önnu
að máli, en það var þá einn síð-
asti vinnudagur hennar í skólan-
um. Hún á þó eftir að koma í skól-
ann í 3-4 daga til að koma nýjum
skólastjóra inn í starfið, en nýbúið
er að auglýsa stöðuna. Anna hef-
ur verið ráðin skólastjóri Hamra-
skóla í Grafarvogi sem er álíka stór
skóli og skólinn í Grundafirði hef-
ur oft verið, það er um 140 nem-
enda skóli. Skólinn í Grafarvogi er
eftir endurskipulagningu og hag-
ræðingu í borgarkerfinu fyrir yngri
nemendur grunnskólastigsins, frá
1.-7. bekk. Anna segir að það séu
fyrst og fremst persónulegar ástæð-
ur fyrir því að hún sé á förum frá
Grundarfirði. „Tvö af börnunum
eru farin að heiman í borgina og
nú er maður kominn á þann aldur
að það verður að taka ákvörðun um
búsetuna þegar kemur að efri árun-
um. Ég held það sé líka nauðsyn-
legt fyrir fólk að skipta um vett-
vang eftir svona langan starfstíma
eins og hjá mér hér í Grundarfirði.
Hættan er sú að maður verði svolít-
ið samdauna umhverfinu sem leiði
til stöðnunar. Það verður spenn-
andi að koma á nýjan vinnustað og
takast á við nýjar áskoranir, þótt til-
finningarnar séu blendnar að fara
héðan,“ segir Anna.
Ung að heiman
Anna fæddist og ólst upp á Egils-
stöðum. Að loknu grunnskólaprófi
innritaðist hún í Verslunarskóla
Íslands og eftir stúdentspróf þar
1982 fór hún í Kennaraháskólann
þaðan sem hún útskrifaðist vorið
1985. „Meðan ég var í Verslunar-
skólanum starfaði ég á sumrum og
með námi hjá Stjórnunarfélagi Ís-
lands. Ég vann síðan frá árunum
1985-‘89 við verkefnisstjórnun og
kennslu í Stjórnunar- og ritaraskól-
anum sem félagið starfrækti. Ég og
maðurinn minn Dagbjartur Harð-
arson húsasmiður vildum gjarn-
an hvíla okkur aðeins á búsetunni
í borginni og flytja út á land. Ég sá
svo stöðu skólastjóra á Djúpavogi
auglýsta og ákvað að sækja um. Við
fluttum austur og þá hittist reyndar
þannig á að ég var ófrísk, þannig að
við eignuðumst fyrsta barnið strax á
fyrsta vetri á Djúpavogi. Það kom í
heiminn 22. febrúar 1990. Ég fékk
sex vikna fæðingarorlof og náði
að klára þennan vetur í skólanum.
Þegar fæðingarorlofinu lauk fékk
ég stúlku til að hugsa um barnið
meðan ég kláraði vinnudaginn, en
þurfti að skreppa heim einu sinni
til tvisvar á dag til að gefa. Þetta
byrjaði skemmtilega hjá okkur fyrir
austan og var ágætur tími þessi átta
ár sem við vorum þar.“
Börnunum fer að
fjölga aftur
Anna segir að þau Dagbjartur hafi
verið á leið í borgina aftur þeg-
ar hún frétti það fyrir tilviljun að
staða skólastjóra í Grundarfirði
væri laus. „Ég varð spennt fyrir
að skoða þetta þótt ég hafi þá bara
einu sinni keyrt hérna í gegn og
þekkti því ekkert til staðarins. Okk-
ur var boðið hingað í heimsókn eft-
ir að ég hafði sýnt stöðunni áhuga.
Það var tekið vel á móti okkur og
við ákváðum að flytja hingað. Þetta
var sumarið 1997. Á þessum árum
var fólksfjölgun hérna á staðn-
um og börnunum í skólanum fór
fjölgandi fyrstu árin. Þegar ég kom
voru 180 nemendur í skólanum en
á næstu árum fór nemendafjöld-
inn upp í 220 þegar mest var. Síð-
an kom tímabil þar sem börnunum
fækkaði og þau eru nú komin niður
í 90. Skólinn er orðinn of fámenn-
ur. Nemendur þurfa að vera rúm-
lega 150 til að allt innra skipulag
nýtist sem best. Við höfum í raun
verið yfirmönnuð í mörg ár. Ef ekki
hefðu komið til námsfrí og fæðing-
arorlof hjá kennurum og starfsfólki
skólans hefðum við þurft að fækka
fólki. Ég sjálf fékk m.a. námslaun á
árinu 2008 og nýtti það til stjórn-
unarnáms í Háskóla Íslands. Starfs-
mannaveltan hefur verið mjög lít-
il síðustu árin. Það eru hins veg-
ar teikn um að börnum sé aftur að
fjölga í skólanum. Nokkrir ung-
ir foreldrar eru að koma með börn
í skólann. Það sést að unga fólkið
skilar sér að einhverju leyti heim
og væntanlega fer börnunum að
fjölga smám saman aftur. Ég held
að botninum hafi verið náð hvað
barnafjöldann varðar.“
Á eftir að sakna
Grundarfjarðar
Anna segist frá upphafi hafa kunn-
að vel við sig í Grundarfirði. „Ég
hef sagt það við alla sem heyra vilja
að Grundfirðingar kunni mjög vel
að taka á móti fólki. Andinn hérna
er þannig að það er gott að koma
inn í þetta samfélag. Hérna er
margt yndislegt fólk sem við höfum
kynnst og tengst. Við eigum eft-
ir að sakna þess og nú verður það
undir okkur sjálfum komið hvað
við verðum dugleg að rækta tengsl-
in,“ segir Anna. Spurð um þátttöku
í félagsmálum segist hún hafa tekið
talsverðan þátt í starfi golfklúbbs-
ins Vestarrs en lítið hafi farið fyr-
ir spilamennskunni hjá sér. Þá sé
hún mikil lionsmenneskja og þetta
árið er hún gjaldkeri í Lionsklúbbi
Grundarfjarðar. „Hér er mjög öfl-
ugur lionsklúbbur þar sem félögum
hefur fjölgað jafnt og þétt síðustu
árin og við erum nú um 35 félagar
í klúbbnum.
Gott að hafa val á
mismunandi skólum
Einnig segist Anna hafa starfað
þó nokkuð að málum sem tengjast
skólastjórastarfinu, það er mennta-
málunum. „Ég var meðal þeirra
sem beitti sér fyrir því að félags- og
skólaþjónusta yrði efld á Snæfells-
nesi. Okkur þótti skrifstofan fyrir
Vesturland sem staðsett var í Borg-
arnesi ekki þjóna okkur nógu vel,
sérstaklega var það sálfræðiþjón-
ustan sem okkur fannst á skorta.
Við náðum því í gegn að stofnuð
var félags- og skólaþjónusta fyrir
Snæfellsnes í Snæfellsbæ og hefur
sú breyting reynst vel. Þá var ég í
hópi sem beitti sér fyrir því að byrj-
að var með dreifnám hér í Grund-
arfirði. Sú framhaldskennsla var til
húsa í kjallara íþróttahússins og þar
voru nemendur í sambandi í gegn-
um tölvur sínar við kennara hingað
og þangað. Það má segja að þetta
hafi verið vísirinn að stofnun Fjöl-
brautaskóla Snæfellinga og þeirri
námstækni sem þar er beitt, það er
að grunni til upplýsingatækni. Við
höfum lagt áherslu á þannig nám
í okkar skóla. Það er að mínu mati
frábært að hafa val milli mismun-
andi skóla og mismunandi náms-
framboðs,“ sagði Anna Bergsdóttir
að endingu.
þá
Grundfirðingar kunna mjög vel að taka á móti fólki
-segir Anna Bergsdóttir fráfarandi skólastjóri grunnskólans
Anna Bergsdóttir er að hætta skólastjórn í Grundarfirði að loknu 17 ára starfi.
Að veiðum í Norðurá.
Drengurinn er orðinn 92 ára gamall
Áttatíu ára saga, sem tengist stærsta laxi sem veiðst hefur í Norðurá, rifjuð upp
Dr. Sturla Friðriksson með frændum Geoffrey Aspinall. Sturla hefur ekki hitt neinn
með þessu eftirnafni í nærri 80 ár.
Geoffrey Aspenal með laxinn stóra
árið 1934. Fiskurinn var 36 pund og
hefur ekki nú, 80 árum síðar veiðst
stærri fiskur í ánni.