Læknablaðið - 15.07.2002, Blaðsíða 7

RITSTJÚRNARGREINAR
Bráðameðferð
á háskólasjúkrahúsi
Fyrirsjáanlegum skorti á ung-
læknum hefur verið afstýrt
tímabundið með samningi
Landspítala háskólasjúkra-
húss (LSH) við læknanema á
elleftu stundu. Læknanemar
gengu til fundar við lækn-
ingaforstjóra og sviðsstjóra
lyflækningadeildar þar sem
lýst var vilyrði fyrir ákveð-
inni hækkun á launum nem-
anna í því skyni að fá fleiri til
starfa í sumar þegar ljóst var að í óefni stefndi með
mönnun. Læknanemarnir gerðu ráð fyrir því að
yfirmenn sjúkrahússins hefðu eitthvert samnings-
umboð, nokkuð sem síðar reyndist ekki vera. Boð
kom frá ráðuneyti fjármála um að engar launa-
hækkanir skyldu koma til framkvæmda. Þessi
ákvörðun væri einfaldlega ekki í höndum stjórn-
enda spítalans. Lendingu var síðan náð á síðustu
dögum maímánaðar með samkomulagi um að
launað starf nemanna á sjúkrahúsinu skyldi metið
sem liður í klínísku námi. Þessi samningur er á
margan hátt merkilegur og vekur upp margar
spurningar.
Kennarar læknadeildar spyrja auðvitað hvort
íhlaupavinna læknanema á vöktum teljist jafngild í
kennslufræðilegu tilliti þeim skipulögðu kúrsum
sem deildin hefur staðið fyrir til þessa? Af hálfu
læknadeildar hefur verið lögð áhersla á að bjóða
upp á samfellda formlega kennslu í klínískri lækn-
isfræði til jafns við vetrarnámið. Hins vegar er leið-
sögn og handleiðsla sérfræðinga brotin upp vegna
yfirstandandi sumarleyfa og kennarar deildarinnar
margir fjarverandi. Á sumarleyfistíma er mönnun
sérfræðinga í lágmarki og augljóst að lítill tími
verður til að sinna daglegri handleiðslu á deildum
svo sem hefð er fyrir á sjúkrahúsinu. Við þetta
bætast áhrif af nýgerðum kjarasamningi þar sem
stór hluti sérfræðinga fer í lækkað stöðuhlutfall. Því
er augljóst að innihald og form þessa sumarnáms
læknanema verður í meginatriðum annað en hinir
hefðbundnu kúrsar hafa byggt á. Meira verður lagt
upp úr því að stúdentar fái að spreyta sig sjálfir við
úrlausnir klínískra viðfangsefna, undir eftirliti sér-
fræðinga.
Stjórnendur spítalans hljóta að spyrja ráðuneyt-
ið hvernig þeir eigi að geta stjórnað fyrirtæki á
borð við LSH ef ákvarðanir um daglegan rekstur
eru teknar úr þeirra höndum. Þeir þurfa líka að
gera það upp við sig hvort sú læknisþjónusta sem
almenningur fær á bráðamóttökum í sumar upp-
fylli þær gæðakröfur sem gerðar eru til sjúkra-
hússins þegar uppistaðan í framvarðasveitinni
hefur nánast enga klíníska reynslu að styðjast við.
Yfirlæknar heilsugæslu víðs vegar um landið
spyrja hvort sömu reglur eigi ekki að gilda um
læknanema í afleysingastöðum á þeirra vegum?
Læknanemamir þurfa að spyrja sig þeirrar
spurningar hvert sé stéttarfélag þeirra og hver
standi vörð um starfsréttindi þeirra og skyldur á
vinnumarkaði? Nú þegar unglæknar hafa sagt sig úr
Læknafélagi íslands og boðað til aðgerða hafa
læknanemar lýst yfír samstöðu með unglæknum og
hyggjast taka þátt í aðgerðum þeirra. Því geta fylgt
eftirmálar og spumingar vakna um hver sé ábyrgur
fyrir afleiðingum aðgerðanna þegar til þeirra
kemur. Læknanemar þurfa að gera sér grein fýrir
því að eitt af megin hagsmunamálum þeirra er að
njóta góðrar kennslu í klínískum fræðum, ekki að
þeir komist sem fyrst í gegnum deildina.
Allir læknar þurfa að huga að starfsheiðri sín-
um, ábyrgð og skyldum í ljósi læknalaga og Codex
Ethicus. Læknar verða að gera sér ljósa þá ábyrgð
sem þeim er lögð á herðar við uppfræðslu og þjálf-
un læknanema. Þess vegna snertir þessi samningur
alla lækna.
fnnan læknadeildar hafa um nokkurt skeið ver-
ið uppi áform um að viðurkenna launuð störf
læknanema sem hluta af klínískri þjálfun þeirra.
Prófessorar í þeim greinum sem hér um ræðir taka
fulla ábyrgð á að hvergi verði slakað á kröfum um
gæði þeirrar kennslu sem þar fer fram. Jafnframt
eru hugmyndir um að þessi sumarnámskeið gefi
svigrúm til stúdentaskipta við erlenda læknaskóla á
öðrum tímum námsársins. Því er augljóst að þarna
er um ýmis sóknarfæri að ræða, bæði fyrir lækna-
deildina og stúdenta. Mikilvægt er að þessi frum-
raun takist vel.
Annað mál þessu skylt eru árviss vandræði við
mönnun á sjúkrahússvöktum unglækna. Undirrót
alls þessa vanda felst annars vegar í því að þriggja
mánaða héraðsskylda var endurvakin án þess að
gert væri ráð fyrir þeim auknum mannafla sem
þessi breyting kallaði á. Eðlilegt er að unglæknar
sæki út á land í hérað að sumarlagi til að uppfylla
héraðsskyldu, enda er hún forsenda fyrir veitingu
lækningaleyfis. í annan stað hefur nýliðun innan
stéttarinnar ekki verið í samræmi við breytingar á
hvíldartímaákvæðum í kjarasamningum.
Karl Andersen
Frágangur
fræðilegra greina
Höfundar sendi tvær gerðir
handrita til ritstjórnar
Læknablaðsins, Hlíðasmára
8,201 Kópavogi. Annað án
nafna höfunda, stofnana og
án þakka sé um þær að
ræða. Greininni fylgi
yfirlýsing þess efnis að allir
höfundar séu samþykkir
lokaformi greinar og þeir
afsali sér birtingarrétti til
blaðsins.
Handriti skal skilað með
tvöföldu línubili á A-4
blöðum. Hver hluti skal
byrja á nýrri blaðsíðu í
eftirtalinni röð:
• Titilsíða: höfundar,
stofnanir, lykilorð á ensku
og íslensku
• Ágrip og heiti greinar á
ensku
• Ágrip á íslensku
• Meginmál
• Þakkir
• Heimildir
Töflur og myndir skulu vera á
ensku eða íslensku, að vali
höfunda.
Tölvuunnar myndir og gröf
komi á rafrænu formi ásamt
útprenti. Tölvugögn (data)
að baki gröfum fylgi með,
ekki er hægt að nýta myndir
úr PowerPoint eða af netinu.
Eftir lokafrágang berist allar
greinar á tölvutæku formi
með útprenti.
Sjá upplýsingar um frágang
fræðilegra greina:
http://lb.icemed.is/
Umræðuhluti
Skilafrestur efnis í næsta blað
er 20. undanfarandi
mánaðar nema annað sé
tekið fram.
Höfundur er sérfræðingur á hjartadeild Landspítala
Hringbraut og situr í ritstjórn Læknablaðsins.
Læknablaðið 2002/88 543