Læknablaðið - 15.07.2007, Blaðsíða 30

UMRÆÐA & FRÉTTIR /GEÐLÆKNINGAR
Samfélagsgeðlækningar
eru forgangsverkefni
Hávar
Sigurjónsson
Páll Matthíasson geðlæknir hefur undanfarin
tíu ár starfað í Bretlandi við góðan orðstír. I
vetur tók hann ásamt fjölskyldu sinni þá stóru
ákvörðun að flytjast heim til Islands og tekur á
næstunni við starfi afleysandi yfirlæknis ádeild
32-A (Gamla A-2 á Borgarspítalanum) á Geðsviði
Landspítala háskólasjúkrahúss í stað Engilberts
Sigurðssonar sem tekur sér leyfi tímabundið til að
sinna öðrum verkefnum. Páll hefur gegnt stöðu
yfirlæknis viðHuntercombe Roehampton sjúkra-
húsið í London og einnig stundað rannsóknir við
Geðfræðastofnun Lundúnaháskóla (Institute of
Psychiatry).
Páll er fæddur í Reykjavík 1966 og eftir hefð-
bundna skólagöngu lauk hann stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1986. Hann hóf
nám í læknisfræði haustið 1988 og sóttist námið
vel og útskrifaðist vorið 1994. „Ég hafði alltaf vilj-
að verða læknir en það gekk maður undir manns
hönd og varaði mig við. Ég lét mér þó ekki segjast
að lokum og líkaði námið mjög vel og sérstaklega
kunni ég vel að njóta þess akademíska frelsis sem
deildin bauð upp á. Það hentaði mér vel að lesa
námsefnið til hlítar heima en þurfa ekki að sækja
tíma,“ segir Páll.
Til mikils að vinna
Kandidatsárinu var varið á Landspítalanum og
var það góður skóli að sögn Páls. „ Við vorum
þarna góður hópur. Til er fræg bók sem heitir
House of God og fjallar um læknakandidata sem
allir ákveða að læra geðlækningar. Það rímaði
við okkar hóp því vorum óvenju mörg úr þessum
hóp sem fórum í geðlækningarnar. Þarna voru
auk mín, Magnús Haraldsson, Ferdinand Jónsson,
Bjarni Össurarson og Nanna Briem, öll af sama
ári. Ég hafði alltaf áhuga á húmanísku hliðinni
á læknisfræði þó ég hefði sannarlega ánægju af
mörgum öðrum greinum og hefði sjálfsagt orðið
ágætis lyflæknir. Mér fannst þó spurningarnar sem
maður spurði í því hlutverki ekki nógu áhugaverð-
ar og fann mig mun betur í hlutverki spyrjandans
gagnvart sjúklingum á geðdeildinni. Svörin voru
líka mun áhugaverðari. Geðlækningar eru reynd-
ar sögulega séð fag innan lyflækninga og þannig
fannst mér þetta sameinast ágætlega. Ég fann líka
fyrir því að þörfin fyrir geðlækna var mikil og
hægt að gera verulegt gagn því í geðlækningum er
maður oftar en ekki að fást við ungt fólk í blóma-
lífsins og til mikils að vinna að hjálpa því að ná
heilsu að nýju.”
Kannastu við það sjónarmið að geðlœkningar
séu í einhverjum skilningi ónákvæmari en hinar
strangvísindalegu greinar lœknisfrœðinnar?
„Já, vissulega hefur maður heyrt það og það er
ekki úr lausu lofti gripið. Það er ekki eins mikið
vitað en það þýðir ekki að lausnirnar séu ekki til og
einmitt þess vegna er svigrúmið til rannsókna mjög
mikið og spennandi. Svigrúmið til mismunandi
áhersla í lækningum er einnig mikið og talsvert
meira en í ýmsum öðrum greinum. En það eimir
enn eftir af fordómum gagnvart geðlækningum og
ekki síður innan læknastéttarinnar en utan hennar.
Þetta hefur endurspeglast í fordómum samfélags-
ins gagnvart geðsjúkum, en hefur breyst mjög til
batnaðar á undanförnum árum.”
Páll segir að viðhorf innan geðlæknisfræðinnar
hafi breyst verulega á umliðnum árum gagnvart
meðhöndlun geðsjúkdóma og áherslur breyst.
„Þetta hefur sveiflast mjög mikið til á milli landa
og milli tímabila. Ýmist hafa menn aðhyllst lyfja-
meðferð eða sálfræðilega meðferð en núorðið sam-
hæfa góðir geðlæknar þessi sjónarmið. Almennt er
talið að þrír meginþættir valdi geðsjúkdómum. Það
eru líffræðilegir, sálrænir og félagslegir þættir. Það
er síðan mjög mismunandi eftir einstaklingum og
sjúkdómum hvaða þættir vega þyngst. í geðklofa-
sjúkdómum eru líffræðilegar ástæður mjög sterkar
en það er samt ekki eina skýringin. Sem dæmi um
það má nefna að rannsóknir hafa leitt í ljós að geð-
klofi er allt að sjö sinnum algengari meðal fólks
af annarri kynslóð innflytjenda úr Karabíska haf-
inu heldur en hvítra í Bretlandi. Það hefur einnig
komið í ljós að þessi munur er meira áberandi
meðal svartra sem búa við betri efni í hverfum
þar sem hvítir íbúar eru í meirihluta en í hverfum
554 Læknablaðið 2007/93