Læknablaðið - 15.03.2009, Qupperneq 14

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Tafla VI. Samanlagður 1]öldi íslenskra þátttakenda ásamt DSM greiningum. Samanburður
við erlendar DSM-III-R- niðurstöður.
Persónuleikaröskun Reykjavík Oslo (21) Mains (22) New York (23)
% n % % %
Aösóknarpersónuleikaröskun 4.8 20 2.4 1.8 1.7
Geöklofalík persónuleikaröskun 3.1 13 1.7 0.4 0.9
Persónuleikaröskun geöklofageröar 4.6 19 0.6 0.7 0
Andfélagsleg persónuleikaröskun 1.5 6 0.7 0.2 2.2
Hambrigóapersónuleikaröskun 4.6 19 0.7 1.1 1.7
Geöhrifapersónuleikaröskun 0.7 3 2 1.3 1.7
Sjálfdýrkunarpersónuleikaröskun 1.2 5 0.8 0 3.9
Hliörunarpersónuleikaröskun 5.3 22 5 1.1 5.2
Hæöispersónuleikaröskun 1.7 7 1.5 1.5 0.4
Persónulr.þráhyggju- eða áráttug. 7.3 30 2 2.2 2.6
Einhver greining 11.1 13.4 10.0 14.8
Heildarþátttökufjöldi 413 2053 452 229
Næstalgengasta röskun fyrir bæði kynin var
persónuleikaröskun geðklofagerðar (8,7%).
ICD- kerfinu var geðklofalík persónuleikaröskun
(6,2%).
Fjöldi þeirra sem höfðu verið með eina eða fleiri
greiningu samkvæmt DSM-kerfinu var 46 eða
11,1%, en samkvæmt ICD- kerfinu 50 eða 12,1%.
I línuriti 1 má sjá hversu algengt það var að
einstaklingur væri með eina eða fleiri persónu-
leikaraskanir í kerfunum tveimur. í DSM-kerfinu
er algengara að einstaklingur sé með eina grein-
ingu og svo fari þeim fækkandi sem eru með fleiri.
En í ICD- kerfinu er algengara að einstaklingur sé
með eina, þrjár, fjórar eða fimm greiningar og svo
dragi úr fjöldanum (línurit I).
I töflu VII má sjá hversu algengar persónuleika-
raskanir eru í stighækkandi röð. Fram kemur
að þær geta verið misalgengar eftir kerfum.
Samkvæmt DSM-kerfinu eru 67% þeirra sem hafa
einhverja röskun með fleiri en eina. Sambærilegar
tölur úr ICD- kerfinu eru 80%.
2971 árgangur (34-36 ára)
Samkvæmt DSM-kerfinu er algengasta persónu-
leikaröskunin á meðal þeirra sem voru í þessum
aldurshópi, þegar bæði kynin voru talin saman,
hambrigðapersónuleikaröskun og hliðrunarper-
sónuleikaröskun, en báðar þessar raskanir voru
jafnalgengar, eða 6,2% (tafla V).
A meðal kvenna var algengasta röskunin
hliðrunarpersónuleikaröskun (7,1%) en á meðal
karla voru hambrigða- og andfélagsleg persónu-
leikaröskun jafnalgengar (8,3%). Næstalgengust
fyrir bæði kynin saman, var persónuleikaröskun
þráhyggju- og áráttugerðar (4,7%).
Samkvæmt ICD-kerfinu var algengasta per-
sónuleikaröskun í heildarhópnum persónuleika-
röskun geðklofagerðar (9,2%). Meðal kvenna voru
persónuraskanir geðklofagerðar og þráhyggju- og
áráttugerðar jafnalgengar (6,2%) en á meðal karla
var persónuleikaröskun geðklofagerðar algengust
(13,3%). Næstalgengasta röskun fyrir bæði kynin í
Umræða
Tíðni þeirra sem eru með persónuleikaröskun á
Islandi (11%) er sambærileg við þá sem hún er í
Osló, Mains (tafla VI) og víðar í Evrópu.2 20 Fjöldi
þeirra sem metnir eru með einhverja persónuleika-
röskun í nokkrum stórum rannsóknum sem gerð-
ar hafa verið meðal almennings í Bandaríkjunu, er
einnig á svipuðu róli og sá sem fram kom hérlendis
(tafla VI). í niðurstöðum úr bandarísku NESARC24
og NCS25 rannsóknunum kemur fram að tíðni per-
sónuleikaraskana liggi á bilinu 9-15% þar í landi.
Sú greining sem er hvað algengust meðal hópsins
í heild er persónuleikaröskun þráhyggju- og
áráttugerðar. En sú niðurstaða er í góðu samræmi
við aðrar sem hafa komið fram undanfarin ár. í
íslenskri rannsókn sem gerð var á meðal legusjúk-
linga á geðdeild Landspítala árið 19871 reyndist
persónuleikaröskun þráhyggju- og áráttugerðar
hins vegar næstalgengust. Algengasta röskun
var hambrigðapersónuleikaröskun. Þótt persónu-
Tafla VII. Heildarflokkun á algengi persónuleikaraskana í rannsókninni í stigaröð. Tíðni DSM-IV og ICD-10-
persónuleikagreininga. Allir érgangar saman. Algengasta röskunin er númer 1.
DSM-IV ICD-10
Algengast: 1 Persónur.þráhyggju- eöa áráttugeröar Algengast: 1 Persónuleikaröskun geðklofageröar
2 Hliörunarpersónuleikaröskun 2 Persónur.þráhyggju- 185eöa áráttugerðar
3 Aösóknarpersónuleikaröskun 3 Hliörunarpersónuleikaröskun
4 Persónuleikaröskun geöklofagerðar 4 Aösóknarpersónuleikaröskun
4 Hambrigöapersónuleikaröskun 5 Geöklofalík persónuleikaröskun
5 Geöklofalík persónuleikaröskun 6 Hambrigöaröskun hvatvfsisgeröar
6 Hæöispersónuleikaröskun 7 Hambrigðaröskun hambrigöagerðar
7 Andfélagsleg persónuleikaröskun 8 Andfélagsleg persónuleikaröskun
8 Sjálfdýrkunarpersónuleikaröskun 9 Hæöispersónuleikaröskun
9 Geóhrifapersónuleikaröskun 10 Geöhrifapersónuleikaröskun
182 LÆKNAblaðið 2009/95