Læknablaðið - 15.09.2009, Síða 30

Ifræðigreinar
Irannsókn
Mynd 1. Fjöldi kventia
sem missir þvag sjaldan,
miðlungs oft og oftfyrir og
eftir meðferð. Sjaldan = 2
einu sinni í viku; miðlungs
oft = 2svar til 3svar í viku;
oft = daglega eða oft í viku.
Munur milli hópa var ekki marktækur að slökun
undanskilinni en þá reyndist hópur 2 hafa
marktækt lægri spennu í slökun (p=0,052).
Ekki var marktækur munur milli hópa þegar
litið var á gildi á VAS kvarða, hvorki fyrir meðferð
(p=0,604) né eftir meðferð (p=0,169). Hins vegar
var tíðnin marktækt minni (hópur 1 p=0,012
og hópur 2: p=0,008 ) eftir meðferð hjá báðum
hópum.
Hvorki var fylgni á milli einkunnar á
Oxford-kvarða og EMG gilda né milli BMI og
hámarksspennu á EMG.
Niðurstöður úr ICS spumingalista um tíðni
þvagleka eru sýndar á mynd 1.
Umræður
Markmið rannsóknarinnar var að kanna gagnsemi
grindarbotnsþjálfunar með raförvun og án hennar
og bera saman hvor meðferðin gefi betri árangur.
Hóparnir voru lýðfræðilega sambærilegir í upphafi
að aldri undanskildum þar sem konur í hópi 2
voru marktækt yngri. Meginniðurstaða þessarar
rannsóknar var að grindarbotnsþjálhm, hvort
sem er með raförvun eða án hennar er áhrifarík
leið til að auka styrk í grindarbotnsvöðvum og
þar með minnka þvagleka. Ekki sást munur milli
meðferðarhópa hvað varðar árangur og virðist
raförvun til viðbótar grindarbotnsþjálfun ekki
bæta árangur meðferðar. Er það í samræmi við
sumar fyrri rannsóknir.21'25 Eftir meðferð var
marktækur munur á þreifingu hjá hópnum í heild,
hópi 1 og hópi 2. Einnig var marktækur munur á
hámarksspennu grindarbotnsvöðva samkvæmt
EMG mælingum hjá hópnum í heild. En munur á
hámarksspennu mnan hópa fyrir og eftir meðferð
var ekki marktækur, sem má sennilega skrifa
á smæð úrtaksins. Báðar þessar mæliaðferðir
á vöðvastyrk hafa reynst áreiðanlegar26-28 og
EMG hefur sýnt sig að vera góður mælikvarði á
styrk í grindarbotnsvöðvum.26'29 Rannsóknir með
ómun og segulómun af grindarbotni hafa sýnt að
samskeyti þvagrásar og blöðru lyftast með réttum
vöðvasamdrætti í eðlilegum grindarbotni.30' 31
Einnig hefur komið í Ijós að sterk fylgni er á milli
magns samdráttar og getu til að stjóma þvagflæði
og er því veikleiki í grindarbotni sterkur áhættu-
þáttur fyrir áreynsluþvagleka.32 Því er óhætt
að álykta að styrkur í grindarbotnsvöðvum hjá
kommurn sé marktækt betri eftir meðferðimar.
Þetta skilar sér í minni tíðni þvagleka samkvæmt
mati kvennanna, því eftir meðferð varð hann
marktækt sjaldnar hjá hópnum í heild, sem og
hópi 1 og 2, en munur á árangri hópanna var ekki
marktækur. Munur á hámarksspennu samkvæmt
EMG mælingum milli hópa eftir meðferð var
ekki marktækur. Sömuleiðis var ekki marktækur
munur á vöðvastyrk grindarbotnsvöðva sam-
kvæmt þreifingu milli hópa. Þetta bendir til að
raförvun samtímis grindarbotnsæfingum bæti
ekki árangurinn. í upphafi var tilgátan sú að
raförvun samtímis grindarbotnsæfingum gæfi
betri árangur en æfingar án raförvunar þar eð
raförvun er talin auka viðbragðavirkni vöðva.18'19
Raförvun getur engu að síður verið ákjósanleg í
byrjun meðferðar fyrir þær konur sem illa eða ekki
ná að spenna grindarbotnsvöðva.22 Komið hefur í
ljós að allt að 30% kvenna geta ekki framkvæmt
réttan samdrátt í grindarbotni eftir munnleg
fyrirmæli eingöngu. Margar konur eiga auk þess
í erfiðleikum með að spenna grindarbotninn rétt
án leiðbeininga.26 Raförvunin veldur samdrætti
í grindarbotnsvöðvum sem konumar finna fyrir
og ætti því að gera þeim auðveldara að læra að
virkja vöðvana rétt. Hún er því góð leið til að
kenna réttan vöðvasamdrátt. í þessari rannsókn
var úrtakið of lítið til að hægt væri að kanna hvort
munur væri milli hópa á þeim konum sem vom
með mjög lélegan styrk í grindarbotni, það er 0-1
á Oxford-kvarða.
í rannsókninni var ekki fylgst með meðferðar-
heldni kvennanna við þjálfunina. Samkvæmt
kerfisbundnu yfirliti er meðferðarheldni þeirra
sem nota raförvun sem heimameðferð minni
en hjá þeim sem stunda hefðbundna grindar-
botnsþjálfun.23 Það má því velta fyrir sér hvort
niðurstöður rannsóknarinnar hefðu verið á annan
veg ef fylgst hefði verið með meðferðarheldni
kvennanna, til dæmis með því að láta þær halda
dagbók yfir þjálfunina.
Slökunargildi á EMG vom marktækt
lægri hjá hópi 2. Raförvun virðist því auka
slökun í grindarbotnsvöðvum og gæti því
verið kostur í meðferð þar sem yfirspenna er
í grindarbotnsvöðvum, til dæmis við lélega
578 LÆKNAblaðið 2009/95