Frjáls verslun - 01.08.2014, Blaðsíða 59

FRJÁLS VERSLUN 8-9 tbl. 014 59
tengdust veraldarvefnum stóðu sem hæst
(annaðhvort í raun eða stundum ein fald ­
lega að nafninu til), sem varð til þess að
fjárfestar „gleymdu“ sér og keyptu oft bréf
í slíkum fyrirtækjum án þess að athuga
með nokkrum hætti væntan hagnað slíkra
fyrirtækja. Reyndar fór rekstur margra
þeirra í þrot áður en þau náðu nokkurn
tíma að skila hagnaði af rekstri sínum.
Nýleg önnur dæmi eru bréf í fyrirtækjum
eins og Google, Facebook og á þessu ári
Alibaba. Ávöxtun á bréfum Google er
sú besta af þeim bréfum sem mynda S&P
500­hlutabréfavísitöluna síðan frumútboð
þeirra átti sér stað árið 2004.
Gengi Facebook hefur hér um bil tvö ­
faldast eftir að frumútboð þeirra átti sér
stað árið 2012 en í millitíðinni féll virði
þeirra töluvert. Slíkar sögur um velgengni
bréfa í útboðum skýra einnig hugsanlega
það aðdráttarafl sem frumútboð annarra
bréfa njóta, jafnvel þó að sögulega séð veiti
slík bréf slakari ávöxtun en sambærileg
hlutabréf í öðrum fyrirtækjum.
Miðað við hlutfall innra virðis
samanborið við markaðsvirði VÍS
og sambærilegs hlutfalls erlendra
trygg ingarfélaga var VÍS hugsan­
lega í dýrari kantin um þegar gengi
þess var sem hæst en það skar sig
samt ekki úr í þeim efnum.
larry Pace, forstjóri Google og annar
stofnenda fyrirtækisins.
Ávöxtun á bréfum Google er
sú besta af þeim bréfum sem
mynda S&P 500­hlutabréfa ­
vísitöluna síðan frumútboð
þeirra átti sér stað árið 2004.
Frumútboð hlutabréfa á Íslandi:
Hvernig hefur til tekist?
Hvernig koma kenningar Jays Ritters, prófessors hjá University of Florida, út á
íslenska hlutabréfamarkaðnum? Við skoðum hér gengi í nokkrum félögum eftir
frumútboð þeirra, þ.e. í VÍS, tM, Eimskip og Vodafone.
Á Íslandi hafa fyrirtæki skráð bréf sín á markað eftir endurskipulagningu í rekstri þeirra. Þó svo að rekstur margra þeirra fyrirtækja hafi verið byggður á gömlum grunni má segja að útboð á hlutabréfum þeirra hafi verið frumútboð, enda
verið að skrá hlutabréf fyrirtækja í Kauphöllina sem höfðu í sumum tilfellum orðið
verðlaus fyrir fyrrverandi eigendur sína í kjölfar hrunsins árið 2008. Á meðal almennings
var takmarkaður áhugi á frumútboði Haga hf. síðla vetrar 2011. Lokagengi félagsins á
fyrsta degi var u.þ.b. 16 krónur á hlut en er nú komið í u.þ.b. 45 krónur. Slík undraverð
ávöxtun hefur sjálfsagt haft áhrif á almenna fjárfesta samhliða góðu gengi hlutabréfa í
frumútboðum fyrstu mánuðina eftir að útboð áttu sér stað.
Hér verður lauslega litið til ávöxtunar hlutabréfa nokkurra þeirra fyrirtækja sem hafa
nýlega verið skráð í fyrsta sinn. Ekki verður þó gerður samanburður á ávöxtun þeirra og
annarra fyrirtækja enda eru flest íslensk hlutabréf skráð í Kauphöllinni nýlega skráð bréf
og samanburður því ekki raunhæfur. Litið verður á helstu þróun í rekstri fyrirtækjanna
síðan frumútboðin áttu sér stað og hvernig sú þróun hefur hugsanlega haft áhrif á gengi
hlutabréfa þeirra.
Vátryggingarfélag Íslands hf.
F
yrsta frumútboð íslensks tryggingar félags var í apríl 2012 þegar Klakki ehf.
seldi af eign sinni í VÍS og nam það vel yfir helmingi útistandandi hluta
félagsins. Útboðsgengið var 7,95 krónur á hlut en gengi félagsins hækkaði strax
mikið og endaði í 9,22 krónum í lok fyrsta við skiptadags hinn 24. apríl. Gengi
bréf anna hækkaði því strax um 16% á fyrsta degi. Rúmri viku síðar hafði gengið hækkað
enn frekar og var komið í 10,20 krónur hinn 7. maí. Rúmlega þremur mánuðum síðar fór
gengi bréfanna í 11,51 krónu á hlut og hafði þá hækkað um fjórðung frá lokagengi fyrsta
viðskiptadags og um 45% frá útboðsgenginu! Síðan þá hefur gengi bréfanna sigið jafnt
og þétt.
Hluti af þeirri lækkun skýrist af arð greiðslu sem greidd var út í apríl en hún nam 73
aur um á hlut. Greiddi félagið stór an hluta hagnaðar í arð en hann var 86 aurar á hlut
sem þýðir að u.þ.b. 80% hagnaðar voru greidd í arð. Það þýðir að lítið af hagnaði
rekstrar var nýtt í vöxt félagsins sem dregur úr vexti þess. Jafnvel að teknu tilliti til
hárrar arðgreiðslu hefur ávöxtun hlutabréfa VÍS verið slök frá fyrsta viðskiptadegi.
Þegar búið er að taka tillit til arðgreiðslunnar er gengi bréfa VÍS rúmlega níu krónur á
hlut í október 2014.
Það þýðir að ávöxtun allra sem keyptu bréf í félaginu frá og með fyrsta viðskipta degi
er neikvæð fram að október 2014 (þetta á auðvitað ekki við um fjárfesta sem hafa síðan
í millitíðinni selt bréf sín, sumir jafnvel með gróða), enda var gengi bréfanna ávallt
hærra en það er þegar þessi orð eru skrifuð. Það að gengi hlutabréfa VÍS er þó nálægt
lokagengi fyrsta við skipta dags sýnir að það var vissulega góð ávöxtun fyrir þá aðila sem