Fréttatíminn - 10.04.2015, Qupperneq 14

Metfjöldi í meðferð vegna heimilisofbeldis
Á síðasta ári leituðu
95 gerendur í
heimlisofbeldismálum sér
aðstoðar hjá verkefninu
Karlar til ábyrgðar, þar
af 54 sem voru að koma
í viðtöl í fyrsta skipti.
Gríðarleg aukning var á
fjölda þeirra sem leituð
sér meðferðar eftir að
átak gegn heimilisofbeldi
á Suðurnesjum hófst
í ársbyrjun 2013 og er
reiknað með álíka bylgju,
þó af meiri stærðargráðu,
samhliða átaki á höfuð-
borgarsvæðinu gegn
heimilisofbeldi. Einar Gylfi
Jónsson sálfræðingur
segir metfjölda í meðferð
í fyrra hafa orðið til þess
að verkefnið er komið að
þolmörkum fjárveitingar.
V ið segjum við þessa menn: Ég hafna því sem þú hefur gert rangt, ég hafna ofbeldi
í allri mynd en ég virði þig sem
manneskju og ég virði rétt þinn til
að öðlast sjálfsvirðinguna aftur, og
ég ætla að hjálpa þér við það,“ segir
Einar Gylfi Jónsson sálfræðingur
sem hefur, ásamt Andrési Ragnars-
syni sálfræðingi, yfirumsjón með
verkefninu Karlar til ábyrgðar sem
er eina sérhæfða meðferðarúrræðið
fyrir þá sem beita ofbeldi á heimilum
hér á landi. Metfjöldi gerenda var í
viðtölum hjá þeim á síðasta ári, 95
manns, og eru þeir komnir að efri
þolmörkum hvað fjármagn varðar.
Karlar til ábyrgðar er verkefni sem
hefur starfað með hléum frá árinu
1998 og var endurvakið af velferðar-
ráðuneytinu árið 2006. Auk Einars
Gylfa og Andrésar starfa við verk-
efnið sálfræðingarnir Kristján Már
Magnússon, sem sinnir meðferð á
Norðurlandi, og Aðalbjörg Heiður
Björgvinsdóttir, sem tekur viðtöl við
kvenkyns þolendur og gerendur, en
á síðasta ári var byrjað að veita kven-
kyns gerendum meðferð og hafa
tvær konur leitað sér aðstoðar. Eygló
Harðardóttir, félags- og húsnæðis-
málaráðherra, veitti tveggja milljóna
króna viðbótarframlagi til verkefnis-
ins í haust og sagði við það tilefni:
„Við mun um aldrei ná að draga úr
of beldi í sam fé lag inu nema með því
að aðstoða gerend ur til að láta af of-
beld inu.“
Reikna með annarri bylgju
Gríðarleg aukning varð á fjölda
gerenda sem leituðu sér aðstoðar
hjá KTÁ árið 2013 þegar 53 sóttu
sér meðferð, samanborið við 37 árið
áður, auk þess sem 25 héldu áfram
meðferð frá fyrra ári. Einar Gylfi
tengir þessa aukningu beint við
sérstakt átak á Suðurnesjum gegn
heimilisofbeldi sem hófst í febrúar
2013. „Við sáum aukningu á fjölda
þeirra sem vísað var til okkar af
félagsmálayfirvöldum þar sem það
var hluti í barnaverndarmáli að ger-
andi leitaði sér hjálpar. Við sáum líka
að til okkar komu menn af Suður-
nesjum, gerendur, sem höfðu sjálfir
ákveðið að leita sér hjálpar eftir að
umræðan í samfélaginu um heim-
ilisofbeldi hafði sett af stað ákveðið
ferli á þeirra heimili. Við reiknum
fastlega með að sjá aftur bylgju í
aukningu nú samhliða átaki á höfuð-
borgarsvæðinu gegn heimilisofbeldi
og teljum að hún verði af meiri stærð-
argráðu. Þar sem við erum komin að
efri þolmörkum þess sem við getum
sinnt gæti því stefnt í óefni. Á síðasta
ári vorum við með 95 gerendur í við-
tölum, 28 maka og alls voru viðtölin
551, auk hópmeðferðar í grúppu. Við
höfum hins vegar alltaf mætt mikilli
velvild hjá velferðarráðuneytinu og
treystum því að gripið verði í taum-
ana ef með þarf,“ segir hann.
Koma að eigin frumkvæði
Nafnið Karlar til ábyrgðar var valið
þar sem meginþungi meðferðarinnar
miðar að því að gerandi taki ábyrgð
á eigin ofbeldishegðun og þrói nýjar
leiðir til að taka á uppbyggilegan
hátt á því sem kann að koma upp í
samskiptum. „Meðferðin byrjar á
greiningarvinnu og eftir það er tekin
ákvörðun um framhaldið. Um leið er
makanum boðið í viðtal sem gagnast
honum en kemur einnig að notum
í meðferðinni, án þess að nokkuð
sé borið á milli, þegar lagt er mat á
alvarleika ofbeldisins því mögulega
upplifir maki það á annan hátt en
gerandinn. Meðferðin tekur sinn
tíma og við miðum við að þeir sem
koma í hópmeðferð séu hjá okkur
vikulega í eitt ár,“ segir Einar Gylfi.
Hann vekur athygli á því að þeir
sem leita aðstoðar hjá KTÁ séu ekki
dæmigerður þverskurður af þeim
sem beita ofbeldi í nánum sam-
böndum. „Flestir koma þeir að eigin
frumkvæði eða eftir hvatningu frá
maka. Þetta eru því þeir sem líta á
eigin beitingu á ofbeldi vera vanda-
mál. Hinir, sem líta ekki á ofbeldið
sem þeirra vandamál, leita ekki til
okkar,“ segir hann.
100% ábyrgð
Í meðferðarvinnunni er lögð áhersla
á fjóra meginþætti. „Í fyrsta lagi þarf
að gera ofbeldið sýnilegt. Við förum
í gegnum valin ofbeldistilvik – til
dæmis það alvarlegasta, síðasta tilvik
eða það fyrsta – og förum nákvæm-
lega í gegnum það. Við förum yfir
aðdragandann, hvað var sagt, hverju
var svarað, hvort slegið var með opn-
um lófa eða krepptum hnefa, hvort
það voru áverkar. Við förum yfir
hvert smáatriði frá upphafi til enda.
14 fréttaúttekt Helgin 10.-12. apríl 2015