Fréttatíminn


Fréttatíminn - 19.06.2015, Blaðsíða 13

Fréttatíminn - 19.06.2015, Blaðsíða 13
M Þess er minnst í dag, 19. júní, að öld er liðin frá því að konur fengu kosningarétt og kjörgengi til alþingis. Raunar var sá réttur bundinn við konur 40 ára og eldri en það undarlega ákvæði var fellt út fimm árum síðar. Hundrað ár eru ekki langur tími og sérkennilegt að hugsa til þess misréttis sem viðgekkst sé litið aftur til þessa tíma þegar mæður elstu núlifandi Íslendinga voru uppi – og ömmur og langömmur ann- arra. Lengra er ekki síðan. Þrátt fyrir þessa réttarbót gengu hlutirnir hægt fyrir sig næstu árin og áratugina. Fyrsta konan settist á alþingi sjö árum síðar – og þurfti sér- stakan kvennalista til – en ára- tugir liðu þar til fyrsta konan varð ráðherra, árið 1970. Bíða varð til ársins 1958 eftir sér- stökum jafnlaunalögum, en með þeim hurfu í áföngum sérstakir kvennataxtar úr samningum verkalýðsfélaga. Það var raunar ekki fyrr en um og upp úr 1970 sem réttindabarátta kvenna tók verulega við sér, með stofnun Rauðsokka- hreyfingarinnar og kvennaári Sameinuðu þjóðanna 1975. Það ár, 24. október, vöktu íslenskar konur heimsathygli er þær lögðu niður vinnu og flykktust á baráttufund á Lækjartorgi þar sem 25-30 þúsund manns komu saman, aðallega konur. Rödd þeirra hljómaði ekki aðeins um allt land heldur víða um lönd. Síðar hefur þessa dags verði minnst sem einstaks viðburðar og fyrirboða gagngerra breytinga. Enginn vafi er á því að þessi samstöðufundur leiddi með ýmsu öðru til þess að grundvöllur var fyrir sterku fram- boði konu til embættis forseta Íslands fimm árum síðar, þegar Vigdís Finnbogadóttir bar sigurorð af þremur körlum. Sú kosn- ing var risaskref í jafnréttisátt. Í viðtali við Vigdísi í Fréttatímanum í dag kemur fram að fólk, konur og karlar, hafi á þeim tíma viljað fá konu sem forseta – og það hafi verið vegna áhrifa frá kvennafrídeginum. Kvennafrídagurinn sannaði það, eins og Vigdís segir, að konur voru máttarstólpar samfélagsins og stóðu, ekki síður en karl- arnir, undir því. Vigdís segir stórkostlegt að sjá hvernig konur hafi haslað sér völl síðustu áratugi. En nú, öld eftir að konur fengu kosninga- rétt, er enn verk að vinna. Lagaleg réttindi hafa verið tryggð, konur hér á landi hafa öll sömu formleg réttindi og karlar. Mikil árangur hefur vissulega náðst en sam- kvæmt úttekt Alþjóðaefnahagsráðsins árið 2014, á 142 ríkjum, var Ísland í fyrsta sæti samkvæmt mati á jafnrétti kynjanna út frá þáttum eins og þátttöku í atvinnulífinu, stjórnmálaþátttöku, efnahagslegum jöfnuði og tækifærum til að njóta menntunar og heilbrigðisþjónustu. Samkvæmt matinu hefur Íslendingum tekist að brúa um 86% af því bili sem mis- munar kynjunum – en það bil þarf að brúa að fullu. Við annað verður ekki unað. Þótt staðan hér sé skárri en annars staðar – og raunar skást – eigum við enn nokkuð í land með að ná fullu jafnrétti kynjanna. Í þeirri baráttu þurfa allir að leggjast á eitt, karlar ekki síður en konur. Óútskýrður launamunur milli kynjanna er enn til staðar en ein orsök þess er að vinnumarkaðurinn er enn kynskiptur. Ráðamenn hafa bent á að grípa þurfi til markvissra aðgerða til að breyta náms- og starfsvali, hvetja stráka til að fara í umönn- unarstörf og stelpur í tækni- og iðngreinar. Samræma þarf betur fjölskyldu- og atvinnu- líf og stuðla að jafnri þátttöku kynjanna í barnauppeldi og heimilisstörfum – en þar hefur þó orðið grundvallarbreyting á af- stöðu og aðkomu karla frá því sem áður var. Mikilvægt er að konur og karlar hafi jöfn tækifæri í samfélaginu en það stuðlar að betra þjóðfélagi og bættum lífskjörum allra. Enn eiga við orð Bríetar Bjarnhéðins- dóttur þegar hún í hátíðarræðu fagnaði kosningarétti kvenna fyrir réttri öld: „Vér heilsum glaðar framtíðinni, þar sem karlar og konur vinna í bróðerni saman að öllum landsmálum, bæði á heimilum og á alþingi.“ Ísland er í fyrsta sæti í jafnréttismálum – en enn er verk að vinna Brúa þarf bilið að fullu Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is LóABORATORíUM LóA hjáLMTýsdóTTiR Skeifunni 17, 108 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is Fréttastjóri: Hösk- uldur Daði Magnússon hdm@frettatiminn.is. Auglýsingastjóri og stjórnarformaður: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Framkvæmdastjóri: Teitur Jónasson teitur@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti. KOSTA RÍKA NÁTTÚRUPARADÍS SEM Á EKKI SINN LÍKA 5. - 19. SEPTEMBER Verð kr. 565.940.- Innifalið í verði: Flug, skattar, hotel, allar ferðir, islenskur fararstjóri og aðgangur þar sem við á Ferðaskrifstofan hefur nú hannað í samvinnu við heimamenn sérstaka ferð sem saman-stendur af upplifun af náttúru landsins og dýralífi þess. Auk þess munum við kynnast fólkinu sjálfu sem landið byggir. Ferðin er ætluð brosandi og lifandi fólki sem vill upplifa ævintýri í ótrúlegu umhverfi niðurhal einfalt ótakmarkað 6.990 ljósleiðari ljósnet vortex.is 525 2400 12 viðhorf Helgin 19.-21. júní 2015
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93

x

Fréttatíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.