Fréttatíminn - 19.06.2015, Qupperneq 29

Til hamingju konur!
20% afsláttur af dömufatnaði í dag
ESPRIT · SMÁRALIND
að konur taki á sig stórar ábyrgðar-
stöður í stjórnmálum. Við vorum í
upphafi sex konur í ráðinu, Margret
Thatcher vildi ekki vera með sem
okkur þótti skrítið en ég held hún
hafi viljað það seinna, en í dag eru
hátt í fimmtíu konur í ráðinu. Það er
ótrúleg fjölgun á fáum árum og sýn-
ir að konur hafa verið að ryðja sér
til rúms. Kvenréttindi eru auðvit að
mannréttindi. Konur hafa ekki haft
mikil mannréttindi í heiminum og
þannig er það víða enn. Það er stór-
kostlegt að sjá hvernig konur hafa
haslað sér völl á síðustu áratugum.
Þær hafa stigið fram og þorað að
gera sig gildandi.“
Í rótunum er meiningin
„Það er svo skrítið að ég hafði
aldrei heyrt þetta, að vera fyrir-
mynd, fyrr en núna á síðari árum,”
segir Vigdís aðspurð um sínar fyrir-
myndir. Konan sem sannaði það
fyrir okkur öllum að konur væru
svo sannarlega líka menn og sem
er í hugum margra sterk fyrir-
mynd. Aðspurð á blaðamannafundi
í aðdraganda kosninganna hvort
þjóðin ætti að kjósa hana því hún
væri kona, svaraði hún því neitandi.
Þjóðin ætti að kjósa hana því hún
væri maður. „Að hafa einhverja
fyrirmynd og reyna að vera eins
og einhver annar – maður var bara
að reyna að vera maður sjálfur. En,
það er hægt að láta blása sér anda í
brjóst. Ekki að verða undir áhrifum
heldur að láta þá aðila sem manni
finnst þess virði að hlusta á blása
sér anda í brjóst.“
Orðin fyrirmynd og maður
færa okkur að einni helstu ástríðu
Vigdísar, tungumálum. Vigdís
hefur gegnt starfi velgjörðarsendi-
herra Menningarmálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna (UNESCO)
í tungumálum frá árinu 1998
og er fyrsti opinberi talsmaður
tungumála á heimsvísu. Vigdís
segir tungumálin vera lykilinn að
heiminum og hún brennur fyrir
Vigdísarstofnun, alþjóðlega mið-
stöð Háskóla Íslands í tungumálum
og menningu, sem starfar undir
formerkjum UNESCO. Vigdísi er
íslensk tunga ekki síður hugleikin
og hún ljómar þegar hún ræðir
mikilvægi tungunnar og merkingu
orða. „Við verðum að vernda ís-
lenska tungu. Við eigum að leggja
rækt við tunguna og leyfa henni að
þróast en einnig að vernda gamlar
hugmyndir og söguna á bak við
orðin. Eins og af hverju er orðið
æ útbreiddara að nota orðið menn
um karlmenn? Því er auðvitað bara
stolið úr ensku því að karlmenn eru
karlmenn en konur eru kvenmenn,
við erum öll menn. Það er eitt sem
fer alveg óskaplega í taugarnar á
mér. Þegar það stendur „konur“ á
upplýsingaskiltum til að benda á
hvar konur geti verslað, og „menn“
þar sem karlmenn geti verslað. Ég
vil ekki hanga í fornri tungu því
auðvitað á tungan að vera lifandi.
Hún er lifandi tæki til tjáningar en
við megum ekki gleyma að hún á
sér rætur. Og í rótunum er mein-
ingin. Og af því að við erum að tala
um tunguna þá verð ég að segja að
ég er miklu hrifnari af orðinu kven-
réttindi en orðinu femínismi. Mér
finnst kvenréttindi vera svo flott
orð fyrir jafnréttið – það rímar við
mannréttindi.“
Gaman að vera til
Ég spyr Vigdísi að lokum hvernig
hún fari að því að halda svona
vel í heilsuna og gleðina. „Ég er
alltaf að gera það sem mér finnst
skemmtilegt og mér finnst afskap-
lega gaman að vera til. Ég er svo
þakklát fyrir að hafa þessa góðu
heilsu en ég þarf auðvitað að hafa
fyrir því. Ég hef stundað Qigong í
25 ár og ég hjóla hérna úti og reyni
að hreyfa mig,“ segir Vigdís og
bendir á þrekjól sem stendur úti á
svölum á milli blómapottanna. Mér
finnst það því miður alveg hræði-
lega leiðinlegt. Auðvitað veit mað-
ur að maður er ekki lengur sprell-
ungur og það er heldur leiðinleg
tilfinning þegar líkaminn er farin
að vinna hægar en orkan í höfðinu
er enn til staðar. Ég hef sagt að ég
mundi hlaupa upp á Esjuna einu
sinni á dag ef ég fengi handrið á
leiðinni niður.“
Vigdís á kannski ekki eftir klífa
Esjuna án handriðs en hún er samt
alltaf að klífa einhverskonar fjöll
hvert sem hún fer, með alla sína
reynslu á bakinu. Hvort sem það
er í hlutverki sendiherra tungu-
málsins eða sem verndari náttúr-
unnar. Og að miðla reynslunni til
æsku landsins er það sem henni
finnst einna skemmtilegast að gera.
„Æskan er það sem skiptir mestu
máli. Það þarf alltaf að muna eftir
henni og kenna henni að vernda
dýrmæta náttúruna og að leggja
rækt við einstakt tungumál okkar.
Því náttúran og tungan er það sem
gerir okkur að þjóð, án þess værum
við ekki lengur – við.”
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
„Það var auðvitað alltaf mikið spáð í fötin en það gleymist stundum að á bak við öll þessi dress er alveg gríðarleg vinna sem fór
í að semja ræður.” Ljósmynd/Hari
28 viðtal Helgin 19.-21. júní 2015