Ægir - 01.04.2003, Blaðsíða 35
35
F I S K V I N N S L A
um uppi,“ segir Sigurður Guðni.
Krapinn er jafnframt notaður
til að ná fram hámarksnýtingu á
afurðinni. Með bættum gæðum
batnar nýtingin sjálfkrafa. Að
auki stöðvast vökvatap úr fiskin-
um og um einhverja vatnsupp-
töku er að ræða ef hann liggur í
krapa þar sem saltinnihald og
hitastig er rétt.
„Krapakerfi Skagans er eina
krapakerfið sem hefur stjórn á öll-
um þáttum krapans, það er að
segja hitastigi, þykkt og saltinni-
haldi. Vatninu sem notað er í
krapann er dælt yfir forkæli fyrir
notkun þannig að kerfið er óháð
innhitastigi vatnsins, vatninu eða
sjónum eftir atvikum er dælt yfir
frystiplötur sem eru á lágu hita-
stigi til að binda saltið í ísinn. Að
endingu fellur ísinn niður í
blandarann, sem er tvískiptur til
að hámarka afköst tækisins. Ann-
ar tankurinn er að búa til nýja
blöndu meðan hinn tæmir sig.
Stýrikerfið er byggt upp þannig
að þrjár mismunandi blöndur
geta verið í notkun samtímis og
eru blöndurnar búnar til eftir
pöntunum frá afhendingarstöðv-
um sem geta verið kör eða tank-
ar,“ segir Sigurður Guðni.
Roðfrysting í landi
Roðfrystilínan sem Skaginn
kynnti á sjávarútvegssýningunni
síðastliðið haust byggir á því að
auka verðmæti afurða. Þróun
vinnslulínunnar hefur staðið yfir
síðustu mánuði og hugmyndin
þróast og þroskast. Verkefninu er
skipt í þrjá megin þætti.
Í fyrsta lagi snyrtilínu framan
við roðfrystinn. Línan getur bæði
staðið sem sjálfstæð flæðilína eða
sem hluti af roðfrystiferlinu. Þessi
lína er nú þegar komin í notkun
með góðum árangri.
Í öðru lagi er roðfrystirinn
sjálfur og er hann fullhannaður.
Hann byggir á sömu grundvallar-
atriðum og eldri frystar Skagans.
Þriðji áfanginn er roðdráttarvél
og beingarðstaka sem er enn á
þróunarstigi. Nokkrar frumgerðir
hafa verið smíðaðar en nú er í
prófun sambyggð vél sem roð-
dregur og tekur beingarð í einni
aðgerð. Segir Sigurður Guðni að
það tæki lofi mjög góðu.
Ný kynslóð flæðilína
Skaginn hefur kynnt nýja flæði-
línu sem er algerlega ný gerð þar
sem dregið er úr allri meðhöndl-
un afurða.
„Hún er hugsuð sem sjálfstæð
eining, sem hluti af hefðbundinni
vinnslu eða hluti nýrrar vinnslu-
tækni.
Skaginn hefur nú þegar sett
upp fyrstu snyrtilínurnar af þess-
ari gerð sem hlotið hefur nafnið
SOS-W08 (Skaginn Online Step
controlled Flow line – Whitefish
átta stæði). Við hönnun línunnar
var haft að leiðarljósi að:
• Að auka gæði afurða með því að
draga úr meðhöndlun.
• Að bæta nýtingu með því að
minnka ónauðsynlegan afskurð.
• Að auka afköst með því að
hætta ónauðsynlegri meðhöndlun
og bæta vinnuaðstöðu.
• Einfalt gæða- og nýtingareftir-
lit.
Ef talað er af hógværð um nið-
urstöður frá því tímabili sem lín-
an hefur verið í notkun þá má
segja að hún gefi góðar vonir.
• Yfir 3% afurða fara í hærri
gæðaflokk en áður. Þetta gerist
vegna góðrar meðhöndlunar.
Hvert flak er lagt á snyrtilínuna
og er aldrei sveigt eða kreist.
• Heildarnýting hefur aukist
um 2%. Með markvissri snyrt-
ingu þar sem flakið liggur rétt
fyrir starfsmanninum hefur af-
skurður minnkað og í stað þess að
skera þvert gegnum flakið er
skurðurinn í fláa.
• Minni meðhöndlun og góð
vinnuaðstaða hefur aukið afköst í
snyrtingu um 30%.
• Gæðaeftirlit er framkvæmt af
starfsmanni sem hefur starfsað-
stöðu á milli bandanna sem snyrt
er á. Einstaklingseftirlit er einfalt
og gefur möguleika á að leiðrétta
vinnubrögð strax, sem leiðir til
bættrar nýtingar og aukinna
gæða.
Línan er tengd beint við flök-
unarvél. Flökin fara í tveimur
straumum, vinstra og hægri flök,
inn á snyrtilínu. „Telescopiskt”
færiband leggur flökin hlið við
hlið á snyrtilínuna. Snyrtilínan er
kyrrstæð meðan flökin eru lögð
niður en flytur þau síðan að
starfsmanninum og stoppar.
Starfsmaðurinn þarf því ekki að
sækja eða skila flakinu, það kem-
ur til hans og er flutt frá honum
eftir snyrtingu,“ segir Sigurður
Guðni.
Auk framangreindra markmiða
sem Sigurður segir að hafi náðist
eru aðrir kostir við notkun lín-
unnar. „Þar sem flökin eru aðskil-
in hvert frá öðru verður ekki um
smit á bakteríum að ræða milli
þeirra. Línan er einnig einföld í
þrifum og er tími (kostnaður)
sem fer í þrif á þessari línu um-
talsvert minni en í þrifum á hefð-
bundinni línu (50%).
Bæði er hægt að fá línuna með
og án skráningakerfis fyrir gæði
og nýtingu. Gæðaeftirlit er fram-
kvæmt af starfsmanni sem jafn-
framt gæðaskoðun snyrtir þau
flök sem ekki næst að snyrta í
eðlilegu flæði.
SOS-línan hentar fyrir margar
fisktegundir svo sem þorsk, ýsu,
lax og fleiri tegundir. Línan er
nýung og í raun fyrsta raunveru-
lega flæðilínan sem stendur undir
nafni. Árangur af notkun hennar
er einnig mjög góður og fyrir þá
sem áhugasamir eru um að sjá
hana í notkun má benda á
heimasíðu okkar www.skaginn.is,
þar sem er myndband sem sýnir
notkun á fyrstu línunni,“ segir
Sigurður Guðni.
Skaga lausfrystirinn
Skaginn hf. hefur á undanförnum
fimm árum þróað nýja tegund af
lausfrysti. Byggt er á nýrri tækni
þar sem hefðbundnar aðferðir sem
Þykkur krapi.
Hitamæling á þykkum
krapa. Mikilvægt er að
stýra hitastigi.
Flökin koma frá flök-
unarvél í tveimur
straumum.