Ægir - 01.09.2003, Blaðsíða 31

31
Verð á einum slíkum kafbáti er
á bilinu 16 til 40 milljónir króna,
en það fer þó m.a. eftir dýpisþol-
inu, en þó fyrst og fremst eftir
búnaðinum sem settur er um
borð. „Sem dæmi getum við
komið fyrir fullkomnum neðan-
sjávarmyndavélum, hliðarsónar,
fiskileitartækjum, seltumæli,
hitamælum o.fl.“
Eins og áður segir kom fljót-
lega fram áhugi bandaríska flot-
ans á að fá kafbát frá Hafmynd og
segir Torfi að kaup á honum hafi
verið staðfest. „Bandaríski varnar-
málaráðherrann er búinn að sam-
þykkja fjárveitinguna og við
reiknum með að afhenda bátinn
um mitt næsta ár. Hann verður
útbúinn til sprengjuleitar með
nákvæmustu staðsetningartækj-
um sem völ er á. Staðsetningar-
tæknin er svo fullkomin að unnt
er að koma á sama punktinn aftur
eftir klukkustund með þriggja
metra nákvæmni. Þetta er afar
mikilvægt vegna þess að menn
vilja geta fundið sama hlutinn
aftur, t.d. tundurdufl.“
Bandaríski flotinn kaupir
kafbát frá Hafmynd
Hafmynd hefur kynnt þessa
tækni á sýningum erlendis og
einnig í gegnum umfjöllun og
auglýsingar í fagtímaritum.
Sömuleiðis hefur vefsíða fyrirtæk-
isins www.gavia.is reynst gott
markaðstæki. „Á tiltölulega
skömmum tíma erum við orðnir
vel þekktir fyrir þessa tækni og
þessi sala til bandaríska hersins
kemur okkur að mínu mati end-
anlega á kortið því þar á bæ verða
menn að hafa mjög ríkar ástæður
til þess að leita að tækjabúnaði út
fyrir Bandaríkin. Hafmynd er
eina fyrirtækið utan Bandaríkj-
anna sem bandaríski flotinn hefur
leitað til með slíkan búnað og við
lítum að sjálfsögðu á það sem
mikla viðurkenningu á þeim
tæknibúnaði sem við höfum verið
að þróa.“
Neðansjávarmyndatökur fyrir
Landssamband smábátaeig-
enda
„Ég lít svo á að kafbáturinn nýtist
öllum þeim sem þurfa að vita
eitthvað um hafsbotninn eða það
sem gerist undir yfirborði sjávar.
Hér á landi kemur þessi tækni að
góðum notum fyrir t.d. eftirlit og
viðgerðir á skólplögnum, vatns-
leiðslum og neðansjávarstrengj-
um. Þá nýtist hún vel til sjómæl-
inga, mengunar- og öryggiseftir-
lits með höfnum. Að ógleymdri
leit í sjó, t.d. að skipsflökum,“
segir Torfi.
„Við höfum verið í góðri sam-
vinnu um þróun tækisins við
Hafrannsóknastofnunina og Há-
skóla Íslands og nú liggur fyrir að
við munum hafa samstarf við
Landssamband smábátaeigenda
um neðansjávarmyndatökur þar
sem reynt verður að afla upplýs-
inga um hafsbotninn á veiðislóð,
allt niður á fimm hundruð metra
dýpi.“
Hönnun, þróun og smíði
á Íslandi
Hafmynd var á sínum tíma stofn-
uð um þróun og hönnun á sjálf-
virkum kafbátum. „Fyrirtæki var
stofnað um þetta verkefnið árið
1999 og formleg starfsemi þess
hófst á árunum 2000 og 2001.
Það er enginn vafi að áhugi
bandaríska flotans hefur opnað
okkur ýmsar leiðir. Við erum með
mörg járn í eldinum, bæði í Evr-
ópu og Asíu,“ segir Torfi.
Eins og áður segir er kafbátur-
inn algjörlega íslensk uppfinning.
Báturinn hefur verið hannaður og
þróaður hér á landi og hann er
sömuleiðis smíðaður hér. „Þetta
er hannað og álagsprófað í tölvum
og síðan eru teikningarnar sendar
í tölvustýrða rennibekki í vél-
smiðjum í Reykjavík. Þegar
stykkin koma síðan til baka eru
þau þrýstiprófuð. Við getum
þrýstiprófað kafbátinn niður á tvö
þúsund metra dýpi í sérstökum
þrýstitanki.“
Fyrirtækið er í eigu nokkurra
einstaklinga og Nýsköpunarsjóðs.
N Ý S K Ö P U N
Kafbátnum er stýrt með tölvu. Hér er Bretinn Richard Yeo að stýra
farinu.
Auðvelt er að setja kafbátinn saman. Í
raun er hólkunum smellt saman, rétt
eins og þegar linsu er smellt á mynda-
vél. Sótt hefur verið um einkaleyfi á
þessari hönnun, sem er eitt sex einka-
leyfa sem sótt hefur verið um vegna
kafbátsins.
Á öndverðri 20. öld varð
bylting í sjávarútvegi Íslend-
inga þegar vélin leysti af hólmi
árar og segl. Allir vildu eignast
vélbát eða togara. Þetta ævin-
týri Íslandssögunnar er við-
fangsefni Jóns Þ. Þór í 2. bindi
Sögu sjávarútvegs á Íslandi,
sem Bókaútgáfan Hólar hefur
sent frá sér.
Jón Þ. Þór kemur víða við í öðru bindi þessa
viðamikla verks, en fyrsta bindið kom út í fyrra-
haust. Hér ræðir Jón um bjarta tíma og dapra í
sögu báta- og togaraflota Íslendinga, furðufugla
sem vildu byggja íshús, ævintýraleg aflabrögð á
Halamiðum, togarasöluna miklu til Frakklands og
síldarkrakkið, saltfiskverkun, upphaf hraðfrysting-
ar, landhelgismál og landhelgisgæslu, svo fátt eitt
sé nefnt. Varpað er ljósi á þróun útvegs allt í kring-
um landið, fyrir vestan og austan, norðan og sunn-
an.
Jón Þ. Þór hefur dregið að sér gríðarlegan fróð-
leik um allar hliðar útgerðar á Íslandi sem hann
tvinnar saman af mikilli kunnáttu.
Saga sjávarútvegs á Íslandi:
Annað bindið
komið út
Jón Þ. Þór.