Tímarit Máls og menningar - 01.11.1943, Síða 62

172
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Ég spurði, hvort liann væri svo hrifinn af kjörum þeirra, sem
þar ynnu, að hann hafnaði öllum góðum boðum til þess að geta
gengið í þeirra hóp.
„Mér er ekki vandara um en þeim,“ gegndi hann. „Þar að auki
hef ég fengið miklu meiri menntun, en flestir þeirra hafa átt kost
á að njóta. Ég gæti kanski upplýst þá eitthvað og orðið þeim til
gagns í baráttu þeirra fyrir betri heimi.“
„Byltingu?“ spurði ég næstum viti mínu fjær af reiði.
„Ég veit það ekki enn, — ef til vill, verði ekki hjá því komizt
með öðru móti.“
Þá þoldi ég ekki meira, heldur kastaði að honum sáryrðum —
og fór.
Nú munu menn segja við mig:
„Sonur þinn gerði ekki annað en það, sem guð fyrirskipaði í
upphafi: yfirgaf föðurhús sín til þess að búa með þeirri konu, sem
hann hafði fastnað sér.“
„Satt er það, enda liggur ógæfa mín ekki í því. Hún á rætur
sínar að rekja til þess augnabliks, er ég í hefndarhuga lokaði þeirri
leið, sem opin á að standa milli föður og sonar, jafnframt þeirri
framtíð, sem metnaður míns föðurhjarta hafði ákveðið honum.
Ég sé son minn ekki oft, en ég veit, að hann heyr harða lífs-
haráttu fyrir sér og sínum. Ónýtu lærdómshendurnar hans hafa með
árunum orðið blakkar og grófar, svo engan getur lengur grunað,
að þær hafi einu sinni fyrst og fremst verið notaðar til þess að
halda á penna og fletta hvítum bókarblöðum. Og þegar skólasyst-
kinin hans fyrrverandi reika prúðbúin niður að höfn og mæta hon-
um þar svörtum af kolareyk og svita, eða hitta hann á sömu slóð-
um atvinnulausan, er sem ég sjái sjálfglaðan fyrirlitningarsvipinn
á andlitum þeirra og heyri þau segja:
„Þér var þetta mátulegt fyrir svikin. Þú sveikst vini þína.“ Já,
þegar ég sé þetta fyrir mér og heyri, þá fer hún stundum að loga
mér í harmi hin hræðilega ósk, að múgur hinna tötrum klæddu og
óhreinu, með hann í broddi fylkingar, moli í skjótri svipan niður
það vald, sem nú ræður veröld okkar, — hinn prúðbúna hroka
himins og jarðar, að mér sjálfum meðtöldum, svo eitthvað nýtt
megi uppvaxa þess í stað. — En nóg er nú skrifað, penninn minn.