Tímarit Máls og menningar - 01.11.1943, Blaðsíða 70

180
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
nefndinni, þar sem átti sæti fulltrúi AlþýSusambandsins og einnig
fulltrúi frá Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja. Samkvæmt þeim
grundvelli, sem þar var lagður, er kaup meðalbónda reiknað út
eftir meðaltekjum verkamanna og annarra helztu launþegastétta í
bæjum. Þar með tengjast hagsmunirnir í eitt: kaup bóndans hækkar
eða lækkar eftir meðaltekjum vinnandi fólks í bæjum. Auknar tekjur
verkafólks og aukin atvinna í bæjum skapar bóndanum hærra kaup
og jafnframt öruggari markað. Allt tilefni livers konar togstreitu
milli launþega og bænda í kaupgjalds- og verðlagsmálum er með
þessu úr sögunni. í stað þess hlýtur allur áhugi beggja að beinast
að einu og sama viðfangsefni: að auka sem mest atvinnu og bæta
atvinnuhætti til sjávar og sveita. Trygging atvinnulífsins er undir-
staðan að sameiginlegri velferð beggja. Bæði verkamönnum og
bændum er því lífsnauðsyn að standa fast á grundvelli þess sam-
komulags, er sexmannanefndin komst að, láta ekkert raska þeim
grundvelli, en byggja á honum enn nánara samstarf í framtíðinni.
Bændur mega t. d. ekki láta æsa sig til afskipta af deilu, sem risið
hefur út af því, hvort mjólkurlítrinn, sem verðlagður er til bænda
á kr. 1.23, þurfi að kosta í Reykjavík kr. 1.70. í svona málum verða
þeir að sjá, hvaða seiður er gerður til þeirra. Slík deila er sem sé
engan veginn deila neytenda við bœndur, heldur við þá menn, sem
tekið hafa að sér að gerast milliliðir bænda og neytenda; hún er
deila við skemmdarvarga, sem vilja báðum illt, vegna þess þeir
telja sér pólitískan og persónulegan hag að sundrunginni. Fjörutíu
og þrír aurarnir, sem þeir leggja á hvern lítra mjólkur, er hið
pólitíska lóð þeirra á metaskálar úlfúðar og tortryggni, sem þeir
telja sér lífsspursmál að viðhalda milli bæjarmanna og sveitafólks.
Á slíkum seið ber bændum að vara sig. Þó er önnur pólitík þessara
bændaspekúlanta enn varhugaverðari, sú er stefnir beint að því að
eyðileggja efnahag bœndastéttarinnar og koma henni út í það öng-
þveiti að aðstoða auðmannastétt landsins til að draga úr atvinnu
verkafólks og lœkka kaupgjaldið í þágu einkabraskara, Þó að til-
gangurinn sé fyrst og fremst að knésetja verklýðshreyfinguna, er
þessi pólitik engu síður til að féfletta bændur og fjötra þá á skulda-
klafa að nýju, því að atvinnuleysi og kauplækkun í bæjum gerir
hvorttveggja að lækka kaup bóndans og rýra stórlega markaðinn