Tímarit Máls og menningar - 01.11.1943, Page 72

182
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ingur þeirra árin 1940—1942 nam um 500 milljónum króna, og
var það 95.6% af heildarútflutningi landsmanna. Sést nægilega af
þessu, hvílík auðsuppspretta fiskimiðin eru íslenzku þjóðinni. En
lítum hinsvegar á ástand skipastólsins, eins og t. d. Loftur Bjarna-
son, útgerðarmaður, lýsir honum í júní-júlí hefti Víkings í ár:
„Ég hef hér í höndum skýrslu um aldur skipastóls landsmanna,
miðað við rúinlestatölu, við síðustu áramót.
Af fiskiskipum eru 6 af hundraði yfir 20 ára, 21 af hundraði
milli 10 og 20 ára, og aðeins 13 af hundrað undir 10 ára aldri.
Af flulningaskipum eru 30 af hundraði yfir 30 ára gömul, 32 af
hundraði milli 20 og 30 ára, og ekki nema 38 af hundraði undir
20 ára.
Einnig er það sérstaklega áberandi, livað ástandið er miklu verra
hjá' hinum stærri fiskiskipum en hinum minni.
Enginn togaranna er undir 10 ára, en 80 af hundraði eru yfir 20
ára, en það er sá aldur, sem erlendis er talið hámark, vegna sí-
vaxandi viðhaldskostnaðar, enda eru þeir þá einnig orðnir úreltir
að ýmsu leyti, samanborið við nýrri skip.
Ekkert línuskipanna er yngra en 20 ára, en 70 af hundraði yfir
30 ára.
Af þessu sést, að ástandið er ekki glæsilegt, og hver þjóð, sem
á afkomu sína undir fiskiveiðum og siglingum, myndi gera ráð-
stafanir til úrbóta.“
Skipastóll landsmanna er sem sagt allur úr sér genginn. Sjó-
mannastéttin er látin sigla og stunda veiðar á skipum, sem orðin
eru hættulegar fleytur. Ástandið er verra en fyrir stríð. Oll árin
þar á undan var svikizt um að endurnýja flotann. Meginið af hon-
um var í eign einstaklinga, er hugsuðu um það eitt að stórgræða
fyrir sjálfa sig, en létu útgerðina sýna tatp og skipin ganga úr sér.
í stað þess að ríkisstjórnir undangengins áratugar tækju í taumana,
létu þær þessa ósvinnu viðgangast, og er þess skemmst að minnast,
þegar Framsóknarflokkurinn tók sig til og bjargaði Kveldúlfi, er
hann var sokkinn í skuldir, í stað þess að gera fyrirtækið upp og
taka togarana af því. Nú hrópa sömu útgerðarmenn, sem stefnt hafa
öllum útvegi í voða, á nýja togara frá ríkinu til þess að geta haldið
áfram að græða fyrir sjálfa sig.