Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1981, Blaðsíða 32

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1981, Blaðsíða 32
Altamálið og frumbyggjaréttindi Sama Áform um virkjun Altaárinnar í Norður-Noregi hafa komið af stað-miklum deilum meðal Norðmanna, sem einkum hafa varðað réttarstöðu Sama. Hefur verið dreginn í efa réttur Stórþingsins til að taka slíkar ákvarðanir um mannvirkjagerð einhliða, án sam- þykkis þeirra sem hafa nytjað þetta land í ómunatíð. Það sem hér fer á eftir er útdráttur úr greinaflokki nokkurra norskra þjóöfélags- og mannfræðinga sem ritaður var af þessu tilefni. Harald Eidheim Frumbyggjaréttindi — mannréttindi Réttindi frumbyggja eru í raun óaðskiljanleg frá almennum mannréttindum. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna felur í sér viðurkenningu þess að viss grundvallarréttindi manna megi ekki skerða og þau riki sem hafa undirritað hana skuldbinda sig til að stuðla að því að fólki í eigin landi og öðrum löndum séu tryggð þau réttindi. Mannréttindi eru æðri þeim lögum sem hvert land setur. A sama hátt eru frumbyggjaréttindi skilgreind þannig að þjóðflokkar eigi líka óskoraðan rétt til að lifa í friði og þann rétt þurfi að vernda með ýmis konar ákvæðum sem standi ofar lögum hvers lands. Við vitum að réttur frumbyggja er víða fyrir borð borinn. I mörgum löndum hefur stoðum verið kippt undan lífsgrundvelli þeirra eða honum er stór hætta búin. Stöðugt er gengið á rétt þeirra til landsvæða sem þeir eiga sögulegt tilkall til og efnahagslegri, pólitískri og menningarlegri þróun þeirra hafa verið settar margs konar skorður. Sagan hermir frá sífelldum þjóðamorðum og útrýming vofir yfir mörgum þjóðflokk- um enn í dag. A alþjóðavettvangi hafa Norðmenn beitt sér mjög í þágu frumbyggja, einkum innan stofnana Sameinuðu þjóðanna. Starfið hefur aðallega beinst að því að móta reglugerð sem skuldbindi aðildarríkin til viðurkenningar á rétt- indum frumbyggja sem séu lögum æðri og að afla slíkri reglugerð fylgis. Þessu frumkvæði hefur fylgt fjárhagslegur og siðferðilegur stuðningur við Heimsráð 22
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.