Fréttatíminn


Fréttatíminn - 14.08.2015, Blaðsíða 30

Fréttatíminn - 14.08.2015, Blaðsíða 30
Það eru allir með þessa orku. Það eru allir með eld í sér. Sumir eru með arin- eld, aðrir með skógareld og allt þar á milli. Það er engin blóðprufa eða röntgen- myndataka sem getur sagt til um það hvort þú ert með geðsjúk- dóm, eða ekki. Héðinn Unnsteinsson og Jónas Sigurðsson segja það áskorun að halda athygli fólks með því að tala. „Það sem við ætlum að gera er að segja okkar sögu, og deila með fólki. Maður er manns gaman,“ segja þeir. Ljósmynd/Hari Miðaldra menn tala um upplifun sína af lífinu Jónas Sigurðsson hefur undanfarin ár verið einn afkastamesti tónlistarmaður þjóðarinnar. Hann og Héðinn Unnsteinsson, ráðgjafi um geðheilbrigði hjá heilbrigðisráðuneytinu, ætla á næstunni að halda uppistandskvöld þar sem þeir tala um geðheilbrigði og hamingju í lífi fólks. Þeir lofa þó engum lækningum, bara umræðu. H éðinn Unnsteinsson og Jón-as Sigurðsson ætla á næstu vikum að taka höndum saman og halda nokkurskonar uppi- standskvöld undir nafninu Hamingj- an og Úlfurinn, þar sem þeir ætla að eiga samtal við fólk um hamingju í tónum og tali. Uppistandskvöldin koma í kjölfarið af útgáfu bókarinnar Vertu Úlfur, sem er frásögn Héðins af reynslu sinni af oflæti, en bókin vakti mikla athygli fyrr á árinu. „Við Jónas kynntumst árið 2004 í Danmörku,“ segir Héðinn. „Þá var ég að vinna hjá alþjóða heilbrigðis- stofnuninni (WHO) og Jónas var að forrita og vinna í tónlist. Frá árinu 1994 hef ég verið að halda fyrirlestra og tala á ráðstefnum um geðheilbrigðismál og ég hef verið að vinna með lífsorð sem eru í bókinni minni Vertu úlfur,“ segir hann. „Þetta hefur stundum færst nánast út í uppistand og við feng- um þá hugmynd að blanda þessu saman, þ.e.a.s mínum fyrirlestrum og umræðum og tónlist og textum Jónasar,“ segir Héðinn. „Við kynn- umst í gegnum andlega vinnu og höfum alltaf vitað hvor af öðrum,“ segir Jónas. „Þegar Héðinn var í maníunni, sem hann lýsir í bókinni, þá vorum við alltaf að hittast öðru hverju,“ segir hann. „Jónas fékk að fylgjast með skrifunum mínum þegar ég var að koma til baka úr maníunni. Í bókinni er ég að lýsa hlutum sem eru á jaðri skynsviðsins og hún fjallar um það að við erum öll á sama rófi,“ segir Héðinn. „Ég er að lýsa ástandi sem er bara við- bót við normið, en ekki ab-norm. Það er engin lína sem segir: þú ert geðveikur,“ segir hann. Það eru allir með eld í sér „Ég fékk að lesa handritið og varð strax rosalega hrifinn,“ segir Jón- as. „Mér finnst þetta algerlega stór- kostleg lýsing og að fá hana svona hreina og tæra frá manni sem er svona vel skrifandi og hugsandi og skrifar af nákvæmni og einlægni um það hvernig er að fara í maníu. Líka komandi frá þeim stað að vera að vinna fyrir WHO og með þenn- an bakgrunn. Þessu er svo vel lýst í bókinni og þetta eru svo sterk skila- boð og mikilvægt að þau komi fram. Persónulega finnst mér að allir eigi að lesa þessa bók,“ segir Jónas. „Það sem mér finnst líka mikilvægt að komi fram er, hvar liggja mörk- in? Það sem ég hef verið að gera í tónlist er að taka sjálfan mig inn og mínar upplifanir og mitt ferðalag í átt að einhverju til þess að líða bet- ur,“ segir hann. „Ég vil ræða það við það fólk sem vill hlusta.“ „Það eru allir með þessa orku. Það eru allir með eld í sér,“ segir Héðinn. „Sumir eru með arineld, aðrir með skógareld og allt þar á milli. Það er engin blóðprufa eða röntgenmyndataka sem getur sagt til um það hvort þú ert með geðsjúk- dóm, eða ekki.“ Engin lausn í boði Jónas og Héðinn ætla á þessum kvöldum sem fyrirhuguð eru að tala við fólk. Bæði mun Héðinn tala af sinni reynslu og Jónas einnig, ásamt því að spila lög fyrir gesti. Jónas segir sig koma úr allt annarri átt en Héðinn, en samt leiða þessar áttir að sama punktinum. „Lögin mín eins og Hleypið mér út úr þessu partýi, Hamingjan er hér og Hafið er svart fjalla öll um baráttuna fyrir því að vera til,“ segir Jónas. „Spurningar eins og „hvað er þunglyndi?“ Ég er á því að þunglyndi sé partur af því að þú finnir ekki þinn stað í lífinu,“ segir hann. „Að maður finni ekki sitt hlut- verk. Svo les fólk einhverja sjálfs- hjálparbók sem segir, Hamingjan er hér, en þú veist ekkert hvernig þú átt að fara þangað. Það er ekkert kort,“ segir hann. „Hugurinn þarf alltaf að hafa eitthvað til að hugsa um,“ segir Héðinn. „Við getum bara hugsað um eitt í einu og það sem við hugsum um, það vex. Þetta eru staðreyndir. Hins vegar erum við með 100 milljarða heilafruma í hausnum. Hver og ein er tengd að meðaltali þúsund taugaþráða og hver þráður endar í taugamótum þar sem þúsund hormón og pró- tein flytja rafboðunarskipti,“ segir hann. „Maðurinn er gangandi tíðni. Hjartað gengur fyrir rafmagni, það eru rafboð sem sjá til þess að það slær. Það sem ég er að segja er að orsakavaldar og áhrifaþættir í lífinu og hvernig okkur líður eru eins og þrívíðir köngulóarvefir og eru svo flóknir,“ segir Héðinn. „Við erum að gera tilraun. Við gerðum Facebook síðuna Ham- ingjan og úlfurinn, og fólk spyr; Hvað er þetta?,“ segir Jónas. „Tveir miðaldra menn að „besserwissera“ eitthvað út í loftið,“ segir hann og þeir hlæja. „Við erum ekki með neina lausn,“ segir Jónas. „Við erum bara með það sem virk- aði fyrir okkur. Lykil- atriðið er að halda uppi umræðu. Stóri misskiln- ingurinn gæti verið sá að halda að við þykjumst hafa öll svörin. Við höf- um engin svör. Við vilj- um fara um landið og skemmta fólki, en um leið að búa til umræðu og kveikja eld hjá fólki,“ segir hann. „Við viljum renna í gegnum pæling- arnar um hvað skiptir okkur máli,“ segir Héð- inn. Gæti „floppað“ „Við viljum deila skynjun okkar, upplifun og túlkun á lífinu,“ segir Héðinn. „Ef maður getur komist í gegnum það sem ég gerði með allri minni hjálp þá eru það ákveðin skilaboð til þeirra sem eiga erfitt. Skilaboðin eru þau að það er alltaf leið út,“ seg- ir hann. „Við viljum líka koma á framfæri þeim skilaboðum að það er svo margt sem við eigum sam- eiginlegt sem manneskjur, þó mark- aðurinn sé alltaf að reyna að skilja okkur í sundur. Þú ert svona og ég er hinsegin og þá koma fordómarn- ir. Í dag er svo vinsælt að vera á jaðr- inum, að jaðarinn er orðinn „main- stream“,“ segir hann. „Umræðan er svo „fatal“.“ Er fólk tilbúið að ræða þetta? „Mér finnst vera „momentum“ í gangi,“ segir Jónas. „Af hverju ekki? Mér finnst mörg teikn á lofti að þjóðfélagið sé að breytast,“ segir hann. „Ungt fólk er að koma með mikið af flottum hug- myndum um frelsi, jafnrétti og upp- reisn gegn þöggun. Það er allt að opnast. Það sem maður getur gert er að koma með sína sögu. Það sem við ætlum að gera er að segja okkar sögu, og deila með fólki. Maður er manns gaman,“ segir Jónas. „Við trúum því að þetta hafi skemmt- anagildi og við þurfum að vera skemmtilegir líka.“ „Ég er ekki eins bjartsýnn og Jón- as,“ segir Héðinn og glottir. „Núna er ekkert sem sameinar fólk. Ekki einu sinni fótboltaleikir,“ segir hann. „Það eru allir í sím- anum og allir komnir með allt sem þeir þurfa í skýið sitt og allt orðið Ég. Unga fólkið er í skjánum, svo það er áskorun fyrir okkur að ná athygli fólks.“ „Þetta gæti auðveldlega orðið mega „flopp“,“ segir Jónas. „En af hverju ekki að prófa?“ „Við héldum prufukvöld um daginn og það var gam- an,“ segir Héðinn. „Það er aðal málið, burtséð frá boðskapnum. Hann er bú- inn að fara marga hringi í kringum jörðina,“ segir hann. „Ef fólk tengir og getur tekið eitthvað með sér og breytt einhverju hjá sér sem það vill breyta, þá er það fínt. Aðalatriðið er samt það að fólk komi og skemmti sér eina kvöldstund. Við Íslending- ar þurfum að tala meira um þessa hluti. Kannski erum við búin að eiga hér 1100 ára vetursetu fyrir misskilning, við ætluðum kannski aldrei að stoppa hér,“ segir Héðinn. „Í 800 ár af þessum 1100 erum við búið að berja úr okkur allan mátt. Vanmáttur okkar birtist í þótta, jafn- vel hroka og minnimáttarkennd og stöðugum samanburði og sam- keppni. Við erum alltaf á því að við séum ekki nógu góð. Fyrsta spurn- ing okkar til útlendinga er, „How do you like Iceland?“ Er ekki örugg- lega frábært hérna og allt í lagi með okkur? Mér finnst unga kynslóðin segja okkur að slappa bara aðeins af,“ segir hann. „En svo verður þetta unga fólk 25 ára og fer strax í þenn- an fasa.“ „Af hverju fer fólk saman að hlusta á tvo miðaldra menn og spjalla um þetta allt saman við þá?“, segir Jónas. „Af hverju ekki?“ Hannes Friðbjarnarson hannes@frettatiminn.is 19. ágúst Listasafn Árnes- inga í Hveragerði. 20. ágúst Tryggvaskáli á Selfossi. 21. ágúst Versalir. Ráðhús- inu í Þorlákshöfn. 24. ágúst Félagsheimilið Hvoll. Hvolsvelli. 26. ágúst Háaloftið, Vest- mannaeyjum. Allir viðburð- irnir hefjast klukkan 20. 30 viðtal Helgin 14.-16. ágúst 2015
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Fréttatíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.