Dagrenning - 01.12.1958, Qupperneq 10

HVAÐ ER SPIRITISMI?
Spíritismann reyndi ég lengi vel að
1 íta á sem vísindi en ekki sem trú, eða
sértrú. En spíritisminn hefir, sem vís-
indi, aðeins sannað það, senr hin kristna
trú hefir alla tíð boðað, að menn lifi
eftir dauðann. „Líf er eftir þetta líf,
herra“ var sagt við Jón biskup Arason
og svar hans var þá — á miðri 16. öld
— þetta: „Veit ég það, Sveinki". En
spiritisminn er í raun réttri ekki vís-
indi né vísindastarfsemi. Hann er
sambandsstarfsemi. Á miðilsfundum fá
menn „samband“ við eina eða aðra
„framliðna veru“, sem svo er köll-
uð, en enginn veit í raun réttri við
hvern þetta samband er. Engin trygg-
ing er fyrir því að „andinn" segi
satt og rétt frá því, sem hann þykist
vita, og margoft hefir það reynst rangt,
sem sagt hefir verið fyrir munn miðils-
ins. Þó verið sé að telja fólki trú um að
sambandið sé við framliðna ástvini við-
komandi fólks, er það með öllu ósann-
anlegt að svo sé, og óhætt er að full-
yrða að það er sjaldnast, sem samband
er við Jjann, sem sagt er að það sé við.
Hér er því komið út á mjög hættulega
braut. Sé sambandið við lygaanda eða
jafnvel djöflaanda — sem ávallt reyna að
villa á sér heimildir — er um stórhættu-
legt fyrirtæki að ræða, sem getur haft —
og hefur haft — hinar alvarlegustu, and-
legu afleiðingar fyrir alla er nálægt
þessu koma. Spiritisminn er þannig ekki
kristin lífsstefna heldur heiðni. Trú á
andaverur og samband við þær er sterk-
asta einkenni heiðninnar. í merkri
fornsögu er sagt frá því hvemig „leitað
var frétta" eftir spiritiskum leiðum á 11.
■öld.
Frásögn þessi er í Þorfinns sögu
karlsefnis. Þar er sagt frá því er Guð-
ríður Þorbjarnardóttir, móðir Þorfinns
karlsefnis, var hinn fyrsta vetur í Græn-
landi. Þar var þá „hallæri mikið“ og
margs konar önnur óáran og hafði svo
verið all-lengi. Á Herjólfsnesi í Græn-
landi, þar sem frásögn þessi gerist, býr
Jrá maður sá, er Þorkell heitir. Síðan
segir:
„Sú kona var Jrar í byggð, er Þorbjörg
hét, hún var spákona; hún var kölluð
Lítil-völva. — — Það var háttur Þor-
bjargar á vetrum, að hún fór á veizlur
og buðu menn henni heim, mest þeir,
er forvitni var á um forlög sín eða ár-
ferði og með Jrví að Þerkell var þar
mestur bóndi, Jrá þótti til hans koma að
vita hvenær létta mundi óáran þessu,
sem yfir stóð. Þorkell býður spákonu
Jrangað, og er henni búin góð viðtaka,
sem siður var til, þá er við þess háttar
konu skyldi taka. Búið var henni hásæti
og lagt Jjar undir hægindi; þar skyldi í
vera hænsnafiður."
Síðan er lýst búningi hennar og við-
tökum Jreim er hún fékk, mat þeim er
henni var búinn, og er hvort tveggja hið
athyglisverðasta þó ekki sé það rakið
hér. Síðan segir:
„Er borð voru upp tekin gengur Þor-
kell bóndi fyrir Þorbjörgu og spyr
hversu henni virðist þar híbýli og hætt-
ir manna, eða hversu fljótlega hann
muni þess víss verða, er hann hefir spurt
eftir og menn vildu vita. Hún kveðst
Jrað ekki mundu upp bera fyrr en um
morguniun, þá er hún hefði sofið þar
um nóttina. En eftir að áliðnum degi
var henni veittur sá umbúningur, sem
hún skyldi til að fremja seiðinn. Bað
hún fá sér konur þær, sem kynni fræði
Jrað, er þyrfti til seiðinn að fremja og
Varðlokur heita. En þær konur fundust
eigi. Þá var að leitað um bæinn ef nokk-
.8 DAGRENNING