Bókasafnið - 01.06.2010, Qupperneq 53

53
bókasafnið 34. árg. 2010
Cesar Vallejo
Enginn býr núna í húsinu
Enginn býr núna í húsinu, segirðu við mig, allir eru farnir. Stofan, svefnherbergið, innigarðurinn, allt er mannlaust.
Enginn er þar lengur. Og þá segi ég við þig: Þegar einhver fer verður einhver eftir. Staðurinn þar sem maður
hefur dvalist verður ekki yfirgefinn. Sá staður er aðeins yfirgefinn af mönnum sem enginn kom til. Ný hús eru
meira andvana en gömul vegna þess að veggir þeirra eru gerðir úr steini eða stáli en ekki mönnum. Húsið
verður ekki til þegar lokið er við að byggja það heldur þegar farið er að búa í því. Húsið lifir vegna mannanna
eins og gröfin. Af því spretta ómótstæðileg líkindi milli húss og grafar. Nema að því leyti að húsið nærist af
lífi mannsins en gröfin nærist af dauðanum. Þannig stendur hið fyrra upprétt á meðan hið síðarnefnda liggur
flötum beinum.
Allir hafa yfirgefið húsið í raun og veru en samt hafa allir orðið um kyrrt, sannleikanum samkvæmt. Og það
sem verður um kyrrt er ekki minningin um þá heldur þeir sjálfir. Því er ekki þannig farið að þeir hafi orðið eftir
í húsinu heldur halda þeir áfram að búa í því. Athafnir þeirra og gerðir yfirgefa húsið með lest eða flugvél eða
á hestbaki, fótgangandi eða á fjórum fótum. Það sem dvelur um kyrrt er lífsmagnið, drifkraftur gerandans
og hringformsins. Fótatakið hefur horfið, kossarnir, fyrirgefningin, ódæðisverkin. Það sem býr enn í húsinu er
fóturinn, varirnar, augun og hjartað. Neitun og samsinni, gott og illt, hefur gufað upp. Sá sem hefur aðhafst lifir
enn í húsinu.
Berglind Gunnarsdóttir þýddi
„Stiftisbókasafnið – á eg að kalla það svo?“
„Stiftisbókasafnið – á eg að kalla það svo? – liggur í sama saurnum, sem eg kom því í og skildi við það í árið (1849)-
1850. Það er langt frá mér, að eg sé búinn að skilja við það, því meðan eg er og tóri í Reykjavík – en hér er nú ekki
orðið verandi – ætla eg ekki að sleppa því, en óumræðileg kvöl er að fást við það fyrir þann, sem nokkuð hugsar.
Eg skrifaði stjórnendum safnsins þrisvar árið sem leið um sama hlutinn og bað þá samþykktar á honum, nl.
10. marz, 15. september og 9. nóvember, og hef enn ekki fengið samþykki, og þó var þetta málefni, sem þeir höfðu
falið mér á hendur að afgjöra eftir nýár 1855. Þetta er nú ekki spaug með aðgjörðaleysi. Umliðið ár, 1855, hafa 42
menn notað lán af safni þessu og fengið að láni 1296 bindi. Bókasafnið hefur keypt 150 bindi og fengið gefins
190 bindi eða númer; því þar í eru bæði talin 87 lagaboð, sem eg prakkaði út úr Guðjohnsen af stiftisskrifstofunni
(þó vantar mikið á, að við höfum öll lagaboðin, sem komið hafa síðan alþing reis upp aftur, en þau vildi eg fá) og
grafskriftir og boðsbréf, sem frá prentsmiðjunni komu.
Úr bréfi Jóns Árnasonar þjóðsagnasafnara og stiftsbókavarðar í Reykjavík til Jóns Sigurðssonar í Kaupmannahöfn 23. febrúar 1856.
Úr fórum Jóns Árnasonar, fyrra bindi, Hlaðbúð, Reykjavík, 1950, bls. 51-52.
BÓKASAFNIÐ 32. ÁRG. 20086
un eftir árum eða tímabilum er einungis hægt að miða
leit þar við titla tímaritanna.
Á vefsíðu Evr pubókasafnsins eru samtals fjögur
gagnasöfn undir hatti Íslands. Beinn aðgangur er að
tveimur gagnasöfnum Landsbókasafns, auk þeirra
tveggja fyrrnefndu sem falla undir sameiginlegu vef-
gáttina. Þetta eru kortavefurinn Forn Íslandskort
http://kort.bok.hi.is/ og Sagnanet http://sagnanet.is/.
Þessir vefir eru ekki leitarbæri um vefgátt Evrópu-
bókasafnsins en hægt að komast beint í þá um tengil
í vefslóðina. Á þann hátt er einnig beinn aðgangur að
Gegni og Tímarit.is.
Meginstefna Evrópubókasafnsins er að bjóða
fjöltyngt note daviðmót. Samt er talið viðunandi að
á sömu síðu geti birst texti á tveimur tungumálum.
Þetta táknar í stórum dráttum að efstu lög vefsins
og leitarumhverfi má þýða á hvaða tungumál þátt-
tökusafnanna sem er. Að öðru leyti ríkja þrjú tungu-
mál, enska, franska og þýska. Tungumálablandan
kemur spánskt fyrir sjónir og hlýtur að teljast lýti á
vefnum. Það er umhugsunarefni hvort gagnasöfn-
unum í íslenska framlaginu sé betur borgið með eða
án þeirrar íslensku þýðingar sem nú birtist á hluta
vefviðmótsins.
Hvað er þarna að finna?
Evrópubókasafnið er samlag fjörutíu og sjö þjóð-
bókasafna. Samlagið inniheldur ríflega 270 gagnasöfn,
misjöfn a stærð og gerð. Hartnær 180 gagnasöfn
eru leitarbær gegnum vefgátt Evrópubókasafnsins
og jafnframt er vísa á e gin vefslóð hvers og eins.
Tæplega hundrað gagnasöfn eru einungis leitarbær
um eigin vefslóð. Stutt umfangslýsing er gefin fyrir
hvert gagnasafn. Þar kemur fram hvort gagnasafnið
er leitarbært gegnum vefgátt Evrópubókasafnsins og
jafnframt birt eigin vefslóð gagnasafnsins.
Á forsíðu vefs Evrópubókasafnsins er mögulegt
að takmarka leitina við flokk gagnasafna með hlið-
stæðu innihaldi. Þar raðast saman bókfræðiskrár
þjóðbókasafna, stafræn gagnasöfn, hljóðrit og nótur,
myndir, handrit, kort, tímarit, barnaefni og síðasti
flokkurinn er lokaritgerðir og doktorsritgerðir. Þessi
flokkun gefur yfirlit um eðli og innihald gagnasafn-
anna en mismörg gagnasöfn tilheyra hverjum flokki.
Leit í tveimur fyrstnefndu flokkunum getur skilað
niðurstöðum úr upp undir fimmtíu gagnasöfnum en
fimm gagnasöfn falla undir barnaefni, svo að dæmi
séu tekin. Þegar leit er takmörkuð við lokaritgerðir
og doktorsritgerðir skila sér niðurstöður úr einungis
einu gagnasafni.
Leitarkerfi Evrópubókasafnsins er hægfara og
þunglamalegt. Ekki er í boði að l ita í öllum gagna-
söfn num s mtímis enda reynir bið eftir niðurstöðum
á þolinmæðina þótt minna sé lagt undir. Á vefnum er
varað við að leita í fleiri en fimmtán gagnasöfnum í
einu. Á yfirlitssíðu um gagnasöfnin er úr nokkrum
möguleikum að spila við að velja gagnasöfn til að leita
í samtímis.
Val eftir löndum gefur kost á að velja í einu lagi öll
gagnasöfn viðkomandi lands eða merkja við einstök
P
L
Á
N
E
T
A
N
2
0
0
7
Gullbrá og bir irnir þrír. Myndin er úr bók í stafrænu serbnesku
barnabókasafni. Í þessu gagnasafni er hægt að komast í 127
barnabækur. Stafræna serbneska barnabókasafnið var upphaflega
liður í alþjóðlegu verkefni sem unnið var á árunum 2002–2007.
Afrakstur þess er alþjóðlegt stafrænt barnabókasafn http://
www.childrenslibrary.org/ og serbneska framlagið birtist líka í
Evrópubókasafninu.