Morgunblaðið - 18.04.2015, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. APRÍL 2015
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Lýstar kröfur í þrotabú BG-5 ehf.,
sem áður var Gaumur, en stærstu
hluthafar þess voru Baugsfjölskyld-
an með um 97% hlut, eru um 38 millj-
arðar króna, samkvæmt upplýsing-
um Jóhannesar Karls Sveinssonar
hrl., sem er skiptastjóri þrotabúsins.
Stærsta eignin var 75% eign
Gaums í Baugi
Stærsta eign Gaums, síðar BG-5
ehf., var 75% hlutur í Baugi sem varð
gjaldþrota sumarið 2009. Aðrar
eignir Gaums voru meðal annars
1988 ehf., Aðföng, B2B ehf., B2B
holding, Barney, Baugur Group hf.,
Bónus, Fjárfestingafélagið Gaumur
ehf., Gaumur holding, Hagar, Hag-
kaup, Illum A/S, Stoðir Invest,
Styrkur Invest, Thu Blasol og Versl-
unin Útilíf.
Líkt og segir hér að ofan átti
Baugsfjölskyldan 97% í Gaumi og
þar af átti Jón Ásgeir Jóhannesson
41% hlut og var langstærsti hluthaf-
inn.
Segir að aðeins lítið brot fáist
greitt upp í kröfur
Jóhannes sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær, að kröfulýsingar í
þrotabú BG-5 efh., væru 38 milljarð-
ar króna.
Ekki lægi enn fyrir hversu mikið
fengist upp í lýstar kröfur, en þó
væri ljóst að það yrði aðeins brot af
umræddum 38 milljörðum króna.
Jóhannes sagði aðspurður um það
hvers vegna nafni félagsins hefði
verið breytt úr Gaumur í BG-5 að sér
væri ekki kunnugt um það hver
ástæðan væri, en búið hefði verið að
breyta nafni félagsins áður en það
var tekið til skipta. Gaumur var úr-
skurðaður gjaldþrota 18. september
2013. Þá hafði enginn framkvæmda-
stjóri starfað hjá félaginu frá því í
febrúar sama ár, vegna þess að
Kristín Jóhannesdóttir, fram-
kvæmdastjóri félagsins til þess tíma,
þurfti að láta af störfum eftir að hún
var dæmd fyrir skattalagabrot í
sama mánuði.
Þrotabú Baugs og Kaupþing
banki stærstu kröfuhafar
„Stærstu kröfuhafar í þrotabú
BG-5 eru þrotabú Baugs og gamli
Kaupþing banki. Það voru ákveðin
riftunarmál sem þrotabú Baugs fór í
á sínum tíma, sem varða þessi bú-
skipti hjá mér dálítið,“ sagði Jóhann-
es.
Skiptafundur þrotabús BG-5 ehf.
verður haldinn 28. apríl nk. á skrif-
stofu skiptastjóra að Borgartúni 26
og hefst hann kl. 14.30.
Jóhannes Karl Sveinsson segist
ekki eiga von á því að skiptum búsins
ljúki á þeim fundi og hann geri sér
ekki enn í hugarlund hvenær end-
anlegum þeim ljúki.
Samkvæmt síðasta ársreikningi
Gaums, frá árinu 2007, sex árum áð-
ur en félagið var tekið til gjaldþrota-
skipta, var hrein eign félagsins yfir
40 milljarðar króna. Félagið skilaði
ekki ársreikningum eftir það.
Lýstar kröfur í
BG-5 upp á 38
milljarða króna
 Skiptafundur þrotabúsins BG-5 ehf.,
áður Gaums, haldinn í lok mánaðar
Jóhannes Karl
Sveinsson
Jón Ásgeir
Jóhannesson
Hallgerður Hauksdóttir, formaður
Dýraverndarsambands Íslands, hef-
ur orðið vör við auknar tilkynningar
um illa meðferð á dýrum. Tilkynn-
ingar til félagsins hafa aukist um-
talsvert frá árinu 2007 en á því ári
tók við nýr formaður sem lagði mikið
upp úr að efla starf og sjáanleika
Dýraverndarsambandsins.
Tilkynningarnar eru af ýmsum
toga en helst varða þær búfé og svo-
kölluð selskapsdýr. Varðandi búféð
er gjarnan óttast að dýrum sé ekki
gefið nóg eða að þau séu í skjólleysi.
Tilkynningar sem varða selskaps-
dýrin eru þó gjarnan fjölbreyttari,
oftast er um að ræða tilkynningu
vegna hunda. „Varðandi selskaps-
dýrin er það helst að verið sé að
berja hunda, nágrannar verða vitni
að því að verið sé að sparka í hund,
hundar hafa verið bundnir úti lengi
og tilkynningar berast um horuð
dýr. Fólk sér að það er eitthvað að,“
segir Hallgerður.
Hallgerður segir þau afgreiða til-
kynningar með því að vísa á ábend-
ingarhnapp MAST. „Við erum dálít-
ið svona innan gæsalappa í vinnu hjá
Mast við að benda fólki sem hringir
á hnappinn og við gerum það með
glöðu geði,“ segir hún. Hallgerður
segir mikilvægt að venja sig á rétta
orðnotkun í þessu sambandi, um er
að ræða athugun og ábendingar en
ekki kærur. Röng orðnotkun geti
haft fælingarmátt og dregið úr til-
kynningum.
„Þetta er eins og með barna-
verndarmál, þér ber að láta vita ef
þú telur að það sé eitthvað að varð-
andi meðferð eða umgengni við dýr.
Síðan er það Matvælastofnunar að
meta það,“ segir Hallgerður.
brynjadogg@mbl.is
Aukin meðvitund
um dýravelferð
 Málin varða helst búfé og hunda
Morgunblaðið/Heiddi
Dýravernd Sífellt fleiri hafa vökul
augu yfir velferð dýra.
Benedikt Bóas
benedikt@mbl.is
„Auðvitað viljum við marka ein-
hverja stefnu því ekki viljum við
lenda í því sama og fyrir hrun. Við
lögðum á okkur mikla vinnu sem við
kynntum á aðalfundi HB Granda um
bætta stjórnarhætti, kjarastefnu og
annað í þeim dúr. Þetta var allt
fellt,“ segir Harpa Ólafsdóttir, vara-
stjórnarformaður lífeyrissjóðsins
Gildis, sem er fjórði stærsti hluthafi
HB Granda og á tæpra sex prósenta
hlut.
Harpa segir sjóðinn ósáttan við
stjórnarhætti hjá fyrirtækinu HB
Granda en aðalfundurinn hækkaði
laun stjórnarmanna sem kunnugt er
um 33%, úr 150 þúsundum króna í
200 þúsund.
„Ekki tilkynnt nein hækkun“
Eftir að tillögur Gildis höfðu verið
felldar segir Harpa að næsta mál á
dagskrá hafi verið að greiða atkvæði
um stjórnarlaun. „Það var ekki til-
kynnt nein hækkun. Þessi hækkun
kom hvergi fram,“ segir hún.
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ,
furðar sig á því að breytingin hafi
farið í gegn. „Það er skylda stjórnar
sem leggur fram tillöguna að upp-
lýsa í hverju breytingin felst.
Það er gagnrýnivert að þetta skuli
vera sett svona fram án þess að gera
grein fyrir breytingunni, því breyt-
ingin sjálf skiptir ekki minna máli en
fjárhæðin,“ segir hann.
ASÍ á ekki að reka fyrirtækin
Harpa var sjálf ekki á fundinum
heldur fór starfsmaður sjóðsins í
hennar stað. „Eftir á að hyggja hefði
ég átt að segja: Nú skulum við gæta
að því að í öllum þeim félögum þar
sem Gildi þarf að greiða atkvæði um
stjórnarlaun þá skulum við athuga,
er þetta breyting?“ segir hún.
Gylfi segir að það sé ekkert leynd-
armál að ASÍ og aðildarfélög innan
félagsins hafi verið að gera kröfur
um að herða aðhald án þess að það
sé hlutverk aðila vinnumarkaðarins
að reka fyrirtækin. „Það er ekki
hlutverk okkar að vera inni í stjórn-
um fyrirtækja og reka þau – við vilj-
um það ekkert.
Mér finnst þetta stundum alveg
ótrúlegar ásakanir í því að það er
lagt upp með það að verkalýðsfor-
ustan eigi að misnota aðstöðu sína í
gegnum lífeyrissjóðina, að taka ein-
hverjar tilteknar ákvarðanir í stjórn-
um einstakra fyritækja. Við viljum
ekki beygja okkur undir þessa vit-
lausu kröfu að við eigum að fara að
misnota aðstöðu okkar. Þannig á
þjóðfélag ekki að vera byggt upp.
Mér finnst stundum eins og fólk
sem tali svona sé búið að taka svo
lengi þátt í slíku að því finnist það
bara eðlilegt. En það hefur verið
gerð krafa um að lífeyrissjóðirnir
móti sér hluthafastefnu. Að þeir setji
sér þá meginreglu með hvaða hætti
þeir telja að góðir stjórnunarhættir
séu og það er ljóst að launkjör æðstu
stjórnenda og stjórna fyrirtækja
falla þar undir.“
Meiri kröfur nú
Þær breytingar hafa orðið hjá HB
Granda að fyrirtækið var skráð á
markað sem felur í sér að meira
reynir á stjórnarhætti fyrirtækisins
en áður.
Harpa segir að Gildi vilji hafa
hæft fólk í stjórn fyrirtækisins sem
fái greitt fyrir stjórnarsetuna. „Það
eru gerðar meiri kröfur um stjórnar-
hætti núna og stjórnarmenn þurfa
að vera betur undirbúnir og kunna
ýmislegt fyrir sér. Það eru gerðar
miklar kröfur til þeirra sem eiga að
sitja í stjórnum félaga sem eru kom-
in á markað. Við viljum hafa þetta
breiða stjórn og að allir þeir kraftar
geti skilað sjóðsfélagi arði.
Við hins vegar berum ábyrgð, gef-
um ákveðna stefnu og setjum
ákveðna línu. Það er hluthafastefna
sem markar hana. Þar er alveg skýrt
að það ber að horfa til viðmiða en
tímapunkturinn var engan veginn til
staðar.“
Gylfi segir að hann hafi borið sam-
an HB Granda og Samherja að und-
anförnu og það hafi ekki verið fögur
sjón. „HB Grandi er með miklar
aflaheimildir og alla möguleika á að
hagræða og í gegnum þá hagræð-
ingu skila kaupaukum til starfs-
manna sinna þannig að þeir fái notið
velgengninnar.
Ég hef verið að draga samlíkingu
við annað stórt fyrirtæki á borð við
Granda sem er á Akureyri og reynd-
ar víða um land. Það er himinn
og haf bæði hvað varðar tímalaun-
in í gegnum bónuskerfi en líka með
hvaða hætti Samherji hefur skilað
með ýmsu móti og deilt þessu
með sínu fólki og sínu samfélagi.
Það verður að segjast að Grandi er
ekki upptekinn af því.“
Ábyrgð, stefna og lína
sem var ekki farið eftir
 Segir Gildi ósáttan við stjórnunarhætti HB Granda
Morgunblaðið/Árni Sæberg
HB Grandi Hækkun launa stjórn-
enda hefur farið illa í starfsmenn.
Gylfi Arnbjörnsson Harpa Ólafsdóttir