Húnavaka - 01.05.1981, Blaðsíða 86

GUÐMUNDUR JÓNASSON, Ási:
Spilað í Vatnsdal
Frá löngu liðinni tíð mun það hafa verið mjög vinsælt tómstunda-
gaman að spila á spil. Ungir og gamlir gátu tekið þátt í þeim létta leik
og úr svo margs konar spilum var að velja, að allir gátu fundið eitthvað
við sitt hæfi. Og það var með spilin eins og iþróttirnar, að það náðist
ekki góður árangur nema á löngum tima, þegar um hin meiri háttar
spil var að ræða svo sem bridge og lomber. Það má því hiklaust jafna
góðum spilamönnum við góða íþróttamenn. Spilamennskan æfði
menn í glöggri hugsun og jafnframt var hún ómældur gleðigjafi í
samskiptum fólksins.
Það var stundum á orði haft að við Vatnsdælingar notuðum spilin
meira sem dægrastyttingu en almennt gerðist að minnsta kosti í
sveitum sýslunnar. Þetta held ég hafi verið rétt, og ég ætla hér að segja
litið eitt frá spilamennsku i Vatnsdal síðastliðin 65 ár, og drepa á
nokkur fleiri atriði.
Á barnsárum mínum í Hvammi og nokkuð fram á unglingsárin var
mikið spilaður köttur. Hann var mjög einfalt og auðlært spil og ekki
bundinn við ákveðna tölu spilamanna. Síðar kom lander til sögunnar.
Hann líktist ketti á margan hátt, en var fjölþættari og þótti meira
spennandi. Lander var mjög oft spilaður upp á peninga og hann
útrýmdi ketti. Vist var ákaflega algengt spil og náði til ungra jafnt og
aldinna. Þótt ný og eftirsótt spil bærust í sveitina hafði það næstum
engin áhrif á vistina og enn heldur hún velli. Tólf og þrettán aura vist
voru smávegis afbrigði af almennu vistinni og fyrir löngu hætt að spila
þau. Hjónasæng var mikið gleðispil, einkum þegar margt ungt fólk
kom saman. Marías var tveggja manna spil. Hann var mest spilaður af
börnum, en mörgum fullorðnum þótti líka gaman að grípa í hann og
lögðu þá stundum nokkra aura undir hvert spil. Fant spiluðu fáir aðrir
en börn og unglingar. Hann var mjög einfalt tveggja manna spil. Gosi
og hundur voru oftast spilaðir af fjórum, en ef ekki voru tiltækir nema