Morgunblaðið - 12.06.2015, Qupperneq 18

18 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚNÍ 2015
 


   
  
   
  

 




 
  

!  
!!
!!"
"!#
#""
$!%
!" 
#%
$%"
&'()* (+(

 
  
,-&.&+/0 -'+(1(23& 45+(2/5

!$ 
!"$
%% #
#%#
#!
$
!#%
 
$%
 
! !
!""
!!$
"!
#
$"
!"
##
$%
! #"$"
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
● Áætlun um samruna MP banka og
Straums fjárfestingarbanka hefur verið
samþykkt og undirrituð af stjórnum
beggja félaga. Í kjölfarið verður tillaga
að samruna félaganna lögð fyrir hlut-
hafafundi hjá félögunum 22. júní næst-
komandi.
Ákveðið hefur verið að sameinaður
banki verði til húsa í Borgartúni 25 þar
sem starfsstöð Straums er nú. Í sam-
eiginlegri tilkynningu frá félögunum
segir að vinna við undirbúning samrun-
ans hafi gengið vel og samkvæmt áætl-
unum, en stefnt sé að því að samein-
aður banki hefji starfsemi sína með
haustinu undir nýju nafni.
Sameinaður banki MP og
Straums fær nýtt nafn
● Íslandsbanki lauk í gær útboði á ein-
um óverðtryggðum og tveimur verð-
tryggðum flokkum sértryggða skulda-
bréfa. Verðtryggði flokkurinn ISLA CBI
20 var stækkaður um 920 milljónir
króna með ávöxtunarkröfunni 3,35% og
verðtryggði flokkurinn ISLA CBI 26 var
stækkaður um 1.880 milljónir króna
með ávöxtunarkröfunni 3,43%. 97%
tilboða var tekið.
Íslandsbanki lýkur
útboði á sértryggðum
skuldabréfum
STUTTAR FRÉTTIR ...
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Lífskjararannsókn Hagstofunnar
sýnir að tekjujöfnuður var meiri á
Íslandi á árinu 2014 en árið á und-
an. Þannig jókst kaupmáttur ráð-
stöfunartekna hjá lægsta tekjuhópi
og millitekjuhópi rannsóknarinnar
milli ára en kaupmáttur hæstu
tekna stóð nokkurn veginn í stað.
Á meðfylgjandi skýringarmynd
sést að bilið milli hinna tekjuhæstu
og hinna tekjulægri jókst töluvert
fram til ársins 2009. Algjört hrun
varð á ráðstöfunartekjum hinna
launahæstu það ár og á árinu 2010.
Frá árinu 2011 hafa hóparnir náð
örlítilli viðspyrnu en á síðasta ári
brá svo við að neðri hóparnir tveir
bættu stöðu sína meðan efsti
fimmtungurinn gerði það ekki. Við
mat á ráðstöfunartekjum er tillit
tekið til fleiri þátta en atvinnu-
tekna, meðal annars vaxtabóta,
húsaleigubóta, örorkulífeyris og
barnabóta.
Tveir mælikvarðar
Við mat á tekjujöfnuði notast
Hagstofan bæði við svokallaðan
fimmtungsstuðul og Gini-stuðul en
báðir benda þeir í sömu átt, það er
að tekjujöfnuðurinn aukist. Fyrr-
nefndi stuðullinn sýnir hversu
miklu hærri tekjur einstaklingar í
efsta hluta tekjudreifingarinnar
hafa í samanburði við þá sem eru í
hinum lægsta. Á liðnu ári var
hæsti hópurinn að meðaltali með
3,1 sinni hærri ráðstöfunartekjur
en lægsti hópurinn en mestur hafði
munurinn orðið á hópunum á árinu
2009, þegar munurinn var 4,1. Fá-
ar þjóðir hafa birt niðurstöður sín-
ar á því hvað fimmtungsstuðullinn
mældist árið 2014 en ári fyrr
mældist stuðullinn hvergi lægri en
hérlendis að Noregi undanskildum.
Árið 2013 stóð stuðullinn í 3,4 hér á
landi en á sama tíma stóð hann að
meðaltali í 5,5 innan Evrópu-
sambandsins.
Gini-stuðullinn er nokkuð flókn-
ara fyrirbæri en fimmtungsstuðull-
inn en hann sýnir samþjöppun
tekna, það er hvernig heildartekjur
samfélagsins dreifast meðal lands-
manna. Hann myndi standa í gild-
inu 100 ef allar tekjur samfélagsins
tilheyrðu sama einstaklingi en 0 ef
allir hefðu jafnar tekjur. Árið 2014
stóð Gini-stuðullinn í 22,7 og hefur
aldrei mælst lægri. Þannig lækkaði
stuðullinn úr 24 frá árinu 2013.
Hæst stóð hann þó á árinu 2009,
þegar hann mældist í gildinu 29,6.
Þegar Ísland er borið saman við
aðrar þjóðir kemur í ljós að sam-
kvæmt Gini-stuðlinum er jöfnuður
næstmestur hér á landi, þ.e. á eftir
Noregi.
Skattar og bætur
jafna stöðuna
Viðskiptaráð Íslands hefur birt
úttekt á grundvelli lífskjararann-
sóknarinnar. Þar er bent á að með-
altekjur hinna launalægstu (neðsta
tekjutíundin) nema um 270 þúsund
krónum á mánuði fyrir skatt en að
tekjuhæsti hópurinn sé að meðal-
tali með um 1.139 þúsund krónur á
mánaðarlaun. Þannig séu hinir
launahæstu með 4,2 sinnum hærri
laun að meðaltali en hinir tekju-
lægstu. Ráðið bendir þó á að
skatta- og bótakerfið breyti sam-
anburðinum milli hópa með afger-
andi hætti. Þegar búið sé að taka
tillit til þeirra þátta séu laun hinna
launahæstu 2,5 sinnum hærri en
hinna launalægstu. Þá séu hinir
launalægstu með ráðstöfunartekjur
sem nema 272 þúsund krónum að
meðaltali en hinir tekjuhæstu með
693 þúsund.
Fáir undir lágtekjumörkum
Í fyrrnefndri rannsókn Hagstof-
unnar er fjallað um svokölluð lág-
tekjumörk. Sá einstaklingur taldist
undir lágtekjumörkum ef ráðstöf-
unartekjur viðkomandi voru lægri
en 182.600 krónur á mánuði, en
það teljast vera tekjur sem nema
60% af miðgildi tekna í samfélag-
inu. Árið 2014 voru þeir sem töld-
ust undir lágtekjumörkum, eða hið
svokallaða lágtekjuhlutfall, 7,9%.
Það er sama hlutfall og mældist ár-
ið 2012 en það hefur aldrei mælst
lægra en þá.
Laun eru að jafnast upp á við
Mikill jöfnuður
» Samkvæmt mælingum
Eurostat árið 2013 var lág-
tekjuhlutfall hvergi lægra en á
Íslandi að undanskildu Tékk-
landi.
» Sama stofnun mælir hlutfall
fólks undir lágtekjumörkum
eða í hættu á félagslegri ein-
angrun hvergi lægra en hér-
lendis.
» Aðeins í Noregi mælist Gini-
stuðullinn lægri en á Íslandi.
 Launahæsti viðmiðunarhópurinn stendur í stað eftir mikinn samdrátt á árunum
eftir bankahrunið  Aukinn tekjujöfnuður skýrist af hækkun lægstu launa
Meðalráðstöfunartekjur í tekjufimmtungum á verðlagi ársins 2014
miðað við vísitölu neysluverðs
Heimild: Hagstofa Íslands
2004 2014
900 þús.
800 þús.
700 þús.
600 þús.
500 þús.
400 þús.
300 þús.
200 þús.
100 þús.
0–20% 40–60% 80–100%
Stjórnendur vænta að jafnaði 4%
verðbólgu á næstu 12 mánuðum og
að gengi krónunnar muni veikjast
um 2%, samkvæmt könnun á stöðu
og framtíðarhorfum stærstu fyrir-
tækja landsins. Könnunin var gerð í
maí af Gallup fyrir Samtök atvinnu-
lífsins og Seðlabanka Íslands og
svöruðu 260 fyrirtæki.
Miðgildi væntinga stjórnenda um
verðbólgu næstu 12 mánuði er 4,0%,
en að meðaltali eru verðbólguvænt-
ingarnar 4,4%. Síðast í mars var mið-
gildi verðbólguvæntinga hins vegar
3,0% og meðaltalið 2,7%.
Sléttur þriðjungur stjórnenda
telja að aðstæður í atvinnulífinu
verði verri eftir sex mánuði en þær
eru nú. Liðlega fjórðungur, eða 27%,
væntir þess að aðstæður verði betri.
Hvað varðar núverandi aðstæður í
atvinnulífinu telur þriðjungur þær
góðar en 19% slæmar. Tæplega
helmingur svarenda telur aðstæður
hins vegar hvorki góðar né slæmar
um þessar mundir.
Vaxandi skortur virðist vera á
starfsfólki í ákveðnum atvinnugrein-
um, en fimmtungur stjórnenda segir
starfsfólk vanta. Í byggingariðnaði
telja 42% stjórnenda skort ríkja á
meðan 5-10% stjórnenda í verslun og
fjármálaþjónustu segja skort vera á
starfsfólki.
Á næstu sex mánuðum sjá 23%
stjórnenda fram á að fjölga starfs-
fólki en 16% gera ráð fyrir fækkun.
Þetta jafngildir um 0,3% fjölgun
starfsfólks á næstu sex mánuðum,
sem myndi svara til 250 starfa á al-
mennum vinnumarkaði. Mest fjölg-
un er áformuð í byggingarstarfsemi,
flutningum og ferðaþjónustu.
Morgunblaðið/Golli
Skortur Um 42% stjórnenda í bygg-
ingariðnaði telja skort á starfsfólki.
Verðbólguvænt-
ingar komnar í 4%
 Þriðjungur stjórn-
enda spáir versnandi
aðstæðum