Bókasafnið - 01.05.2012, Qupperneq 39

39
bókasafnið 36. árg. 2012
2010 var tekin upp samvinna um dag barnabókarinnar sem
er 2. apríl. Þá hófst samvinna IBBY á Íslandi við Ríkisútvarpið,
Rithöfundasamband Íslands og skólasöfn grunnskólanna
(Ibby á Íslandi, 2011).
Eins og komið hefur fram er stór hluti félagsmanna
Félags fagfólks á skólasöfnum í Kennarasambandi Íslands
sem grunnskólakennarar. Lengi hefur verið beðið um skýra
stefnu mörkun félagsins á starfsemi skólasafnanna. Það er afar
bagalegt að Kennarasamband Íslands skilgreini ekki sérstöðu
þess starfs sem unnið er á skólasöfnunum. Afskiptaleysi þess
virkar því miður ekki hvetjandi fyrir þá einstaklinga sem vilja
endurmennta sig og velja þessa námsleið og gerir þeim enn
erfiðara um vik að standa vörð um faglegt starf sem skólasöfn
grunnskólanna og nemendur þeirra eiga kröfu á. Sem
kennarasamtök ættu þau að hlúa að viðbótarfagmenntun
félagsmanna og áhuga þeirra á endurmenntun auk þess að
meta hana til launa.
Þessi barátta hefur nú staðið í að minnsta kosti 16 ár.
Það er dapurlegt að á meðan kjarasamningar kennara og
Launa nefndar sveitarfélaganna geta ekki skilgreint sér­
stöðu skólasafnanna þá grunnraðast kennarar með við­
bótar menntun á sviði bókasafns­ og upplýsingafræða í
lægsta mögulega launaflokk háskólamenntaðra kennara.
Á sama tíma raðast sérkennarar tveimur launaflokkum
ofar og námsráðgjafar heilum fimm flokkum ofar. Afstaða
Kennarasambandsins til endurmenntunar er í raun mjög
athyglisverð því framhaldsmenntun allra þriggja hópanna er
sambærileg, það er tvö ár á meistarastigi. Af hverju þessu er
ekki breytt fæst ekki neitt svar en lesa má kjarasamninginn
í heild sinni bæði til fróðleiks og til skemmtunar. Einkum má
benda á kafla 2.1.6.7, Störf kennara á skólasafni, þar sem kemur
nokkuð skýrt fram að ekki er mikill skilningur á eðli þessara
starfa. Finna má lýsingu á starfssviði kennara sem vinnur á
skólasafni í óskýrri framsetningu. Textinn virðist ekki hafa
verið yfirlesinn í kjaraviðræðum lengi (Samband íslenskra
sveitarfélaga og Kennarasamband Íslands, 1. maí 2011 ­ 31.
mars 2014).
Á meðan Kennarasambandið sýnir ekki með skýrum hætti
í kjarasamningi hvert starfsheiti starfsmanns á skólasafni á að
vera er það alfarið undir sveitarstjórn eða skólastjóra komið
hverju sinni hvort viðkomandi starfsmaður fái laun sem hæfir
hans verksviði.
Í apríl 2011 fór Stjórn Félags fagfólks á skólasöfnum form­
lega fram á skrifleg svör við þessum vangaveltum, en án árang­
urs. Þá hefur Kennarasambandi Íslands einnig verið boðið upp
á kynningu á starfsemi skólasafnanna en það boð hefur ekki
verið þegið.
Lokaorð
Hér höfum við rakið þróun skólasafna grunnskólanna og
einkum þá breytingu sem orðið hefur á síðustu árum. Farið
var yfir þá breytingu sem varð á starfsemi og mönnun
skólasafnanna sem leiddi til stofnunar nýs fagfélags.
Það er greinilegt að félagsmenn kalla á skýra námskrá sem
skerpi á ytri ramma skólasafnanna og standi því vörð um innri
starfsemi skólasafnanna. Sú krafa er í takti við skólasamfélagið
þar sem áhersla er lögð á fagmenntun starfsmanna skóla­
safnsins, fagmenntun sem byggist á haldgóðri þekkingu
á sviði uppeldis­ og kennslufræða auk bókasafns­ og upp­
lýsinga fræða.
Starfsheiti er eitt baráttumál félagsmanna, sem vilja fá
starfsheitið forstöðumenn skólasafna viðurkennt. Með því
móti má leggja áherslu á fagmenntun og mæta þannig
auknum kröfum um stjórnunarhæfileika, hæfni á sviði
samvinnu og samskipta sem og góða innsýn í skólastarf í
tæknivæddu samfélagi. Til að forstöðumenn skólasafna megi
verða við þessum kröfum þurfa þeir að fá viðurkenndan
sveigjanleika í starfi, bæði í stundaskrá og samvinnu.
Mikilvægt er að menntun forstöðumanna skólasafna verði
metin til launa hvort sem þeir tilheyra stéttarfélagi kennara
eða bókasafns­ og upplýsingafræðinga. Það er kominn tími
til að forystumenn á sviði menntasamtaka taki frumkvæði og
virði og meti sambærilega framhaldsmenntun félagsmanna
sinna á sama hátt.
Stöndum vörð um fagþekkingu og samvinnu á sviði
bókasafns­ og upplýsingamála. Framtíðin er núna og við
þurfum að bregðast við breyttu námsumhverfi nú þegar.
Heimildir
American Library Association of School Librarians. (2007).
Standards for the 21st Century Learner. Chicago: Höfundur. Sótt 28.
desember 2011 af http://www.ala.org/aasl/sites/ala.org.aasl/files/
content/guidelinesandstandards/learningstandards/AASL_Learning_
Standards_2007.pdf.
Ágústa Pálsdóttir. (2009). Framhaldsnám á meistarastigi í bókasafns­
og upplýsingafræði við Háskóla Íslands. Bókasafnið, 33, 4­6.
Bruce, C. (2003). Seven faces of information literacy. Towards inviting
students into new experiences. Faculty of Information Technology, QUT.
Thinking like a higher educator. Sótt 28. desember 2011 af http://www.
bestlibrary.org/digital/files/bruce.pdf.
Brynhildur Þórarinsdóttir. (2011). Er hjartað hætt að slá?
Skólabókasöfn á krepputímum. Í Ása Guðný Ásgeirsdóttir, Helga
Björnsdóttir og Helga Ólafsdóttir (ritstj.), Rannsóknir í félagsvísindum
XII: erindi flutt á ráðstefnu i október 2011, 133­140. Reykjavík:
Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands.
Félag fagfólks á skólasöfnum. [án árs]. Félag fagfólks á skólasöfnum.
Sótt 26. desember 2011 af http://www.ki.is/?PageID=3238.
Félag fagfólks á skólasöfnum. (2007). Lög Félags fagfólks á
skólasöfnum; lögð fyrir aðalfund 15. mars 2007. Sótt 26. desember 2011 af
http://ki.is/?PageID=2697.
Félag fagfólks á skólasöfnum. (2011). Könnun á starfi og starfsemi
skólasafna grunnskólanna vorið 2011. Sótt 28. desember 2011 af http://
ki.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=12947.
Félag grunnskólakennara. (2007). Frá Félagi skólasafnakennara. Sótt
26. desember 2011 af http://www.fgk.is/web/?&OZON=Z3JvdXA9MzU3
OSZwYXJlbnQ9MTU5NQ.
Friðrik G. Olgeirsson. (2004). Á leið til upplýsingar. Saga
Bókavarðafélags Íslands, aðildarfélaga þess og Félags bókasafnsfræðinga.
Reykjavík. Upplýsing – Félag bókasafns­ og upplýsingafræða.