Bókasafnið - 01.05.2012, Blaðsíða 41

41
Greinin er byggð á niðurstöðukafla lokaverkefnis til MLIS-
gráðu með áherslu á stjórnun og stefnumótun í bókasafns-
og upplýsingafræði við Háskóla Íslands í febrúar 2012. Efni
rannsóknarinnar er starfsánægja og líðan starfsmanna
almennings bókasafna á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Mark mið
rannsóknarinnar var að leita svara við því hvernig þátt tak-
endum rannsóknarinnar liði í starfi, hvernig þeim líkaði við
starfið og hver þáttur samstarfsmanna, yfirmanns og annarra
þátta starfsins er á líðan þeirra.
Skoðaðir voru vefir almenningsbókasafna með tilliti til
starfsmannastefnu þeirra og skilgreiningar fræðimanna á
starfsánægju og hvað það er sem getur valdið óánægju í
starfi. Ennfremur var leitast við að máta líðan starfsmanna
inn í tveggjaþáttakenningu Herzbergs og þarfapýramída
Maslows með tilliti til starfsánægju og nokkrar erlendar
rannsóknir, sem fjalla um þætti sem hafa áhrif á starfsánægju
bókasafnsstarfsfólks, kynntar stuttlega.
Aðferðin sem notuð var í þessari rannsókn flokkast undir
eigindlegar rannsóknaraðferðir. Niðurstöður rannsóknar-
innar eru byggðar á viðtölum við níu konur sem starfa á
almenningsbókasöfnum og endurspegla því eingöngu
þeirra upplifun og viðhorf með tilliti til líðanar í starfi á
almenningsbókasöfnum á Stór-Reykjavíkursvæðinu. Rauði
þráð urinn í niðurstöðunum er gagnkvæm virðing og
traust. Hrós, hvatning, eftirtekt, frumkvæði, skilningur, gott
upplýsingaflæði, fjölbreytileiki starfsins, nálægð við yfirmann
Ragnhildur Sigríður Birgisdóttir
Starfsánægja á almenningsbókasöfnum
Eigindleg rannsókn á starfsánægju starfsmanna almenningsbókasafna
á Stór-Reykjavíkursvæðinu
og gott aðgengi að honum, samstarf við önnur söfn, léttleiki
og ábyrgð er það sem ýtir undir vellíðan og gerir þátttakendur
rannsóknarinnar ánægða í starfi. Lokaverkefnið í heild er á
Skemmunni.
Niðurstöðum er skipt í fjóra meginkafla út frá rann-
sókna rspurningum (Ragnhildur Sigríður Birgisdóttir, 2012).
Í fyrsta kafla koma fram viðhorf viðmælenda til starfsins og
vinnuumhverfisins. Annar kafli er um viðhorf til vinnufélaga
og samskipti við þá. Þriðji kafli er um viðhorf þeirra til
yfirmanns safnsins. Og í fjórða kafla eru aðrir þættir sem hafa
áhrif á líðan þeirra og starfsánægju. Í þessari grein er ekki
farið í fræðilegan bakgrunn né vísað í einstaka viðmælendur
en helstu niðurstöður kynntar lauslega.
1. Viðhorf til starfsins og starfsumhverfis
Viðmælendur voru spurðir hvort einhver tiltekin ástæða væri
fyrir því vali að starfa á almenningsbókasafni. Það var ekki
hik á svari þeirra. Flestar svöruðu konurnar, sem rætt var
við, því til að það væri vegna áhuga á bókum og notalegu
vinnuumhverfinu en einnig leiddi eitt af öðru eins og starf
á safni og síðan nám tengt starfinu eða öfugt. Staðsetning
vinnustaðar með tilliti til búsetu skipti einnig máli því fimm
af níu nefndu að fyrra bragði að það væri sannarlega kostur
ef safnið væri staðsett í göngufæri frá heimili. Þær segjast
allar ánægðar með starfið. Og hvort sem þær höfðu lokið
námi í bókasafns- og upplýsingafræði eða ekki þá á starfið
hug þeirra allan. Sumar tala um starfið sem eitthvað sem þær
eiga, „vinnuna sína“, og almennt mæta þær með tilhlökkun
í vinnuna og meta mikils að vinna á safninu hvort sem
þær eru ánægðar með allt varðandi starfið eða ekki. Stærð
vinnustaðarins og starfsmannafjöldi hefur greinilega áhrif og
er misjafnt hvað hverri finnst.
Þegar grannt er skoðað er þrennt sem skín í gegn. Í fyrsta
lagi fer viðhorf þeirra til vinnunnar og vinnustaðarins eftir
upplifun þeirra á starfinu sjálfu. Tvær þeirra segjast hafa
haft ranghugmyndir um starfið á meðan þær voru í námi og
höfðu enga starfsreynslu á almenningsbókasafni. Annarri