Læknablaðið - 01.09.2015, Side 19

LÆKNAblaðið 2015/101 407
Rannsóknin var tilkynnt til Persónuverndar og aflað var til-
skilinna leyfa frá Vísindasiðanefnd (VSNb2011040009/03.1) og
framkvæmdastjóra lækninga á Reykjalundi.
Niðurstöður
Meðal þeirra 292 sjúklinga sem komu til hjartaendurhæfingar á
rannsóknartímabilinu voru 56, eða 19,2%, með þekkta greiningu
eða uppfylltu skilmerki um sykursýki af tegund 2.
Af 214 körlum voru 42 (19,6%) með sykursýki af tegund 2, en 14
(17,9%) af 78 konum. Munurinn á algengi hjá konum og körlum var
ekki marktækur (p=0,87).
Yfirlit yfir mætingu og brottfall þeirra 56 sjúklinga sem reynd-
ust með sykursýki af tegund 2 kemur fram á mynd 2.
Algengi sykursýki af tegund 2 meðal karla og kvenna í þeim
sjúklingahópi sem kom til hjartaendurhæfingar var borið saman
við sykursýki í almennu þýði í hóprannsókn Hjartaverndar frá
sama árabili. Algengi sykursýki af tegund 2 hjá körlum á aldurs-
bilinu 40-74 ára í hjartaendurhæfingu var 20,9% samanborið við
R a n n S Ó k n
7,8% í aldursstöðluðum samanburði við rannsókn Hjartaverndar
(p<0,0001). Marktækur munur, um 2-4 faldur, var í öllum aldurs-
hópunum nema þeim elsta, 70-74 ára (mynd 3).
Meðal kvenna í hjartaendurhæfingu var tíðni sykursýki af teg-
und 2 einnig marktækt hærri, eða 19,7% miðað við 3,6% í rannsókn
Hjartaverndar (p<0,0001), einnig eftir að leiðrétt var fyrir aldri.
Fjöldi kvenna í rannsókninni gaf ekki færi á að skoða mismuninn
eftir aldurshópum.
Af 56 sjúklingum með sykursýki greindust 9 (16%) í endurhæf-
ingunni á Reykjalundi, en 10 (18%) höfðu greinst innan við ári fyrir
komu, 14 (25%) höfðu haft þekkta sykursýki í 2-5 ár en 23 (41%) í
lengri tíma, 6-31 ár.
Grunnupplýsingar um hjartasjúklinga við upphaf endurhæf-
ingar á Reykjalundi eru birtar í töflu I. Ekki var marktækur munur
á aldurs- eða kynjahlutfalli hópanna. Nokkru hærra hlutfall af
sjúklingum með sykursýki, eða 82%, kom til hjartaendurhæfingar
í kjölfar kransæðasjúkdóms, miðað við 64% án sykursýki. Þeir sem
voru með sykursýki voru þyngri, hærra hlutfall þeirra hafði offitu
og mittismál var meira.
Við upphaf meðferðar var ekki munur á meðaltali hámarks-
afkasta í þolprófi milli hópanna, en þegar tekið var tillit til lík-
amsþyngdar reyndist þrek marktækt lægra hjá þeim sykursjúku.
Fastandi s-glúkósi og s-þríglýseríð voru hærri hjá hópnum með
sykursýki, en ekki var marktækur munur á s-HDL-gildum.
Marktæk breyting varð hjá báðum hópunum á meðferðartím-
anum, þeir léttust, mittismál minnkaði og þrek jókst. Breytingin í
þyngd og mittismáli var sambærileg hjá hópunum, en meðal þeirra
sem höfðu sykursýki varð þrekaukningin aðeins minni (mynd 4).
Við lok endurhæfingar var þrek sykursjúkra 1,37 ± 0,35 W/kg, en
hjá þeim sem ekki voru með sykursýki 1,66 ± 0,54 W/kg (p< 0,05).
Það breytti engu um samanburðinn hér að ofan þótt útreikn-
ingar væru endurteknir aðeins fyrir þá sem höfðu staðfestan
kransæðasjúkdóm.
Hjá hópnum með sykursýki af tegund 2 var auk þess marktæk
breyting til batnaðar á fituhlutfalli og fastandi s-glúkósa í lok
meðferðar (tafla II). Einnig varð marktæk aukning á genginni
vegalengd á 6 mínútna gönguprófi. Við endurkomur eftir þrjá og
sex mánuði höfðu breytingar á þyngd, fituhlutfalli og fastandi
s-glúkósa gengið til baka. Aðrar blóðrannsóknir, það er HbA1c,
Mynd 3. Samanburður á algengi sykursýki af tegund 2 hjá körlum eftir aldurshópum,
í almennu þýði Hjartaverndar (ljósar súlur) og þeirra sem koma í hjartaendurhæfingu á
Reykjalundi (dökkar súlur).
*p< 0,05; **p<0,01.
Tafla I. Grunnupplýsingar um hjartasjúklinga við upphaf endurhæfingar á
Reykjalundi.
Með sykursýki Ekki með sykursýki
Fjöldi, n 56 236
Meðferðartími (vikur) 4,4 ± 0,9 4,3 ± 0,8
Aldur, ár 62,4 ± 9,3 59,6 ± 12,5
kynjahlutfall, karlar/konur 42/14 172/64
Meðferð vegna kransæðasjúkdóms, n
hlutfall af sjúklingahópnum, %
47
84
161*
68*
Meðferð vegna hjartabilunar, n
hlutfall af sjúklingahópnum, %
2
3,6
12
5,1
Þyngd, kg 100,4 ± 18,5 90,3 ± 21,4**
LÞS, kg/m² 33,2 ± 5,9 30,0 ± 6,5**
offita (LÞS ≥30), n (%) 35 (63) 102 (43)*
Mittismál, cm 113,8 ± 13,5 104,4 ± 17,0**
Hámarksafköst, W 119,6 ± 37,1 122,2 ± 39,8
Þrek, W/kg 1,20 ± 0,29 1,39 ± 0,47**
Fastandi s-blóðsykur, mmól/L 6,94 ± 1,66 4,94 ± 0,62**
s-þríglýseríð, mmól/L 1,61 ± 0,73 1,25 ± 0,62**
s- HDL, mmól/L 1,19 ± 0,73 1,25 ± 0,35
LÞS = líkamsþyngdarstuðull. Meðaltöl ± staðalfrávik;
*p<0,05 milli sjúklingahópa, **p<0,005 milli sjúklingahópa
Mynd 4. Breytingar á þyngd, mittismáli og þreki hjá hjartasjúklingum með sykursýki
af tegund 2 (dökku súlurnar) og hjartasjúklingum sem ekki höfðu sykursýki (ljósu
súlurnar) við 4 til 6 vikna endurhæfingu. Súlurnar sýna meðaltöl og staðalvillu.
*p<0,0001 fyrir breytingarnar hjá hvorum hópi. **p<0,05 samanburður á breytingum
hjá sjúklingahópunum.