Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2009, Page 31

30 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Þegar Sverrir kom aftur til Kaupmannahafnar 1858 var svo liðið á
sumar ið að enga vinnu var að fá. Fór hann þá að vinna í Køge og vann
einnig við múrverk hjá Moltke greifa á Turebyholm. Haustið 1859
hélt Sverrir til Íslands að beiðni Benedikts Sveinssonar sem þá hefur
ætlað að byggja steinbæ sinn á Elliðavatni. Sverrir segir að þeim hafi
ekki samist og að hann hafi ekki átt að fá neitt kaup og að þessum við-
skiptum skild um fór hann að smíða legsteina auk annarra verka.50 Sverrir
byggði Þingeyrakirkju fyrir Ásgeir Einarsson óðalsbónda og alþingis-
mann á Þingeyrum sem er hans mesta verk. Hann lagði einnig vegi
og götur í Reykjavík og víðar, hlóð upp Skólavörðuna sem og stein-
boga yfir lækinn í Reykjavík. Auk þess gerði hann steinhús í Stóru-
Vogum á Vatnsleysuströnd árið 1871.51 Þrír legsteinar í Hólavallagarði
við Suðurgötu eru eftir Sverri. Sá fyrsti er f latur legsteinn, eins og tíðk-
aðist hér á landi frá öndverðu fram á annan helming 19. aldar. Er hann
yfir Oddi Guðjónssyni trésmíðameistara (d. 1860). Hvílir hann í reit N
508. Annar steinninn er fyrsti upprétti steinninn í garðinum og annar
upprétti steinninn á landinu. Það er legsteinn Gísla Hjálmarssonar læknis
(d. 1867) á reit O 510. Hér gætir fyrst áhrifa nýklassíkur innar í verkum
Sverris og upp frá þessu voru f lestir legsteinar hérlendis upp réttir, oft
f latir óbeliskar (odddrangar) á sökkli og undirsteini. Í Hóla vallagarði er
þriðji steinninn sem Sverrir hjó, legsteinn Sigurðar Breið fjörð á reit R
520.
Eftir vígslu Þingeyrakirkju árið 1877 mun Sverrir hafa dvalist nyrðra
en að morgni 10. maí 1879 lagði hann út á Húnaf lóa og hefur ætlað að
heimsækja frænda sinn Sigurð Sverrisson sýslumann í Hrútafirði. Sverrir
drukknaði í þessari ferð ásamt hundinum sínum trygga Magnúsi berfætta
sem fylgt hafði honum lengi í ferðum hans.52
Julius Andreas Schau
Tæpu ári eftir lát Sverris lögðu þrír ungir steinsmiðir af stað frá Borg-
undar hólmi til Íslands. Þeirra verk var að hefja vinnu við smíði Alþingis -
húss ins sem þá hafði verið ákveðið að reisa. Einn þessara ungu manna
var Julius Andreas Schau (sem Íslendingar skrifuðu Schou og báru
reyndar alltaf fram skó). Hann fæddist á Borgundarhólmi sama árið og
Sverrir Runólfsson hélt utan eða árið 1856 og var Schau því tveggja
ára þegar Sverrir var á Borgundarhólmi að læra að brenna kalk, sement
og múrstein. Það fór því vel á því að Schau tæki við af Sverri að meitla
legsteina hérlendis. Að lokinni byggingu Alþingishússins varð Schau hér
eftir og horfði á bak félögum sínum þegar þeir sigldu til Danmerkur um