Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2009, Page 111

110 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
stofu og þær sent á móti. Minni voru aftur drukkin á svipaðan hátt
og á sunnudegi nema hvað önnur forsögn mun hafa verið fyrir þeim.
Ef brúðkaupsveislan varði f leiri daga fóru veisluhöld fram með sama
hætti og á mánudag. Síðasta veislukvöldið, oftast mánudagskvöld, var
brúðkaupinu sagt upp og drukkin til hinna nýgiftu hjóna bóndaskál
og húsfreyju. Morguninn eftir snæddu boðsgestir frúkost, hlýddu á
morgunsöng í kirkju og lögðu af stað til síns heima. Við frúkostinn
var drukkinn svokallaður vítabikar til að bæta fyrir það sem menn
höfðu gert af sér meðan á veisluhöldunum stóð. Einnig var drukkið
velfarendaminni og loks hestaskál þegar veislugestir voru ferðbúnir á
hestum sínum.29
Áður en veisluhöld af þessu tagi í Laufási eru sett á svið í huganum
er rétt að minnast þess að brúðarhúsið var upphaf lega innarlega í
bæjargöngunum en stofan á sama stað og nú er, fremst í bænum. Enn
fremur má til gamans geta þess að við fornleifauppgröft sem fram fór
áður en loftblástursrör voru lögð í gólf bæjarganganna í Laufási haustið
1999 kom í ljós hnullungastétt sem minnir um margt á götulagnir í
gömlum bæjarhlutum erlendis, t.d. við konungshöllina í Stokkhólmi.
Að mati fornleifafræðinga sem rannsökuðu þetta afmarkaða svæði
mætti ætla að stéttin hafi verið gerð á 17. öld.30 Því eru nokkrar líkur
á að brúðkaupsgestir hafi gengið um þessa stétt við veisluhöld í Laufási.
Með þessi atriði í huga má gera sér í hugarlund langa röð virðulegra
prúðbúinna kvenna á leið frá kirkju inn í bæ. Þær ganga tvær og tvær
saman í viðeigandi tignarröð inn úr bæjardyrum þar sem þær stíga
varlega niður á hnullungastétt og halda sem leið liggur langt inn eftir
göngum. Þar beygja þær til vinstri og er skipað til sætis undir borðum
í brúðarhúsi eftir því sem samfélagsstaða þeirra kveður á um. Búið er
að kynda upp í kakalónsofninum og veitir hann þeim notalegan yl við
borðhaldið.
Vangaveltur um nafngift og byggingartíma
Kunnugt er að stofa var eitt af bæjarhúsum á betri stöðum og löng hefð
fyrir henni sem veisluhúsi, nafn stofu kemur til að mynda fram bæði
í frásagnarheimildum sem og úttektum. Að hús hafi nafnið brúðarhús
í úttektum mun ekki vera þekkt nema í Laufási.31 Getið er um
brúðarhús í tengslum við brúðkaup Eggerts Ólafssonar og Ingibjargar
Guðmundsdóttur sem haldið var í Reykholti 1767.32 Í úttektum
Reykholtsstaðar er hins vegar ekki að sjá að hús sé þar með slíku nafni,
hvorki árið 1754 né 178333 enda líklegra að orðið brúðarhús hafi fyrst