Dagblaðið Vísir - DV - 19.06.2009, Blaðsíða 24

föstudagur 19. júní 200924 Umræða
Glundroði
oG iceslave
Jahá, svo það eru 40 ár síðan menn lentu fyrst á tunglinu? Svo langt síðan, já, þú ert alveg viss um það? 40 ár, svei mér þá!Þó man ég þetta nánast eins og það hefði gerst
í gær.
Ég var einn af fáum Íslendingum sem horfðu á
tungllendinguna í beinni útsendingu í sjón-
varpi. Árið 1969 voru ekki nema þrjú ár síð-
an íslenska sjónvarpið hóf útsendingar og
beinar útsendingar frá merkisatburðum
í útlöndum voru ekki á dagskrá.
Hvað þá frá öðrum himinhnöttum.
Ég var hins vegar staddur í útlöndum, í Skotlandi nánar tiltekið, í heimsókn hjá Magnúsi Magnússyni
sjónvarpsmanni og fjölskyldu
hans. Magnús og pabbi voru
miklir vinir og því var ég sendur þangað í heimsókn sumarið 1969, níu ára
gamall. Magnús var mikið að heiman vegna vinnu svo ég var mest í um-
sjón Mamie konu hans og krakkanna. Þau töluðu ekki íslensku og ég nátt-
úrlega enga ensku, svo ég var svolítið einangraður þennan tíma, en kunni
þó ljómandi vel við mig.
Og fannst einna verst að geta ekki spurt þau Mamie og krakkana ná-
kvæmlega út í hvað væri að gerast á tunglinu.
Ég hafði mikinn áhuga á himingeimnum og geimrannsóknum. Aðeins
sex ára gamall fékk ég barnablaðið Æskuna sent til Grikklands, þar sem
fjölskyldan bjó einn vetur, og í blaðinu las ég með mestri áfergju greina-
flokkinn „Sólkerfið okkar“.
Og ákvað að verða geimfari svo ég gæti sjálfur ferðast um þær reikistjörn-
ur og tungl sem lýst í greinunum í Æskunni.
Og í huganum var ég þegar búinn að fara margar ferðir og hitta fyrir und-
arlegar skepnur á framandlegum hnöttum sem gengu um tvær sólir.
Og þar sem himinninn var gulur og grasið blátt.
Þessi árin voru geimferðir býsna áberandi, enda hluti af áróðurs-stríði stórveldanna. Bandaríkjamenn voru þar að taka afgerandi forystu. Rússar höfðu unnið mest afrek framan af, en þeir áttu ber-sýnilega engin svör við Apolló-áætluninni sem stefndi þráðbeint
til tunglsins á hinni risastóru Satúrnus V-eldflaug.
Um jólin 1968 hafði ég fylgst af athygli og aðdáun með Apolló 8. sem flaug
umhverfis tunglið, fyrst mannaðra geimfara, og ef einhver hefði verið
nógu sniðugur til að fara að gefa út myndaspjöld með geimförum hefði ég
lagt flest í sölurnar til að eignast slík spjöld.
Rétt eins og strákar nútildags safna myndum af fótboltaköppum.
Frank Borman leiðtogi Apolló 8. var minn uppáhaldsgeimfari, en ég hafði
litla athygli veitt þessum Neil Armstrong sem sumarið 1969 var valinn til
að verða fyrsti maðurinn sem steig fæti sínum á tunglið.
Þessa daga hjá Mamie Magnusson og krökkunum í Skotlandi reyndi ég
eftir fremsta megni að fylgjast með hinni væntanlegu tungllendingu, en
hafði engan orðaforða til að spyrja gestgjafa mína út í málið.
Ég reyndi að hlusta á fréttir en skildi þó harla fátt. Dul-arfyllst þótti mér þegar ég þóttist heyra að rússneskt
geimfar að nafni Lúna væri líka
á leiðinni til tunglsins, að því er
mér heyrðist í beinni samkeppni
við Apolló-geimfar Bandaríkja-
mannanna.
Ég gat hins vegar engan spurt og
það var ekki fyrr en löngu síðar
að ég gat flett upp sannleikan-
um um þetta rússneska geim-
far. Þá reyndist þetta hafa verið
ómannað far, Lúna 15, sem ætlað
var að lenda á tunglinu og skjót-
ast svo þaðan aftur með sýnis-
horn af tungljarðvegi. En það fór
í handaskolum og Lúna brotlenti
og heyrðist ekki frá henni framar.
Á meðan var ferð Apolló 11. samfelld sigurför. Og ég var rifinn upp um
miðja nótt þarna á heimili Magnúsar og Mamie rétt utan við Glasgow til
að horfa á lendinguna.
Og þá brá svo undarlega við að þar sem ég lá níu ára gamall á gólfinu og
horfði á mann stíga á tunglið í fyrsta sinn í óskýru svarthvítu sjónvarpi, þá
fannst mér þetta allt heldur ómerkilegt.
Þau töluðu saman af áfergju, Mamie og krakkarnir, áköf og glöð yfir þess-
um áfanga í sögu mannsins, en mér var eiginlega nokkurn veginn sama.
Það var skrýtin tilfinning, miðað við að ég hafði talið mig sérstakan
áhugamann um geimferðir og geimrannsóknir.
En sennilega var ég bara kominn í huganum miklu lengra en til tunglsins.
Svo mikið hafði ég lesið um himinhnetti sólkerfisins að ég vissi orðið fullvel að ekkert líf var á tunglinu. Það var og er ekki annað en risa-stór bolti úr ryki.Minn hugur stefndi annað og lengra. Tunglið var of lítið og of líf-
laust fyrir mig.
Ég var meira að segja að verða kominn út fyrir sólkerfið; jafnvel Venus og
Mars sýndist mér að væru ekki mjög spennandi hnettir, þar sem litlar lík-
ur væru á að þar þrifist líf.
Og líf á öðrum hnöttum var jú það sem allt snerist um í mínum huga. Ein-
hverjar jarðfræðilegar uppgötvanir sem geimfararnir á Apolló 11. gerðu
fannst mér ekki mjög spennandi.
Og því var það að ég nennti varla að horfa á alla útsendinguna til enda.
Ég, sjálfur áhugamaðurinn um geimferðir!
Kannski eru ferðalög í huganum alltaf meira spennandi en raunveruleg
ferðalög.
FERÐIN TIL
TUNGLSINS
Í morgun átti ég að
vera á þremur fundum
samtímis eins og oft
virðist koma upp, sér í
lagi þegar stór málefni
eru á dagskrá. Ég var
mætt á fund um ESB
hjá utanríkismála-
nefnd rétt fyrir níu og
fékk sms um að það
væri þingflokksfor-
mannafundur klukk-
an 10.15 en á sama
tíma var ég boðuð á
formannafund upp í
forsætisráðuneyti.
Ég laumaðist því
af fundi utanrík-
ismálanefndar og
fékk starfsmann til
að fara með miða
inn í fjárlaganefnd
til Þórs um að hitta
mig á ganginum
til að tryggja að
hann færi í minn
stað á þingflokks-
formannafund. Á
sama tíma reynd-
um við að átta
okkur á þróun-
inni á Icesave-
umræðunni, ljóst
var að sumir höfðu að-
gang að samningnum
þótt enn hefði hann ekki
verið lagður fyrir utanrík-
ismálanefnd, ríkisstjórn
eða þingheim.
Ég hljóp síðan upp í
forsætisráðuneyti og fékk
þar afar niðurdrepandi
plagg afhent um yfirvof-
andi niðurskurð. Mikið er
ég fegin að hafa ekki þurft
að taka þátt í þessu blóð-
uga verkefni. Kannski
væri ekki svo vitlaust fyrir
ríkisstjórnina hæstvirtu að horfast í augu við vanmátt sinn
og biðja um niðurfellingar á skuldum þjóðarbúsins.
Steingrímur og Sigmundur
Það er pínulítið kaldhæðnislegt að fylgjast með gagnrýni
Steingríms J. á Sigmund Davíð, það er eins og hann sjái
sjálfan sig í honum og það virðist fara alveg rosalega mikið
í taugarnar á honum. Hann kallar Sigmund Davíð dóms-
dagsspámann þegar hann gagnrýnir ríkisstjórnina fyrir
sofandahátt en þessi pirringur er bara eitthvað svo grát-
broslegur því Steingrímur var auðvitað meistari í heims-
endaspám þegar hann var í stjórnarandstöðu sem svo
reyndust réttar marg-
ar hverjar. Mér finnst
að hann ætti einmitt
að leggja vel við hlust-
ir þegar verk hans eru
gagnrýnd – því það
sem hann er að kljást
við er hreinlega ekki í
mannlegu valdi að gera
án þess að gera mistök.
Eftir þennan fund
hljóp ég á fund með
þinghópnum mínum
enda orðin of sein á
hann. Þór mætti gal-
vaskur með spýtna-
brak úr húsinu sem
jafnað var við jörðu í
gær úti á Álftanesi. Ætlaði
víst að afhenda Jóhönnu
það en við töluðum hann
af því enda viðeigandi að
hengja þetta upp á vegg í
þinghópsherberginu. Hon-
um var þó runnin reiðin
sem hann fylltist af í gær
þegar hann varð vitni að
þessum gjörningi og fann
reiðina hjá þeim sem urðu
vitni að eyðileggingunni,
reiðin beindist fyrst
og fremst að þeirri
vonlausu stöðu sem
þjóðin virðist standa
frammi fyrir. Þetta
er ekki sú skjaldborg
sem fólk hélt að Jó-
hanna myndi slá um
þjóðina. Útburður
átti víst ekki að taka
gildi fyrr en í haust.
Kannski er snjallara
að bera fólk út á götu
að sumrinu til – betra
veður og meiri bjart-
sýni. Reiðin virðist
vera að stigmagnast
og ég held að hún
muni aðeins vaxa ef bankaræningjarnir fá að ganga laus-
ir mikið lengur og halda áfram að kaupa sér fyrirtæki á
brunaútsölu.
Indefence-fulltrúar mættu á fund með okkur fyrir há-
degi og var sá fundur afar gagnlegur – frábært það starf
sem þessi hópur hefur verið að sinna. Ég fékk líka símtal
frá Herði Torfa – hann ætlar að halda mótmæli á laugar-
daginn. Ég er ánægð með það. Tek hatt minn ofan fyrir
honum eins og alltaf. Eftir miklu fleiri fundarstönd var ljóst
að ytri þrýstingur og leki í blöðin varð til þess að þjóðin fær
að sjá Icesave-samninginn og þingið fær að taka upplýsta
ákvörðun.
Þessi dagur byrjaði á því að ég vaknaði
um fimm til að klára yfirlestur á grein og
svara þeim ógrynnum af tölvupósti sem
mér berst. Síðan hófust hlaupin á milli
funda eins og flestir dagar þróast á óskipulagðasta vinnustað
landsins. Ég er enn á hlaupum þótt ég hafi skotist niður í þing-
flokksherbergi til að skrifa þennan pistil.
illuGi Jökulsson skrifar.
HELGARPISTILL