Dagblaðið Vísir - DV - 16.04.2010, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 16. apríl 2010 FRÉTTIR
Greining rannsóknarnefndar Al-
þingis á sölu Haga út úr Baugi til
eignarhaldsfélagsins 1998 vor-
ið 2008 fyrir um 30 milljarða mun
styðja málstað þrotabús Baugs í rift-
unarmálinu gegn félögum fyrrver-
andi eigenda Baugs sem þingfest
hefur verið. Þetta herma heimildir
DV. Þrotabúið mun að öllum líkind-
um vitna í skýrsluna til að rökstyðja
þá kröfu sína að eigendur þeirra fé-
laga sem græddu á sölunni greiði
þrotabúinu þá fjármuni sem fengust
fyrir hlutabréf þeirra í Baugi.
Um er að ræða félög í eigu þeirra
Jóns Ásgeirs Jóhannessonar, Ingi-
bjargar Pálmadóttur og Hreins
Loftssonar, fyrrverandi eiganda DV,
en þrotabúið vill að félög þeirra
greiði búinu þessa fjármuni til baka.
Riftunarmál þrotabúsins hefur verið
þingfest og verður að öllum líkind-
um tekið fyrir í maí.
Baugur fjárþurfi
Í skýrslu rannsóknarnefndar Al-
þingis segir að í mars 2008 hafi ver-
ið útséð um að Baugur gæti staðið
við skuldbindingar sínar. Kaupþing
kom þá til aðstoðar Baugi og var út-
búin kynning í bankanum þar sem
kynntar voru tvær leiðir út úr vand-
anum fyrir Baug. Í kynningunni
sagði meðal annars: „Með tilliti til
fjárþarfar Baugs er fyrirséð að félag-
ið muni ekki getað staðið við skuld-
bindingar sínar án utanaðkomandi
íthlutunar/hjálpar.“
Önnur hugmyndin fólst í „… að
selja Haga til Fjárfestingafélags-
ins Gaums á móti greiðslu í hluta-
bréfum í Baugi, sem yrði útgöngu-
leið fyrir Jóhannes Jónsson. Hagar
yrðu greiddir út til hluthafa í Baugi
Group, sem myndi gefa Kaupþingi
89% veð í Högum.“
Vitnað er í tölvupóst frá Hreið-
ari Má Sigurðssyni, forstjóra Kaup-
þings, til Sigurðar Einarssonar,
stjórnarformanns Kaupþings, í
skýrslunni þar sem lýst er hvaða
skoðanir Jón Ásgeir Jóhannesson,
aðaleigandi Baugs, hafði á þeim
tveimur leiðum sem kynntar voru
í skýrslunni. Þar segir: „Í tölvubréfi
frá Hreiðari Má Sigurðssyni, for-
stjóra Kaupþings, til Sigurðar Ein-
arssonar, stjórnarformanns, og ann-
arra starfsmanna Kaupþings 8. apríl
2008 kl. 16:57 kemur fram að Hreið-
ar hafi hitt Jón Ásgeir Jóhannesson
(JÁJ) vegna verkefnisins „Gaumur
lausnir“. Hreiðar sagði að JÁJ litist
vel á nálgunina og að vonandi vær-
um „við komnir þarna áleiðis með
lausn sem tryggir okkar hagsmuni“,“
segir í skýrslunni.
Ráðstöfun fjármuna
gagnrýniverð
Salan á Högum hafði því verið í
undirbúningi í nokkurn tíma áður
en gengið var frá henni í maí. Lend-
ingin á Hagamálinu varð þó aðeins
frábrugðin þeirri tillögu sem kynnt
var í mars. Hún var sú að Kaupþing
lánaði félaginu 1998 ehf. tæpan 31
milljarð króna til að kaupa Haga
út úr Baugi. Svo segir í skýrslunni:
„1998 keypti því næst Haga út úr
Baugi fyrir 30 milljarða króna, af
því notaði Baugur 10,2 milljarða
króna til að greiða upp lán til Kaup-
þings og 4,7 milljarða króna til að
greiða upp lán við Glitni. Baug-
ur keypti síðan eigin hlutabréf af
Fjárfestingafélaginu Gaumi ehf.
(7,2 ma.kr.), Gaumi Holding ehf.
(1,6 ma.kr.), Eignarhaldsfélaginu
ISP (4,9 ma.kr.) og Bague S.A. (1,3
ma.kr.).“
Jón Ásgeir var aðaleigandi
Gaums, kona hans Ingibjörg Pálma-
dóttir var eigandi ISP og Hreinn
Loftsson var eigandi Bague S.A. en
samtals fengu þessi félög 15 millj-
arða króna fyrir bréf sín í Baugi.
Málarekstur þrotabús Baugs
byggir á því að Baugur hafi verið lát-
inn kaupa nánast verðlaus hlutabréf
af þessum einstaklingum og þeir
hafi því gerst sekir um vanrækslu þar
sem þeir hafi ekki gætt að hagsmun-
um félagsins sem þeir stjórnuðu.
Kynningin úr Kaupþingi rennir enn
frekar stoðum undir að Baugur hafi
ekki verið gjaldfært félag þegar þetta
var gert og þar með að yfirverð hafi
verið greitt fyrir hlutabréfin í Baugi.
Það er fyrst og fremst þessi ráð-
stöfun á söluandvirði Haga sem
er gagnrýnd í skýrslu rannsóknar-
nefndarinnar en þar kemur fram að
talið er að þessi ráðstöfun hafi rýrt
hagsmuni kröfuhafa Baugs. Þetta
mat nefndarinnar getur þjónað
hagsmunum þrotabúsins þegar það
reynir að sækja þessa fjármuni aftur
til félaganna sem áttu hlutabréfin í
Baugi sem seld voru. „Rannsóknar-
nefnd Alþingis vekur athygli á því að
Baugur Group notaði hluta af sölu-
tekjum sínum af því að selja Haga til
1998 ehf. til að kaupa eigin hlutabréf
af stærstu eigendum sínum. Í þessu
tilviki var um að ræða 15 milljarða
króna virði hlutafjár [...] Nefndin tel-
ur ljóst af þeim gögnum sem hún
hefur kynnt sér að sú aðferð sem
þarna var viðhöfð við kaup Baugs á
eigin hlutabréfum hafi verið til þess
fallin að rýra hagsmuni og stöðu
þeirra fjármálafyrirtækja sem áttu
kröfur á Baug og rannsókn nefnd-
arinnar tekur til,“ segir í skýrslunni
en mál þrotabúsins gegn félögum
Jóns Ásgeirs, Ingibjargar og Hreins
er höfðað á þeim forsendum að ráð-
stöfun fjármunanna hafi komið sér
illa fyrir kröfuhafa Baugs.
Frestur fram í maí
Mál þrotabúsins gegn þessum fyrr-
verandi eigendum og stjórnend-
um Baugs hefur verið þingfest. Lög-
menn Jóns Ásgeirs, Ingibjargar og
Hreins fengu frest þar til í maí til
að skila greinargerð í málinu og má
ætla að vitnað verði í þennan hluta
skýrslunnar. „Þetta styður stöðu
þrotabúsins í málinu. Menn geta
eiginlega sagt sér það sjálfir. þeir
segja að þarna hafi hagsmunir ann-
arra kröfuhafa verið rýrðir og það
það sem byggt er á. Þetta styður rift-
unar- og skaðabótakröfur,“ segir lög-
maður sem DV ræddi við sem ekki
vill láta nafns síns getið.
Mál þrotabúsins verður því að
öllum líkindum eitt af mörgum þar
sem skýrsla rannsóknarnefndar
verður notuð sem heimild í dóms-
máli.
INGI F. VILHJÁLMSSON
blaðamaður skrifar: ingi@dv.is
n „Rannsóknarnefnd Alþingis
vekur athygli á því að Baugur
Group notaði hluta af sölutekjum
sínum af því að selja Haga til 1998
ehf. til að kaupa eigin hlutabréf af
stærstu eigendum sínum. Í þessu
tilviki var um að ræða 15 milljarða
króna virði hlutafjár, að því gefnu
að hlutirnir hafi verið rétt verðlagð-
ir, og ekki verður séð að félagið
hafi selt öðrum þetta hlutafé síðar.
Raunin var því sú að eigendur
Baugs voru með þessu að taka til
sín hluta af fjármunum félagsins, án þess að nokkuð lægi fyrir um hvort hagnaður
yrði af rekstri félagsins árið 2008. Í eðli sínu jafngildir þetta arðgreiðslu, en með
útgreiðslu á þessu formi var komist hjá því að uppfylla þyrfti skilyrði sem lög
setja fyrir arðgreiðslum úr félögum. Baugur hf. var ekki búinn að selja hlutabréfin
aftur út úr félaginu við fall bankanna, og hafði fyrirtækið heldur ekki farið þá leið
að færa niður hlutaféð. Reglum um arðgreiðslu og lækkun hlutafjár er ætlað að
vernda hagsmuni kröfuhafa en á þessum tíma voru þeir m.a. Landsbanki Íslands,
lífeyrissjóðir og peningamarkaðssjóðir. Lækkun hlutafjár með greiðslu til hluthafa
þarf t.d. að kynna fyrirfram með auglýsingum í Lögbirtingablaði, sbr. 53. gr. laga nr.
2/1995. Nefndin telur ljóst af þeim gögnum sem hún hefur kynnt sér að sú aðferð
sem þarna var viðhöfð við kaup Baugs á eigin hlutabréfum hafi verið til þess fallin
að rýra hagsmuni og stöðu þeirra fjármálafyrirtækja sem áttu kröfur á Baug og
rannsókn nefndarinnar tekur til.“ 2. bindi, blaðsíða 141.
Salan fordæmd
Rannsóknarnefnd Alþingis gagnrýnir söluna á
Högum út úr Baugi vorið 2008. Þrotabú Baugs hefur
krafist riftunar á sölunni og höfðað mál gegn félögum
fyrrverandi eigenda Baugs til að fá 15 milljarða til
baka. Áfellisdómur nefndarinnar yfir ráðstöfun sölu-
andvirðisins styrkir málarekstur búsins.
Með tilliti til fjár-þarfar Baugs er
fyrirséð að félagið muni
ekki geta staðið við
skuldbindingar sínar án
utanaðkomandi íthlut-
unar/hjálpar.
Salan metin sem
óeðlileg Greining
rannsóknarnefndar
Alþingis á sölunni á
Högum kemur sér vel
fyrir þrotabú Baugs sem
getur vitnað í hana til að
styðja riftunarmál sitt á
Hagasölunni. Jón Ásgeir
Jóhannesson var aðal-
eigandi Baugs, eiganda
Haga, og Ingibjörg kona
hans var hluthafi.
Fékk 1,3 milljarða Hreinn Loftsson,
lögmaður og fyrrverandi eigandi DV, seldi
hlutabréf félags síns í Baugi til Baugs fyrir
1,3 milljarða króna sem hann gæti þurft að
greiða til baka ef þrotabúið nær sínu fram.
GAGNRÝNA BAUG
VEGNA HAGASÖLU