Dagblaðið Vísir - DV - 30.04.2010, Blaðsíða 33

VIÐTAL 30. apríl 2010 FÖSTUDAGUR 33
Hluti af því er að hlusta á börn og
sýna þeim þá virðingu að taka afstöðu
til þeirra skoðana, hvort sem hún er
jákvæð eða neikvæð, og rökstyðja það.
Ræða málin til hlítar. „Við eigum ekki
að kenna börnum að hlýða í blindni.
En það þýðir ekki að þau eigi að taka
völdin og eigi að ráða öllu sjálf. Við
þurfum bara að mæta þeim og með
þeim hætti að við getum rökstutt af
hverju við samþykkjum eitt en ekki
annað.“
LÉK ALDREI MEÐ BARBÍ
Mótmæli eru annar mikilvægur þátt-
ur í samfélagsgerð og uppeldi barna.
Sjálf tók Sóley virkan þátt í mótmæl-
um í æsku og nú kennir hún börn-
unum sínum að gera það sama. „Ég
hef tekið þau með í öll heimsins mót-
mæli, upp að Kárahnjúkum og niður
á Austurvöll þar sem við tókum þátt í
byltingunni. Þau máttu reyndar ekki
vera þar á kvöldin, sem syni mínum
fannst ansi leiðinlegt því hann langaði
svo að prófa táragas,“ segir hún glett-
in. „Ég get ekki útskýrt hrunið í smá-
atriðum fyrir þeim en ég get útskýrt
óréttlætið sem fylgir því og sýnt þeim
fram á að til þess að eitthvað breytist
þurfi maður að hafa skoðanir á því.
Um daginn sagði dóttir mín mér
frá því að það ætti að kenna á ösku-
daginn og að þau væru ekki par hrif-
in af því í fimmta bekk þannig að það
væru einhverjir að skipuleggja mót-
mæli. Ég sagði henni að mér þætti
það allt í lagi að þau væru í skólanum
og að ég væri í raun fegin að þau væru
ekki einhvers staðar að háma í sig sæl-
gæti. En ég sagði líka að ef þetta væri
mál sem henni þætti vert að berjast
fyrir ætti hún að taka þátt í mótmæl-
unum og ganga úr skugga um að þau
kæmu sínum sjónarmiðum til skila til
skólastjórans. Dóttir mín svaraði því
þannig að skólastjórinn væri nú mjög
upptekinn maður en ég benti henni á
að hann væri nú samt sem áður skóla-
stjórinn hennar og hún ætti rétt á því
að tala við hann. Ég veit ekki hvernig
þetta mál fór en mér finnst það mjög
mikilvægt að vera virkur aktívisti.“
HÓTAÐ NAUÐGUN
Í gegnum tíðina hefur Sóley ver-
ið ansi umdeild og þá aðallega fyr-
ir femínískar skoðanir sínar. „Ég hef
alltaf verið umdeild í mínum kreð-
sum. Vinkonur mínar hafa hneyksl-
ast á mér og strákarnir. Ég hef alltaf
mætt mótlæti þegar ég tala fyrir mín-
um skoðunum. Harðsvíruðustu bylgj-
urnar komu í kringum klámráðstefn-
una. Þær voru ansi svæsnar, sem sýnir
líka þörfina fyrir þessa umræðu. Mér
var hótað nauðgun, sem sýnir við-
horf sem ríkja í samfélaginu, að þeg-
ar kona berst gegn kynferðisofbeldi á
að beita hana kynferðisofbeldi til að
þagga niður í henni. Auðvitað var það
óþægilegt og ég varð óörugg. Á þess-
um tíma gekk ég ekki ein um bæinn
að kvöldi til,“ segir hún einlæg. „Líka
af því að óvinurinn hafði ekki andlit,
þetta voru nafnlausir bloggarar. Ég
ræddi þetta mikið við vinkonur mínar
og ein þeirra sagði: „Sóley, það er ekk-
ert hræðilegt að vera nauðgað. Þú get-
ur alveg lifað með því. Þú veist að þú
berð ekki ábyrgðina og þarft ekki að
skammast þín. Þú hefur góð sambönd
og gætir unnið vel úr því. En aðalmál-
ið er að þú sért frjáls.“
Óttinn við nauðgun er ofbeldi í
sjálfu sér. Óttinn við kynferðislegt of-
beldi, ótti sem konur í samfélaginu
búa við er ofbeldi. Það er samfélags-
legt ofbeldi ef við getum ekki gengið
frjálsar um.“
Lögreglan gekk í málið og kallaði
viðkomandi mann inn á lögreglustöð
þar sem hann lofaði bót og betrun.
„Hann hafði ekki áttað sig á alvarleika
málsins,“ segir Sóley.
SÆTIR SIGRAR
Hún segir samt að baráttan hafi ver-
ið þess virði og hún geti vel lifað með
þessu. „Hver slagur hefur fært okkur
aðeins nær markmiðinu, sem er jafn-
rétti. Ég hugsa að það væri allt öðru-
vísi ef einhver myndi auglýsa klám-
ráðstefnu í dag. Fyrir tíu árum þótti
Kolbrún Halldórsdóttir snarklikk-
uð kona sem væri á móti kynlífi þeg-
ar hún lagði fyrst fram frumvarp um
bann við kaupum á vændi. Núna er
yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar
með á þessu máli, sem var líka sam-
þykkt með öllum greiddum atkvæð-
um í þingsal.
Klámráðstefnan var líka ótrúlegt
mál. Ég fékk ábendingu um málið í
tölvupósti og hringdi í Svandísi Svav-
arsdóttur sem var að setja saman dag-
skrá fyrir borgarstjórnarfund daginn
eftir. Ég sagði henni að við yrðum að
setja klámráðstefnuna á dagskrá og
hún spyr hvernig ég vilji orða það.
„Umræða um fyrirhugaða klámráð-
stefnu,“ sagði ég. Hún hváði en fór
með málið á fund og þar upphófst
mikil umræða, ekki um það hvort það
ætti að setja málið á dagskrá heldur
hvort það væri ekki hægt að orða það
einhvern veginn öðruvísi. En það náð-
ist ekki í gegn, klám er klám og klám-
ráðstefna er klámráðstefna. Þetta var
hið vandræðalegasta mál, borgar-
stjórnin að ræða um klám,“ segir hún
og hristir sig til. „Uss,uss, uss.“ Hún
hlær.
„En við fengum alla með okkur og
unnum þennan slag. Við höfum unn-
ið fullt af sætum sigrum eins og þegar
bann við nektardansi var sett í lög og
eins þegar bann við kaupum á vændi
var lögfest. Mig óraði ekki fyrir því að
ég ætti eftir að lifa það að sjá þessa
sigra, í alvörunni.“ Hún leggur áherslu
á orð sín. „Ég vona að dóttir mín komi
ekki til með að muna þá tíma að það
væri eðlilegt að kaupa konur. Hún er
tíu ára í dag.“
HUGSJÓNIR OG ÖRLÖG
Fleiri mál en femínismi eru Sóley hug-
leikin. Hún er til dæmis mikill um-
hverfisverndarsinni og fylgir grænum
lífsstíl. Hún hjólar nánast allra sinna
ferða og ræktar eigið grænmeti, notar
eins lítið af spilliefnum og hún getur
og flokkar sorp. „Ég bý líka til mikið af
mínum fötum til sjálf. Ég prjóna mjög
mikið og reyni þá að nota íslenska ull.
Sonur minn sá um daginn að Frétta-
blaðið hékk utan á öskubílnum og
spurði mig hneykslaður hver setti eig-
inlega blöð í ruslið. Ég held að þau
verði mjög meðvituð um umhverfi
sitt, óháð því hvort þau muni fylgja
okkar lífsstíl eða ekki.“
Nú er allur frambjóðendakórinn
mættur upp á efri hæðina og Sóley
sussar niður í strákunum sem eru
með töluverð læti og rekur þá aft-
ur niður. Þegar hún er spurð að því
hvort hún verði ekki stundum þreytt
á því að vera svona mikil hugsjóna-
kona þegir hún skamma stund á með-
an hún hugsar sig um. „Ég hef orðið
þreytt á því, en yfirleitt varir það mjög
stutt. Það hefur komið fyrir mig að það
hellist yfir mig löngun til þess að fara
bara að vinna í búð, en ég hef unnið
í búð og náði að blanda pólitík inn í
það. Það eru örlög mín að vera í ein-
hverri baráttu. Ef ég væri ekki í stjórn-
málum væri ég í einhverjum samtök-
um, grasrótarhreyfingu eða einhvers
staðar að reyna að hafa áhrif.“
ÖGRAR KERFINU
Það er líka annað, Sóley er senni-
lega eini borgarfulltrúinn sem er
einnig aktívisti. Hún situr bæði
fundi í borgarstjórn og fundi í Fem-
ínistafélaginu þar sem hún skipu-
leggur mótmæli. „Ég reyni að breyta
kerfinu að innan og að utan. Það er
skemmtileg ögrun við kerfið. Í vinn-
unni er ég oft spurð að því eftir mót-
mæli hvort ég hafi tekið þátt í þeim.
Ég lýg aldrei, ég segi þeim alltaf að
ég hafi verið á staðnum,“ segir hún
og hlær. „Þetta eru ólíkar aðferð-
ir og það er erfitt að blanda þeim
saman. Mjög mörgum finnst mjög
margt um þetta. En það að ég sé
borgarfulltrúi á ekki að banna mér
að hafa skoðanir á öðrum málum
en borgarmálum.
En ég viðurkenni það líka alveg
að eftir að ég tók við sem oddviti
vinstri grænna hef ég stundum hugs-
að: „Sjitt. Hvað var ég að gera?“ Það
er aðallega þegar ég fæ mál á dag-
skrá eins og vörugjöld Faxaflóahafna
og önnur álíka. Þá spyr ég mig hvort
þetta sé það sem ég ætlaði mér að
gera í lífinu. En svo er það þannig að
ekkert er mér óviðkomandi og ég get
haft skoðanir á öllu.“
Henni þótti það pínu ógnvekjandi
að fara í framkvæmda- og eignaráð
hjá borginni og eins að fara í hafnar-
stjórn. „Ég var alveg stressuð yfir því.
En þó að ég sé í minnihluta finnst
mér ég hafa mjög mikil áhrif. Þess
vegna myndi ég til dæmis aldrei vilja
fara í landsmálin, því ég hef ekki þol-
inmæði fyrir lagasetningum og reglu-
gerðum, ég vil sjá árangurinn og sjá
hann fljótt. Ég gæti aftur á móti vel
hugsað mér að verða borgarstjóri.
Ekki titilsins vegna, heldur fyrst og
fremst til þess að tryggja áherslum
vinstri grænna farveg í borgarkerf-
inu.“
TIL Í ALLT
Þegar hún er spurð út í mögu-
leikann á meirihlutastjórn vinstri
grænna og Sjálfstæðisflokksins eftir
kosningar vill hún ekki loka á þann
möguleika. „Ég vil ekki útiloka neitt
í þeim efnum. Kosningarnar snú-
ast um ólíkar stefnur og ég vona að
áherslur vinstri grænna njóti fylgis.
Svo munum við sjá til hvernig við
skiptum með okkur verkum þegar
talið verður upp úr kjörkössunum.
Hugmyndafræði Samfylkingarinnar
liggur vitanlega nær okkur í vinstri
grænum en hugmyndafræði ann-
arra flokka, en svona hluti er ekki
hægt að ákveða fyrirfram. Að sjálf-
sögðu skiptir það líka máli hvernig
aðrir flokkar koma út þegar rann-
sóknarskýrslan er skoðuð og það
hvernig niðurstöðurnar verða þegar
sveitarstjórnir gera málið upp eins
og við höfum lagt til.“
FRAMHALD
Á NÆSTU
SÍÐU
Það var mjög kalt á milli
okkar Þóru og við
urðum ekki vin-
konur fyrr en hún
varð unglingur.
Það eru örlög mín að vera í einhverri
baráttu. Ef ég væri ekki í
stjórnmálum væri ég í ein-
hverjum samtökum, gras-
rótarhreyfingu eða ein-
hvers staðar að reyna að
hafa áhrif.
Óvænt ólétta Sóley komst að því að hún
væri ólétt á meðan barnsfaðir hennar sat
í flugvél á leið til Hollands þar sem hann
ætlaði að verja næstu sex mánuðum.
Þegar hann fékk fréttirnar fór hann bara
að tala um veðrið og skellti svo á.
Til í allt Sóley útilokar ekki að mynda stjórn
með sjálfstæðismönnum verði aðstæður
þannig eftir kosningar. MYNDIR KRISTINN MAGNÚSSON